Nhớ thương Đà Lạt
Tôi đến Đà Lạt một chiều mưa. Không, nói đúng hơn thành phố cao nguyên này chiều hạ nào chẳng mưa một cơn làm duyên. Mưa nhẹ thôi, như đùa! Mưa ỡm ờ như vắt tấm khăn voan mỏng manh phủ bụi lòng du khách. Và những cơn mưa dịu dàng ấy khiến phố núi thơ hơn, mộng hơn, mang vẻ đẹp u buồn đặc trưng của Đà Lạt hút hồn lãng khách...
Chiều cuối tuần, phố núi sầm uất, nhộn nhịp khác hẳn ngày thường. Dân mọi nơi về đây nghỉ dưỡng. Những quý ông, quý bà lấp lánh kim tiền tỏa ra từ mái tóc, hàm răng. Những quý cô, quý cậu tay trong tay tình tứ mắt sóng sánh niềm hạnh phúc viên mãn. Dòng người nườm nượp như mắc cửi. Xe hơi nối đuôi nhau đậu kín lề đường.
Tôi bỗng thấy có chút bâng khuâng. Đà Lạt mà tôi mơ không phải thế này, hoang sơ và tịch mịch như áng thơ buồn cơ! Tôi thèm mê mải vẻ chậm buồn, êm đềm cố hữu của Đà Lạt. Nhưng tôi kịp nhủ lòng "Cuộc sống vạn biến. Hà cớ sao mình phải khư khư niềm si mê bảo thủ, khe khắt ấy?". Và tôi hòa vào dòng người.
Đêm! Đà Lạt như cô sơn nữ trút bỏ chiếc váy thổ cẩm, mạnh bạo khoác lên người chiếc đầm sexy. Những con đường vòng mềm mại lung linh đèn cao áp. Lấp lánh ánh đèn nháy, đèn màu hắt ra từ các quán hàng sang trọng khiến phố núi mang vẻ đẹp hiện đại, phồn hoa. Du khách thong thả tản bộ và thưởng thức ẩm thực Đà Lạt. Những quán ăn vỉa hè thu hút một lượng du khách lớn: Người bình dân hoặc những người có thú phiêu diêu. Dân thượng lưu chọn những nhà hàng sang trọng. Còn các cặp tình nhân đưa nhau vào những quán cà phê để nhâm nhi từng giọt đắng, giọt tình.
Người Đà Lạt hồn hậu, chân tình và giàu lòng tự trọng. Ngay cả những người hành khất cũng mang nét riêng Đà Lạt. Họ ngồi lặng lẽ một góc, không làm phiền du khách, ai cho tiền, họ mỉm cười cúi đầu cảm ơn rất tế nhị. Tôi bị cuốn vào hình ảnh người phụ nữ ôm một đứa nhỏ, khoác một cái bị; một cái nón rách đặt trước mặt. Đứa trẻ hồn nhiên toe toét cười, chưa hiểu được những cơ cực của người mẹ trong cuộc mưu sinh. Xót lòng, tôi lại gần cho mẹ con họ ít tiền rồi vuốt ve đứa bé. Đi rồi, ngoảnh lại, tôi vẫn bắt gặp ánh mắt đứa trẻ nhìn theo mình với nụ cười trong veo và ánh mắt biết ơn của người mẹ nghèo.
Người bán hàng ở Đà Lạt không chèo kéo khách hàng, chẳng săn đón, ép giá và cũng chẳng có cảnh chặt chém khách như mọi khu du lịch. Họ mời chào nhẹ nhàng, tinh tế lắm! Tôi bùi tai mua ít dâu Tây cho bọn nhỏ. Theo chân mọi người, tôi háo hức đi chợ đêm bởi lẽ theo lời người dân ở đây "không đến chợ đêm coi như chưa đến Đà Lạt". Gọi là chợ đêm bởi chợ họp ban đêm. Những xe đẩy bán đồ ăn hấp dẫn: chim sẻ nướng, gà rừng luộc nóng hổi cùng cả buồng trứng non. Hàng bán đồ chơi rong cho trẻ con nhiều hơn cả. Men lối đi là những hàng hoa quả đặc sản Đà Lạt: dâu Tây, a-ti-so... Rồi la liệt những mẹt thuốc nam từ núi rừng của những người bán hàng ăn vận trang phục dân tộc thiểu số.
Nhưng ấn tượng hơn cả là kiểu bán hàng độc đáo, vừa lạ vừa pha chút hiện đại mà vẫn giữ được nét thô mộc, hoang sơ của người dân miền sơn cước. Đó là những hàng quần áo dọc cổng chợ, chỉ từ 25 - 30 nghìn. Người bán hàng mặc quần áo dân tộc thiểu số, cầm bất kỳ một cái quần, áo, giơ lên rồi “hét lớn” giá bán: hai lăm, hai lăm, hai lăm! Đối diện, một người bán khác cũng hét lên: ba mươi, ba mươi, ba mươi, ba mươi! Hàng bán, người mua được chọn thoải mái nhưng không mặc cả, thêm bớt. Hết mùa, mang về sang năm bán tiếp chứ không hạ giá.
Đêm! Gió thổi lồng lộng, rét run người. Lạ thật! Miền Bắc nắng thư thiêu như đốt, vậy mà Đà Lạt vẫn rét như mùa đông. Người ta gọi Đà Lạt là xứ lạnh quả không sai. Tôi thực sự bất ngờ và thích thú với thời tiết nơi đây. Cái lạnh Đà Lạt đánh thức trong tôi một cảm giác quen quen khó tả, nó khiến tôi ngửi được mùi của mùa đông miền Bắc năm ngoái, năm kia và năm kia nữa...
Cũng như bao du khách, tôi ghé một hàng quần áo bày mặt đất ven cổng chợ mua tạm một chiếc áo khoác vào cho đỡ rét. Giá quá rẻ mà áo lại vừa ý đến thế! Kệ trời rét và mưa giăng mắc như sương phủ, tôi vẫn trôi phiêu. Mưa bụi ấy mà! Chỉ cần đưa tay vuốt nhẹ là những hạt mưa lấm tấm, mong manh trôi không dấu vết. Ngửa mặt, tôi nhâm nhi từng giọt mưa bụi lãng đãng. Là tôi đang uống mưa hay đang uống từng giọt Đà Lạt để thỏa cơn khát bấy lâu? Tôi lang thang dạo bộ khắp các con đường. Cái lạnh khiến Đà Lạt buồn và lãng mạn hơn, huyền hoặc hơn; khiến người ta cô đơn hơn, mê nhớ hơn, thèm một bờ vai hơn!
Tôi bước đi vô định để mặc dòng cảm xúc đưa đẩy mà cảm nhận đúng nghĩa đêm Đà Lạt. Lòng vòng từ con đường nọ bắt nối con phố kia, bỗng nhiên tôi đứng trước nhà thờ tự lúc nào không hay! Lời thánh ca buồn vọng ra từ giáo đường khiến tôi lơ lửng như thoát xác. Lặng lẽ tiến vào sân giáo đường, tôi cảm nhận một không khí trang nghiêm toát lên từ những tiếng cầu kinh của những con chiên ngoan đạo. Bỗng nhiên con tim kẻ ngoại đạo như tôi chợt rộn ràng.
Buổi cầu kinh kết thúc. Mọi người ra về, còn tôi vẫn nán lại. Tôi muốn ngắm nhìn khoảnh khắc nhà thờ u tịch không bóng người. Vị linh mục điềm đạm bước ra cất giọng Bắc pha Nam ngọt như mía lùi:
- Con cần chi?
Tôi e dè đáp:
- Thưa cha, không có gì, con là dân ngoại đạo!
Linh mục mỉm cười:
- Một khách lãng du!
Tôi đưa tay làm dấu thánh một cách vụng về:
- Dạ, chào cha, con về!
- Chào con! - linh mục bước đi rồi bất ngờ quay lại nói với theo:
- Con vẫn có thể đến nhà thờ cho tâm hồn thanh thản.
Tôi ra về. Đường phố vắng ngắt! Lác đác một vài đôi tình nhân bên hồ Xuân Hương hoặc trên đồi thông vắng. Trong màn đêm huyền bí, ẩn hiện những ngôi biệt thự cổ thời Pháp trầm tư mặc tưởng như người góa phụ quay quắt trong đêm dài. Một cơn gió rít gào xuyên qua da thịt tôi, bay tóc rối. Lạnh người! Tôi bất giác nghĩ đến những biệt thự ma huyền thoại. Liệu có thật chăng hay chỉ là những giai thoại thêu dệt làm tăng phần hấp dẫn du khách? Dù sao nữa thì những ngôi biệt thự ấy cũng khiến Đà Lạt có một vẻ đẹp liêu trai.
Tôi sẽ đặt chân đến đó nhưng không phải đêm nay!
Tinh mơ, tôi thức dậy. Choàng tấm áo ngủ mong manh bước ra ban công. Trời se lạnh, gió thổi lồng lộng, khẽ rùng mình, tôi pha một tách trà cung đình đưa ngang mặt hít hà. Những sợi khói bốc lên sưởi ấm cơ thể tôi. Từ lan can, tôi mơ màng ngắm toàn cảnh Đà Lạt trong sương. Phố núi êm đềm bồng bềnh trong màn sương mù buổi sớm khiến Đà Lạt hư ảo như chốn bồng lai tiên cảnh. Và thanh tịch đến vô cùng! Một tiếng xe máy lạc lõng, một tiếng rao buổi sớm của người bán quà rong đều trở nên đủ xé tan sự im lặng của màn đêm. Vạt sương sớm mong manh như tấm khăn voan yêu kiều của cô dâu phủ hờ hững lên núi đồi, mạ bạc con đường mòn lên núi, giăng mắc vào những ngôi biệt thự cổ khiến Đà Lạt có vẻ đẹp của một nàng thơ. Xa xa, những cây thông tư lự trong giấc ngủ mỏi mòn. Tháp chuông nhà thờ trầm mặc như con chiên ngoan đạo trong đêm dài chờ ngày sám hối.
Đà Lạt đó! Chỉ có Đà Lạt mới cảm thấu con tim đang thét gào vì nổi loạn trong tôi. Chỉ có Đà Lạt mới đủ bao dung độ lượng để thứ tha cho những lầm lạc của một kẻ phiêu lãng như tôi. Và cũng chỉ Đà Lạt mới có thể lay động hồn tôi, đánh thức những trắc ẩn trong sâu thẳm cõi lòng để rồi nghe như tiếng tim mình nức nở, òa vỡ trong câm lặng. Tôi muốn khóc! Muốn ngụp lặn trong khoảnh khắc Đà Lạt còn chìm trong giấc ngủ mơ màng. Tôi nghe vết thương lòng đang được xoa dịu. Và bản ngã hồi sinh...
Anh Phan
