Thành Đạo dưới gốc Bồ đề
Nhận thấy hành khổ hạnh không kết quả, Ngài đã thọ dụng bát cháo sữa của cô bé Su - da - ta, trở lại con đường trung đạo để tu hành. Sau khi dùng bát cháo sữa do nàng Su - Da -Ta cúng dường, nhận bó cỏ Kiết tường của người nông phu, đến Bồ Đề Đạo Tràng, Bồ tát Tất Đạt Đa kiên quyết ngồi thiền định dưới cội Bồ đề 49 ngày đêm cho tới khi thành chánh quả.
Thái tử đã ngồi nhập định suốt 49 ngày đêm dưới cội Bồ đề. Phương pháp hành thiền đưa đến giác ngộ gồm bốn giai đoạn nhập định là: Sơ thiền, Nhị thiền, Tam thiền và Tứ thiền.
Đêm thứ 49, canh đầu, Bồ Tát chứng Túc Mạng Minh, biết rõ nhân quả nhiều đời trước của Ngài; canh giữa, Ngài chứng Thiên Nhãn Minh, biết rõ nghiệp báo nhiều đời trước của chúng sanh; canh cuối, khi sao mai vừa mọc, Ngài chứng Lậu Tận Minh, giác ngộ viên mãn – phát hiện ra bốn sự thật: Khổ, Khổ tập, Khổ diệt, Con đường đưa đến khổ diệt. Cuối cùng, Bồ tát thành Phật hiệu là Thích Ca Mâu Ni tại Bồ Đề Đạo Tràng.
Trong hiệu của Ngài Thích Ca: nghĩa là phát khởi lòng từ bi, thương người bình đẳng, Mâu Ni: Nghĩa là tâm hồn luôn trong sáng và yên tĩnh và Thích Ca Mâu Ni nghĩa là người luôn có lòng từ bi cứu người giúp vật, mà không thấy ai là kẻ thù nên an nhiên tự tại giải thoát.
Ngài quán chiếu lại hai phương pháp đã hành trì: Tu mà còn hưởng thụ dục lạc thế gian giống như nấu cát mà muốn thành cơm thì không thể được. Tu mà khổ hạnh ép xác càng làm cho thân thể suy kiệt, không thể thành tựu đạo quả. Ngài tìm ra phương pháp trung đạo ăn uống vừa đủ để nuôi thân này mà dễ dàng buông xả mọi dính mắc ràng buộc.
