Thuyết minh về tranh Đông Hồ - Bài 7
Từ xa xưa, hình ảnh của tranh Đông Hồ đã trở nên quen thuộc trên những bức tường và cửa nhà. Trong dịp Tết, hầu như mọi người đều treo tranh trong nhà, hi vọng mang lại sự sung túc và ấm no. Dù không còn phổ biến như trước, tranh Đông Hồ vẫn giữ vị thế của mình và ảnh hưởng rộng rãi đến nghệ thuật. Tranh Đông Hồ đã truyền cảm hứng cho nhiều lĩnh vực như hội họa, điêu khắc, và gốm sứ, trở thành một dòng tranh bền vững qua thời gian.
Tên gọi 'tranh Đông Hồ' xuất hiện từ thế kỷ 17, bắt nguồn từ làng Đông Hồ, xã Song Hồ, Thuận Thành, Bắc Ninh - một làng nổi tiếng với nghệ thuật khắc gỗ. Trong thời kỳ phồn thịnh nhất là năm 1945, có đến 17 dòng họ ở làng Đông Hồ tham gia làm tranh. Ngày nay, chỉ còn 2 gia đình duy trì nghề, nhưng họ đã bảo tồn hơn 1000 bản khắc gỗ và 500 bản mẫu cổ. Tranh Đông Hồ không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn thu hút du khách quốc tế. Với giá trị nghệ thuật cao và quy trình sản xuất phức tạp, tranh Đông Hồ trở thành biểu tượng của sự đẹp và ý nghĩa. Người làm tranh Đông Hồ cần sự khéo léo, tỉ mỉ, kiên nhẫn và đam mê nghệ thuật.
Nghệ nhân làm tranh Đông Hồ được biết đến với quy trình tạo tranh tinh tế, cầu kỳ và cẩn thận. Khám phá quá trình khắc gỗ để tạo bản in, mỗi bản khắc mang một màu sắc và chi tiết độc đáo. Tranh Đông Hồ không chỉ là nét cơ bản trên bản khắc gỗ mà còn là sự hoàn thiện qua việc sử dụng bút vẽ nốt các chi tiết còn thiếu. Những bức tranh hoàn thiện được phơi khô, làm bật màu sắc tươi tắn nhất. Các loại tranh Đông Hồ phổ biến bao gồm tranh thờ, tranh lịch sử, tranh chúc tụng, tranh truyện, tranh cảnh vật, tranh phương ngôn và tranh phản ánh sinh hoạt. Tất cả đều mang ý nghĩa triết lý, thông điệp cuộc sống và câu chuyện ngụ ngôn. Ngày nay, tranh Đông Hồ không chỉ làm đẹp mà còn là quà tặng ý nghĩa với những thông điệp về hạnh phúc, may mắn, thịnh vượng, chăm chỉ và cần cù. Việt Nam đã công nhận tranh Đông Hồ là Di sản văn hóa phi vật thể, nâng tầm giá trị của dòng tranh này.
Đứng trước một tác phẩm tranh Đông Hồ, ta cảm nhận sự hồn nhiên, chân thật và mộc mạc, là nơi chứa đựng linh hồn dân tộc. Gìn giữ và phát triển tranh Đông Hồ là cách âm thầm kế thừa nền văn hóa lâu đời. Hãy cùng nhau đóng góp, tạo nên Di sản văn hóa phi vật thể cho nhân loại, đưa văn hóa Việt Nam ra thế giới.
