Ung thư ống mật
Ung thư ống mật hay còn gọi là đường mật (cholangiocarcinoma): là một loại ung thư hiếm gặp, chủ yếu gặp ở người trên 65 tuổi. Ống mật là những ống nhỏ nối gan và ruột non. Chúng cho phép chất lỏng gọi là mật chảy từ gan, qua tuyến tụy, đến ruột, giúp tiêu hóa thức ăn.
Ung thư ống mật phát sinh từ các tế bào lót ống dẫn mật, hệ thống dẫn lưu cho mật được sản xuất bởi gan. Các ống dẫn mật thu gom mật, dẫn lưu vào túi mật và cuối cùng vào ruột non, hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Ung thư ống mật còn được gọi là ung thư đường mật.
Ung thư ống mật là một dạng ung thư hiếm gặp, với khoảng 2.500 trường hợp mới được chẩn đoán tại Hoa Kỳ mỗi năm.
Có ba vị trí chung mà loại ung thư này có thể phát sinh trong hệ thống dẫn lưu mật:
- Đường mật trong gan: Ảnh hưởng đến các ống mật nằm trong gan;
- Ngay bên ngoài gan: Nằm ở rãnh gan nơi ống dẫn mật thoát ra;
- Xa bên ngoài gan: Gần nơi ống mật đi vào ruột.
Ung thư ống mật thường được tìm thấy ngay bên ngoài gan và ít gặp nhất ở trong gan. Tỷ lệ mắc ung thư đường mật tăng theo độ tuổi. Đây là loại ung thư phát triển chậm, xâm lấn các cấu trúc bên trong, vì vậy chẩn đoán thường muộn cho đến khi các ống dẫn mật đã bị tắc nghẽn. Sự tắc này ngăn cản sự thoát dịch mật từ gan vào túi mật và ruột. Tùy thuộc vào nơi tắc nghẽn xảy ra, việc này có thể dẫn đến viêm gan và/hoặc viêm tụy.
Viêm mãn tính các ống mật có thể là yếu tố nguy cơ cho bệnh ung thư. Các bệnh gây ra loại viêm mãn tính bao gồm viêm đường mật xơ cứng tiên phát (đặc biệt là khi liên quan đến viêm loét đại tràng), bệnh gan mãn tính, bao gồm viêm gan B, viêm gan C, viêm gan mãn tính do rượu và xơ gan. Một số bệnh nhiễm ký sinh trùng gây nhiễm trùng gan cũng có thể làm tăng nguy cơ. Sỏi mật không phải là yếu tố nguy cơ phát triển ung thư ống mật, nhưng sỏi trong gan làm tăng nguy cơ. Sỏi gan khá phổ biến ở các nước châu Á.
Có những bệnh bẩm sinh hiếm gặp làm tăng nguy cơ ung thư ống mật, bao gồm hội chứng Lynch II (ung thư đại trực tràng không do di truyền liên quan đến cây mật và các bệnh ung thư khác) và hội chứng Caroli (tăng huyết áp, xơ gan và u nang đường mật).
