Nhận xét chung
“Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường là một bài văn xuôi đầy chất thơ. Nét đặc sắc làm nên sức hấp dẫn của bài văn là những xúc cảm sâu lắng được tổng hợp từ vốn hiểu biết phong phú về văn hóa lịch sử địa lý, văn chương với một văn phong tao nhã, hướng nội tinh tế, tài hoa, ngôn từ phong phú, gợi hình gợi cảm, có những câu văn giàu nhạc điệu, chất thơ. Các biện pháp nghệ thuật như ẩn dụ, so sánh, nhân hóa được sử dụng rất hiệu quả khiến cho dòng sông Hương ở ngoài đời đã đẹp nhưng qua sự miêu tả của Hoàng Phủ Ngọc Tường trở nên đẹp bội phần.
Dòng sông như một công trình nghệ thuật tuyệt vời của văn hóa, một vẻ đẹp đầy chất thơ. Bằng sự hiểu biết, sự gắn bó và tình yêu tha thiết với dòng sông Hương và xứ Huế, nhà văn đã khám phá và tô đậm vẻ đẹp của dòng sông. Nhà văn thường xuyên so sánh vẻ đẹp của sông Hương với những người con gái đẹp, từ đó phát hiện ra những vẻ đẹp tưởng chừng đối lập của dòng sông là vừa man dại, phóng túng vừa dịu dàng, say đắm; vừa thủy chung vừa đa tình; vừa kín đáo lại vừa lẳng lơ; vừa anh hùng, quật khởi nhưng cũng rất trữ tình, thơ mộng. “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” xứng đáng là một áng văn hay đặc sắc về xứ sở, về tình yêu quê hương đất nước và cũng rất tiêu biểu cho phong cách bút ký của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Dòng sông Hương trong văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường khiến cho ai đã từng đọc qua đều mong muốn được một lần đặt chân đến nơi đây, để được đắm mình trong những gì nên thơ nhất của xứ Huế.
Trong bài bút kí này sông Hương đã được đặt trong một cái nhìn tổng thể và toàn diện: Lịch sử và văn hóa, sinh hoạt và phong tục, văn chương và đời sống, con người và thiên nhiên …Trong các mối liên hệ ấy, sông Hương vừa tươi đẹp, vừa thơ mộng và quyến rũ trong các sắc thái thiên nhiên vừa sâu lắng trong các giá trị văn hóa, vừa phong phú đến bất ngờ trong khả năng gợi hứng thú sáng tạo cho những người nghệ sĩ, vừa kiên cường bất khuất trong thế đứng và tinh thần khi đối diện với giặc ngoại xâm…Song dường như sau tất cả những điều đó, sông Hương vẫn mãi còn những điều bí ẩn chưa được khám phá hết nên vẫn mãi gợi niềm bâng khuâng trong tâm hồn con người. bài kí thể hiện “ cái tôi” của tác giả - 1 cái tôi tài hoa, uyên bác đầy mê đắm.
