Những quả cầu đá bí ẩn (the Stone Spheres of Costa Rica)
Cho đến ngày hôm nay, những quả cầu đá được người dân ở ở Costa Rica trưng bày trước nhà, công viên, bảo tàng, tòa nhà chính phủ vẫn còn là bí ẩn chưa có lời đáp. Chúng được các nhà khảo cổ học phát hiện ở đồng bằng sông Diquis, Costa Rica. Kể từ năm 1930, hàng trăm quả cầu bằng đá này đã được tìm thấy và có kích thước từ vài cm đến hơn 2m. Thậm chí, một số có cân nặng lên đến 16 tấn. Theo các nhà khoa học, những quả cầu này được tạo thành với hình dạng này từ khoảng trước năm 200 trước công nguyên. Đó là những tác phẩm điêu khắc bằng đá nguyên khối được thực hiện bởi bàn tay của con người. 390 quả cầu đá tinh xảo được tìm thấy ở Costa Rica đến nay vẫn còn là điều chưa được sáng tỏ. Khi người ta chưa phát hiện ra một thứ công cụ nào để làm ra chúng thì tại Bosnia và Herzegovina, những quả cầu đá bí ẩn lại tiếp tục xuất hiện. Vậy chúng đã được hình thành như thế nào?
Theo các nhà sử học, một số quả cầu đá bị chôn vùi cùng với những mảnh gốm đã có từ 1200 – 1300 năm về trước tại châu Mỹ, sớm hơn lúc Christopher Columbus du hành đến đây. Điều ngạc nhiên là những quả cầu đá luôn được tìm thấy theo bộ ba, dưới dạng hình tam giác, được đặt theo hướng Bắc – Nam, những người tìm thấy chúng đều khẳng định như vậy. Người ta tìm thấy những quả cầu đá trên những ngọn đồi. Hai trong số chúng đã được chuyển đến Đại học Harvard ở Cambridge và Hội Địa lý Quốc gia ở Washington, Hoa Kỳ.
Năm 1963, trong đề tài nghiên cứu “Khảo cổ học ở vùng đồng bằng Diquis, Costa Rica” tại Phân viện thuộc Bảo tàng viện Khảo cổ học và dân tộc học, Đại học Harvard, Nhà khảo cổ học Mỹ Samuel K Lothrop đã đưa ra kết luận những quả cầu đá được định hướng theo thiên văn học. Tuy nhiên, việc đưa ra lý thuyết về sự hình thành những quả cầu đá ở Bosnia lại là điều bí ẩn chưa thể lý giải. Vào năm 2004, nhà thám hiểm Semir Osmanagic đã liên lạc với các sử gia Bosnia và lập một đoàn thám hiểm để khám phá hiện tượng những quả cầu đá Bosnia.
