Sức bền của đất
Đom đóm bay ra hoa gạo đỏ
Mẹ ở nhà đã cất áo bông
Mẹ có ra bờ sông
Qua bến đò tiễn con dạo trước
Đường xuống bến có mười sáu bậc
Mẹ nhớ thương đã bạc mái đầu...
Trận địa của con nối tới bến sông
Có cái khát của nhiều trận đánh
Có niềm vui trước mỗi cơn mưa
Khum bàn tay vốc đom đóm bay ra
Kỷ niệm lập loè những đêm bám chốt
Kẻ thù trước mặt
A.R.15 xả đạn liên hồi
Cối cá nhân kêu dóng một
Pháo tầm xa cố tình thay quy luật
B.52 hay nhè trước mỗi bữa ăn
Cây cối thưa dần
Màu nguỵ trang cuối cùng là màu của đất.
Và mẹ là người chúng con thương nhớ nhất
Đất nước ngày có giặc
Mẹ vẫn đỏ miếng trầu
Ấm một vùng tin cậy phía sau.
Sóng đánh cao trên mặt nước Sa Thầy
Pháo giặc hầm hầm Đắc Siêng, Đắc Mót
Đường Mười Tám như dây bị đứt
Rơi rụng hai bên những ung nhọt quân thù
Chúng con ở đây hai mươi tám ngày qua
Vừa im lặng vừa ồn ào trên chốt
Phơi chiếc khăn sương sớm mai rửa mặt
Ngủ nhát gừng giữa hai đợt tấn công
Tay thêm chai mỗi bận moi hầm
Ném cho nhau những khẩu phần khô khốc
Mười sáu bận quân thù bắn truyền đơn xin nhặt xác
Mặt chúng nó rung lên những chữ nghĩa đen xì...
Mây trôi trước mặt Đắc- Bờ- Si
Ai đốt rẫy cỏ thơm như mía nướng
Đất chiến hào như một người hay chuyện
Ta chưa một lần được thư thả đất ơi
Ta chưa một lần nói được nên lời
Lòng của ta với mẹ!
Xanh xao nước trời mùa khô rất trẻ
Hầm hập quanh người đất đổ mồ hôi
Đưa mắt cho nhau trò chuyện không lời
Đồng đội của ta
Người giữ A.K, người ghìm B.41
Đồng đội hay cười qua hàm răng cắn chặt
Nụ cười mát lành như mấy trắng bay qua
Ta đi từ đầu sông Lô đến cuối sông Thương
Từ thung lũng Sa Thầy ra sông Trường trắng cát
Đất vẫn đất của dân ca và mía mật
Gió thổi rừng lồ ô xao xuyến biết bao nhiêu
Vẫn chiếc cối xay cười ra hạt trắng tinh
Vẫn cây chuối cuối vườn hay ngẫm nghĩ
Con dao băm bèo, cái xa cuốn chỉ
Phấp phới buồm nâu chiều mỏng tang
Đất bận quanh năm điệp khúc mùa màng
Chị búi tóc cao hơn, chịu thương chịu khó
Mẹ vẫn đong bữa ăn bằng chiếc lon nho nhỏ
Quá nữa những cánh đồng dành cho đứa con xa
Sức lực nào từ mạch đất ông cha
Chuyền đến tận chiến hào hăm hở thế
Ánh sáng nào từ mênh mông lòng mẹ
Soi cho ta qua khe ngắm đầu ruồi
Ta lớn lên kịp đến chiến trường này
Để đối địch với quân thù đang quẫy cựa
Này đồng đội, này nhân dân, bè bạn nữa
Mẹ ở nhà cứ yên tâm về con
Kẻ thù lẩn nhanh hơn, thụt đầu trong vỏ cứng
Lấy pháo và bom để xua cơn hốt hoảng
Tung truyền đơn trắng dã âm mưu
Dây thép gai cuốn dài bao nhiê
Đối với chúng ta lại còn quá trống
Kẻ thù hô hào gia tăng quần áo mỏng
Lại rất thích dày vỏ thép chiến xa
Phòng thủ bê tông, bao cát, mìn chờ
Chưa yên dạ, tiêm thêm liều kích thích...
Kẻ thù không ưng ta gọi anh em
Đừng chú bác ông bà gì ráo
Muốn phá vỡ những giọt quê hương lặn sâu trong máu
Chúng nhổ làng đi, dồn vô "ấp dân sinh"
Kẻ thù làm cho ta thương nhớ nhiều hơn, sôi sục gấp trăm lần
Con gái con trai nhớ nhau qua bãi bom toạ độ
Màu mạ xanh thành màu che chở
Hang đá không đèn nuôi trí tạo thời cơ
Ta hoãn cưới một năm rổi lại hai năm
Đi đánh giặc chân trời in màu thiếp
Có miếng cao nai không sao gửi được
Mẹ ta đã ngoài sáu mươi
Nguyên nỗi nhớ thương này
Đủ nuôi lớn cho ta thành dũng sĩ
Xin cảm ơn những khu rừng thiên
Tán lá rợp cho ta trầm tĩnh lại
Chông tẩm thuốc sau nhà, đá mài dao dưới suối
Con đường mòn nung đỏ dưới ngàn cây
Một cọng rau gợi nhớ về xuôi
Củ chuối chát ghi mối thù canh cánh
Đêm bên suối sao trời rơi óng ánh
Nhắc ta hoài biển đang vỡ dưới kia
Con đường tấy lên như một lời thề
Đất gọi ta, làng gọi ta, nóng bỏng
Vịn vào cây ven đường nhẵn bóng
Ngỡ như đồng đội đỡ ta lên
Những đứa con quen ném bã trầu lấy cớ để yêu nhau
Giờ biết xả trung liên và quăng U.S
Cưa ống bom đi làm ca làm bát
Ngâm giá làm dưa trong thùng đạn bốn mươi li
Giàn mướp nguỵ trang lúc lắc xe đi
Lúc nghỉ ngơi chui vào cua-mang- cá
Diệt cứ điểm bắt đầu bằng bóc vỏ
Phục kích bất ngờ bắn giặt xóc xâu
Đánh bộc phá theo đội hình cuốn chiếu
Đột kích xe tăng đạp rắn trúng đầu...
Kim nhể gai kim càng phải nhọn
Mẹ dạy con như thế tự bao giờ
Xa mẹ chúng con vỡ nhẽ trăm điều
Ăn trông nồi là nhường nhịn anh em
Ngồi trông hướng là biết thù bóng tối
Chúng con làm ra những bài hát mới
Chiếc võng, con cua... ngôn ngữ của ông bà
Biết đào hào chữ Z, khoét hầm chữ A
Vách nứa hoa chanh cửa xoè nan quạt
Sợi dây rừng cũng làm nên bền chặt
Tiếng gọi gà rất cổ mỗi chiều hôm
Gió trẻ trung rung động những khu rừng
Chúng con hát trong giọng trầm đại đội
Đắp nắm đất cho người ở lại
Trận đánh hiểm nghèo: tất cả giơ tay!
Quần áo màu rừng, đôi mắt màu mây
Trái tim thả diều về thăm mẹ
Nỗi nhớ người yêu thêm vào đêm chuẩn bị
Lại những rừng châm, lại những đồi lau...
Chiến dịch mở ra thời vụ bắt đầu
Mang cái rét giêng hai đi bám giặc
Mang chất thép định hình trên bàn cát
Qua những cánh đồng đang sủi tăm phù sa
Ta chao chân trên những mảnh bờ
Lặng lẽ nhận sức bền của đất
Đạp cứ điểm
Lần theo từng dấu dép
Ta nhận ra màu bùn qua những cánh đồng chiêm.
Tây Nguyên - Tết Ất Mão (1975)
Sức bền của đất là trường ca đầu tiên của Hữu Thỉnh, mang tính thử sức của Hữu Thỉnh với thể loại trường ca nhưng đã đạt được thành công lớn. Tác phẩm đoạt giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ 1975-1976.
Nguồn: Sức bền của đất, NXB Tác phẩm mới, 1977
