Nhà thờ Hồi giáo Al Aqsa - Jerusalem
Al-Aqsa là nhà thờ Hồi giáo cộng đồng của khu phức hợp cùng tên, nó còn được gọi là nhà thờ Hồi giáo Qibli. Trong thời kỳ cai trị của quốc vương Rashidun caliph Umar, một nhà cầu nguyện nhỏ trong khuôn viên đã được dựng lên gần địa điểm này. Nhà thờ Hồi giáo ngày nay nằm trên bức tường phía nam, ban đầu được xây dựng như một nhà thờ giáo đoàn trên cùng một trục với mái vòm đá. Sau khi bị phá hủy trong trận động đất năm 746, nó được xây dựng lại vào năm 758 bởi quốc vương Abbasid caliph al-Mansur. Đồng thời được mở rộng thêm vào năm 780, bao gồm mười lăm lối đi cùng một mái vòm trung tâm.
Tuy nhiên, nó lại tiếp tục bị phá hủy trong trận động đất năm 1033 ở thung lũng Jordan. Khi được xây dựng lại bởi quốc vương Fatimid caliph al-Zahir, nhà thờ đã giảm xuống còn bảy lối đi nhưng trang trí bên trong bằng một cổng vòm trung tâm phức tạp, bao phủ bởi các bức tranh khảm thực vật. Trong quá trình cải tạo định kỳ được thực hiện, các triều đại Hồi giáo cầm quyền đã xây dựng các phần bổ sung cho ngôi nhà thờ cũng như những khu vực của nó; chẳng hạn như mái vòm, mặt tiền, tháp, cấu trúc nội thất và quán bar nhỏ. Al-Aqsa có vị trí ở gần các di tích lịch sử cùng thánh địa khác nhau trong Do Thái giáo lẫn Cơ đốc giáo, đáng chú ý nhất là Đền thờ tại Jerusalem. Do đó, toàn bộ khu vực này có ý nghĩa chính trị cao cũng như là điểm nóng chính trong cuộc xung đột giữa Israel-Palestine.
Nhà thờ Hồi giáo al-Aqsa có hình dạng chữ nhật, các khu phức hợp của nó có diện tích hơn 14 héc-ta, riêng ngôi nhà thờ chiếm diện tích 5 héc-ta, có thể chứa 5.000 tín đồ. Không giống các mái vòm đá truyền thống phản ánh kiến trúc Byzantine cổ điển, nơi đây mang sự đặc trưng của kiến trúc Hồi giáo sơ khai. Không có gì còn sót lại của mái vòm ban đầu; mái vòm sau này hướng theo phong cách của az-Zahir, bao gồm gỗ mạ men chì, nhưng đã bị hỏa hoạn phá hủy vào năm 1969. Ngày nay nó được làm từ bê tông với tấm chì.
Al-Aqsa có bảy lối đi ở các gian giữa với một số sảnh nhỏ bổ sung tại phía tây và phía đông. 121 cửa sổ kính màu trong nhà thờ từ thời đại trước vẫn còn tồn tại. Khoảng một phần tư trong số chúng đã được khôi phục vào năm 1924. Bên trong hỗ trợ bởi 45 cột, 33 trong số đó là đá cẩm thạch trắng của Ý và 12 cột làm bằng đá tự nhiên. Một phần lớn nội thất được quét vôi trắng, nhưng phần trống của mái vòm cùng các bức tường ngay bên dưới thì được trang trí bằng khảm và đá cẩm thạch.
