Phân tích ý nghĩa nhan đề "Hạnh phúc của một tang gia" bài 10
“Hạnh phúc của một tang gia” là một đoạn trích thuộc chương XV của tiểu thuyết Số đỏ (nhan đề của chương đã được lược bớt). Vô tình, Xuân Tóc Đỏ làm cụ cố tổ uất lên tưởng chết. Thấy thế, hắn sợ hãi bỏ chạy. Mọi người lại cứ tưởng Xuân là một “thầy thuốc chính hiệu”, vì giận nên đã “quên mất lương tâm nhà nghề”.
Nhan đề “Hạnh phúc của một tang gia” vạch ra một mâu thuẫn lớn. Mâu thuẫn ở đây được thể hiện ngay trong nhan để của chương truyện: tang gia mà lại hạnh phúc. Theo lẽ tự nhiên xưa nay, tang gia phải là đau khổ, bất hạnh; bao phủ lên một tang gia phải là một không khí bi thương, sầu não. Nỗi đau xót khi đưa người thân đến nơi an nghỉ cuối cùng là một tình cảm rất chân thật và nhân bản đối với bất kì ai.
Nhưng nghịch lý thay, cái chết của cụ cố Tổ đã đem lại cho cả gia đình này một niềm hạnh phúc hoan hỉ. Ai trong gia đình này cũng đều thấy đây là một dịp may, một cơ hội đặc biệt, để thỏa mãn ý muốn, thực hiện được ý đồ riêng tư của chính mình. Niềm vui chung lớn nhất của họ là mọi người trong nhà: con và cháu, dâu và rể, trai và gái ai cũng được chia phần gia tài. Ông Phán mọc sừng thầm kín hoan hỉ được cụ cố Hồng nói nhỏ vào tai sẽ chia cho ông và vợ thêm số tiền là vài nghìn đồng.
Còn cụ cố Hồng, đứa con trai của người quá cố, cũng có một “hạnh phúc” riêng. Cụ hoan hỉ nghĩ đến lúc cụ mặc bộ đồ xô gai và được hàng cố chỉ trỏ là người chết có con trai đã già thể kia. Văn Minh thì thầm kín sung sướng vì chúc thư đc thực hiện thì ông được một tài sản to. Bà Văn Minh và ông Typn thì thầm kín sung sướng vì những bộ đồ xô gai thân thời đc lăng xê….nghĩa là một thành viên trong gia đình này đều có những “hạnh fúc” cho riêng họ. Người ta nóng lòng sốt ruột chờ đợi mãi cái phút giây tắt thở này của cụ cố Tổ là vì thế.
Nhan đề đã biểu lộ mọi góc cạnh của cái vô văn hóa vô đạo đức của bọn người cặn bã của xã hội tư sản thành thị thời ấy, phơi bày bản chất của bọn người mang cái danh hão thượng lưu, văn minh nhưng thực chất là bọn cặn bã của xã hội tư sản thành thị.
