Thu của bé

Chân sáo nhảy nhót, bé hào hứng về nhà, ngày mai lớp bé tổ chức Trung thu, bé lại được gặp chú Cuội, chị Hằng. Bé sẽ được đeo mặt nạ Tôn Ngộ Không cầm gậy Như Ý hay mặt nạ chú thỏ ngộ nghĩnh gạ chạy đua cùng rùa. Bé háo hức, bé mong chờ.

Cô giáo của bé sẽ hóa thân thành chị Hằng Nga xinh đẹp, mặc chiếc váy màu xanh thiên thanh, choàng một cái khăn trắng, đầu đội vương miện như năm nào. Cô sẽ kể cho bé cùng các bạn nghe bao câu chuyện hay, năm nào cũng nghe mà không chán. Bé sẽ lại thấy chú Cuội do cô giáo khác đóng, mặc áo nâu sồng, đầu chít khăn như một bác tiều phu thực thụ. Vui lắm, háo hức lắm.

Hàng cây đổ bóng hoàng hôn trên con đường hanh hao gió, bé vừa đi vừa ngắm những ruộng lúa đang trổ đòng thơm ngát. Trường của bé là trường mẫu giáo ngay đầu làng, tan trường bé cùng các bạn dắt tay nhau về qua con đường hai bên rì rào lúa hát. Không cần bố mẹ tới đón, bé cũng học lớp lá rồi chứ không như các em lớp mầm, lớp chồi nữa đâu. Chỉ một năm nữa thôi, bé sẽ tạm biệt trường mầm non để vào lớp một.

Bé nhớ, khi cây thị nhà bà Tư chín vàng, tỏa mùi thơm khắp xóm, đi tới đâu cũng thấy mùi thị lan trong gió là lúc Trung thu sắp về. Khi cây bàng trước cửa lớp của bé lá đang ngả dần sang màu vàng rồi đỏ, khi mẹ mua thêm áo mới có kèm chiếc khăn là lúc mùa thu tới. Chẳng biết thu đẹp tới mức nào, làm lay động lòng người ra sao mà anh Phong lúc rảnh rỗi lại ngân nga câu hát:

“Em có hay mùa thu mưa bay gió nhẹ
Em có hay thu về hết dấu cô liêu
Và em có hay khi mùa thu tới
Bao trái tim vương màu xanh mới
Em có hay hay mùa thu tới hồn anh ngất ngây”

Bé thắc mắc sao anh cứ hát hoài một bài hát, bé không hiểu mà cũng thuộc lời. Anh chỉ đáp lại: tại thu.

Thu của bé là không nhễ nhại mồ hôi khi chơi ném bóng cùng bạn. Thu của bé là ánh nắng vàng nhảy nhót trên những khóm hoa cúc cô trồng trong sân, là cái se lạnh của giọt sương đêm trên vai áo mẹ khi tan ca muộn trở về, là cái húng hắng ho của ông khi trời trở gió, là gói cốm xanh bà phần mỗi chiều tan lớp, là cái bánh nướng bố mua ngọt ngào.

Thu của bé là đĩa thị bà để thắp hương rồi chia phần. Những quả thị tròn đầy, xinh xắn, vàng mướt màu nắng, hương thơm thật đặc biệt khiến bé cứ muốn mãi hít hà. Bà bảo thị quê mình có mùi lúa chín, có mùi rơm mới, mùi bếp lửa, mùi làng quê với những ân tình chan chứa. Nghe bà nói bé chẳng nỡ ăn, cứ cầm mà nâng niu, gìn giữ. Bé cũng muốn như chị Lan, mè nheo bà đan cho một cái túi bằng chỉ, đựng quả thị treo đầu giường để mùi thị, mùi làng quê theo bé vào giấc ngủ.

Thu của bé là sau những ngày nghỉ hè ở nhà cùng ông vót nan tre đan rổ, tha thẩn cùng bà nhặt rau ngoài vườn chờ mẹ về nấu cơm sẽ được bố cho ra phố một buổi mua sách tập tô, tập vẽ để vào năm học mới. Bé biết mùa thu tới là khi mẹ nghỉ làm một ngày ra chợ mua quần áo mới cho chị Lan, cho bé, thêm đôi dép đẹp để không thua kém bạn bè lúc tới trường.

Thu của bé là khi ngồi bên hiên nhà cùng bà chờ mẹ đi làm về. Bé ngước lên nhìn trời hỏi bà những chòm sao lung linh. Chòm sao Bắc Đẩu như cái gàu sòng ông tát cá ngoài mương, in rõ trên nền trời đen thẫm. Ánh trăng vằng vặc băng qua cánh đồng rì rào hương lúa, lướt trên ngọn tre rồi soi mình xuống đáy ao trước hiên nhà. Xa xa tiếng ri rỉ của dế, tiếng sột soạt của chiếc lá rơi, tiếng chẫu chuộc gọi nhau, tiếng cá quẫy nước để trăng lại rung rinh vỡ tan nhiều mảnh. Một dải sáng mờ xuất hiện trên bầu trời, bà gọi đó là sông Ngân, bé lại được nghe bà kể về sự xuất hiện những chòm sao, về trăng và về cả những đêm rằm.

Bé thích cái cảm giác theo ông ra vườn chặt buồng chuối đã lốm đốm quả vàng. Ông bảo để ông pha ra từng nải, dấm hương vài hôm, chuối chín trứng cuốc sẽ phần bé trái to nhất. Bé thích bẻ đôi quả chuối, chấm vào gói cốm bà cho, đưa lên miệng ăn. Chuối chấm cốm, chẳng biết từ đâu, sao mà ngon thế, bé có thể ăn no để tối mẹ đưa cơm cứ lắc đầu. Bé thích theo chị Lan hái hồng, đợi những quả hồng chín mọng, bóc lớp vỏ mỏng rồi cắn. Miệng bé, miệng chị Lan choe choét, dính tèm lem hồng vòng quanh mà vẫn thích thú cười. Hồng bà trồng sao ngọt thế. Bà bảo những trái hồng tích tụ tinh túy của trời đất, nắng gió của cả mùa hạ để khi trời vào thu, không khí hanh hao hơn sẽ làm cho hồng chín và bung tỏa những ngọt ngào. Cũng giống như cây ổi đào bà trồng góc vườn, những quả ổi đào ruột hồng thơm phức, chị em bé vặt xuống, lau lau vào áo rồi bẻ đôi ra ăn. Anh Phong bảo ăn ổi thế mới ngon, mới ngọt chứ đụng dao vào nó chát. Bé thích cả na, cả bưởi bà trồng. Có những lúc muốn ăn na, bé đứng dưới gốc nhìn những trái na xanh ngắt lẫn trong vòm lá, hỏi bà khi nào na chín. Ông lại đon đả nói thay bà, đợi thu, đợi thu con nhé. Khi những trái na mở mắt, ông sẽ hái cho con, tha hồ mà ăn, mà chia cho các bạn, làm bé cứ muốn thu tới thật nhanh. Bé muốn mang cả những trái bưởi vàng ươm màu nắng, ngọt thanh mát ông trồng từ khi bé chưa sinh ra để chia cho các bạn, năm nào Trung thu của lớp ông và bé cũng góp phần.

Bé háo hức mong chờ thu không phải chỉ vì những trái cây trong vườn mà còn vì nhiều lý do khác. Bé sẽ được lên lớp mới, được mặc quần áo mới, được dự tết Trung thu cùng các bạn trong lớp. Bé nhớ mãi câu chuyện cô kể, vầng trăng trên cao kia là nơi ở của một nàng tiên mang tên Hằng Nga. Ông trăng to đùng tỏa ánh sáng bao phủ xuống ngôi làng của bé hóa ra lại có ngôi nhà mang tên cung Hằng. Những đêm trăng sáng nhất trong năm, Hằng Nga mặc xiêm y lộng lẫy xuất hiện, nhìn xuống trần gian đáp lại nỗi mong nhớ của chồng mình. Bé nhớ chú Cuội là một tiều phu hiền lành chăm chỉ trong một lần đánh nhau với cọp đã tìm được cây thuốc “cải tử hoàn sinh”. Nhờ cây thuốc quý, chú Cuội đã cứu được bao người. Nhưng chỉ vì vợ chú Cuội hay quên mà cây đã “bay về trời”. Muốn níu cây lại không được, Cuội lại chẳng muốn buông tay nên đã cùng cây về cung trăng từ đó.

Bé háo hức chờ thu, chờ đến rằm tháng tám, bé sẽ lại thấy bạn Linh đội cái mũ Hàm Hương múa điệu múa cô dạy cả tuần. Có khi bé được đóng ông Địa với cái bụng to tròn, phe phẩy quạt nhảy múa bên con sư tử bạn Hùng hóa thân. Cũng có khi bé cùng các bạn người trống, người đèn hát vang bài hát Chiếc đèn ông sao. Thích nhất là cả nhà buổi tối ngồi quây quần bên mâm cỗ trông trăng, khi phá cỗ bao giờ bé cũng được phần bánh nướng, bánh dẻo to nhất, thứ bánh chỉ Trung thu bé mới được thưởng thức.

Ánh trăng trong vắt cùng làn gió thu mát rượi đưa bé vào giấc ngủ với nụ cười còn đọng trên môi. Bé mơ ngày mai bé sẽ hòa ca cùng các bạn bài hát Trung thu vui nhộn:

“Chiếc đèn ông sao, sao năm cánh tươi màu
Cán đây rất dài cán cao quá đầu
Em cầm đèn sao em hát vang vang
Đèn sao tươi màu của đêm rầm liên hoan!

Tùng rinh rinh tùng tùng rinh rinh
Đây ánh sao vui chiếu xa sáng ngời
Tùng rinh rinh tùng tùng rinh rinh
Ánh sao Bác Hồ tỏa sáng nơi nơi!”
Chiếc đèn ông sao – Phạm Tuyên

Lê Hà