Khoảnh khắc giao mùa
Những ngày cuối cùng của mùa thu đang chầm chậm trôi qua trên con đường ngát hương hoa sữa và những quả bàng vàng rộm. Đi giữa những ngày này ta không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa. Ngày thu sắp hết, ngày đông chợt tới. Hai mùa thu- đông tiễn đưa nhau bên bờ sông trắng cỏ bạc đầu. Không gian ấp ủ nét đẹp dịu ngọt bâng khuâng. Hanh hao mang mang. Đất trời đang chuyển, đẹp như đôi mắt người thiếu nữ đa tình mơ mộng.
Giữa tiết trời se se, không gian mờ ảo trong làn sương mỏng. Trong trẻo và mát mẻ. Dừng chân ngắm nhìn dòng Bạch Đằng vào buổi bình minh là những trải nghiệm đầy thú vị khiến trong người cảm giác thư thái, bình yên. Khúc sông này khi xưa là đoạn cuối cùng của con sông Sặt trước khi đổ vào sông Thái Bình. Về mùa lũ nước sông lên to, sóng nhồi lớp lớp. nước trắng mênh mông. Con đê đúc bằng bê tông thời thuộc Pháp mảnh mai muốn vỡ. Về sau chính quyền huy động đào đoạn sông khác thay cho đoạn chảy qua thành phố. Từ đó không còn cảnh lo lắng, thúc trống dồn dập mỗi lần nâng cấp báo động nước lên. Cũng không còn cảnh lũ trẻ con cả trai lẫn gái ùm ùm bơi lội.
Nắng hanh hanh vàng trải dài đường phố. Gió chuyển dần từ tây bắc sang đông bắc. Nhẹ thôi nhưng vẫn cảm nhận được. Không gian se sắt. Đã nghe hơi lạnh săn da. Hoa sữa giật mình bung nở. Một cái khăn nhẹ và mỏng choàng hờ hững trên vai cô gái. Nhìn vào đâu cũng thấy đẹp. Quê tôi đang vươn lên tầm cái đẹp. Yêu quá, chẳng muốn chuyển đi đâu nữa.
Tiếng chim cuốc thưa thớt vọng lên như níu kéo mùa thu. Bước chân nhẹ tênh như đưa tôi vào một miền cổ tích. Chẳng hiểu sao mỗi lần nghe tiếng cuốc kêu là một lần trong tâm trí tôi lại hiện lên cảnh cung vàng điện ngọc cùng các thiếu nữ ngọc giắt trâm cài. Chỉ vì một phút lỗi lầm của vua cha khiến nước mất, thành tan. Nàng công chúa phải nhận cái chết tức tưởi, ngàn năm sau hồn chưa siêu thoát. Để đến hôm nay vẫn còn kêu “Tiếc…tiếc”
Nắng trải trên cánh đồng đang vào vụ gặt. Nồng nàn hương vị đất đồng ấm áp. Đất sinh ra làng tôi. Người làng tôi nặng tình với đất. Đất sẽ mở ra vô cùng, vô tận nuôi sống người làng tôi.
Cuối thu lá rụng nhiều hơn. Chiếc lá vàng chao nghiêng như lời tạm biệt mùa thu. Từng đàn có trắng dập dờn về tổ. Các loại côn trùng bắt đầu cất lời ca muôn thưở. Đó là tiếng thở của làng quê thả vào không gian yên tĩnh. Gió thổi nhiều hơn, mạnh hơn. Những cành cây trụi lá đâm ngược lên trời báo hiệu mùa thu sắp hết, một cái đẹp sắp đi qua. Đã thấy nhiều tà áo mang mầu ấm tha thướt cùng mùi son phấn.
Những ngày giao mùa thu - đông thật kỳ ảo. Bảo nóng ư? Không phải. Bảo rằng rét ư? Cũng không đúng. Thời tiết chuyển động bất ngờ. Chả khác nào một cô gái xinh đẹp nhưng tính tình đỏng đảnh, kiêu kỳ. Đang nắng thoắt mưa, đang mưa thoắt nắng. Người xưa bảo đó là mưa bóng mây. Những giọt mưa cuối thu không có gì là độc hết. Chỉ thấy cái lành lạnh nhẹ nhàng thấm nhanh vào da thịt, len vào tận thẳm sâu trong tâm hồn. Tự nhiên thèm khát yêu đương.
Mùa thu đã đẹp, những ngày tàn thu còn đẹp hơn. Bao nhiêu lời vàng ý ngọc tặng cho mùa thu dường như không đủ. Yêu những ngày cuối thu không để đâu cho hết. Yêu những ngày giao mùa thu - đông không biết mấy mươi. Yêu hương lúa chín dịu dàng. Yêu hương hoa sữa, hoa hoàng lan nồng nàn da diết. Người ta như uống được cả hương thơm của quê hương. Tôi yêu luôn cả những cô gái quê điệu đàng không son phấn mà vẫn hây hây má đỏ.
Trăng cuối thu bao giờ cũng sáng nhất, đẹp nhất trong năm. Trời đêm cao vời vợi. Gió đẩy tiếng cuốc kêu luyênh loang mặt sông. Ánh trăng mầu ngọc xuyên qua kẽ lá in xuống nền đường rung rinh như tấm vải hoa kỳ diệu. Lung linh và rực rỡ. Trăng đẹp như một mệnh phụ phu nhân quyền quý. Hơi chín một chút nhưng quyến rũ đến lạ lùng, không ai có thể cưỡng nổi. Đi trong ánh trăng có cảm giác như đang được bay lên không gian vô cùng vô tận. Tiếng dương cầm nhà ai vẳng ra trầm bổng, thấm vào lòng người thiết tha sâu nặng.
Trăng rãi trên thềm. Trăng soi góc phố. Trăng như kéo người ta sích lại gần nhau. Mùa cưới đã về. Thêm nhiều đôi nhiều cặp thề non hẹn biển. Người yêu nói với người yêu. Vợ nói với chồng. Ô hay, nghe hai người rủ rỉ nói với nhau mà tưởng như hoa nở vây quanh. Cười nhiều hơn, nói nhiều hơn, mắt sáng hơn. Nói đã yêu, cười càng yêu hơn. Tự nhiên thấy lòng mình lâng lâng xao xuyến, tràn ngập yêu thương.
Tôi muốn những ngày giao mùa dài ra mãi. Muốn trăng thu cứ treo tít trên cao. Không gian đậm mùi hương lúa. Ngai ngái, ngòn ngọt quấn quýt từng bước chân ta. Tôi mê man đi giữa lớp lớp biển lúa vàng mà bà tôi, mẹ tôi, chị tôi một nắng hai sương dốc sức vun trồng. Cũng vào những ngày này mẹ tôi lần giở áo quần chống rét từ năm ngoái ra kiểm tra từng cái khuy, từng đường chỉ. Mẹ tôi như nói với mình: “Sắp tết rồi”. Chao ôi. Giọng mẹ tôi như thấm vào tận xương tận tủy. Người ở phố không thể biết rằng vào lúc giao mùa thu- đông chính là lúc người nông dân vất vả nhất. Vụ mầu liền kề đang phả hơi nóng phía sau. Nhiều đêm làm quá canh hai.
Có người lại bảo: “Thu đến rồi thu lại đi. Thu đi rồi thu lại về. Vẫn nắng vàng, vẫn trăng thanh gió mát. Có khác gì đâu”. Nghĩ như thế là lầm lẫn, hết sức lầm lẫn. Vẻ đẹp của mùa thu mỗi năm một khác. Thu năm nay khác năm trước, lại càng không thể giống với thu sang năm. Chả thế mà bao nhiêu thi sĩ, văn sĩ đổ rất nhiều công sức, biết bao giấy mực để ca ngợi mùa thu mà vẫn không đủ, không hết đó sao.
Hai năm nay đại dịch covid-19 tràn lan đã lấy đi nhiều sở thích của người dân. Đó là được hoạt động thể dục thể thao, được nhâm nhi li cà phê trên vỉa hè mỗi sớm, ngắm nhìn nắng vàng trải trên đường phố, làn sương bảng lảng mặt sông. Không sao cả. Ai cũng hiểu “Chống dịch như chống giặc”, hy sinh hôm nay để giành lấy ổn định lâu dài.
Những ngày cuối thu dịu dàng thanh thoát bao giờ cũng khiến lòng nhẹ nhõm dịu đằm, giúp ta vượt qua những gập ghềnh khúc khuỷu của cuộc sống, vượt qua những nóng nảy giận hờn, tránh được những lỗi lầm thường gặp. Công hầu khanh tướng làm chi. Xuôi ngược bon chen làm chi. Tất cả chỉ là phù du. Tất cả rồi sẽ qua. Chỉ có mùa thu là tồn tại vĩnh cửu. Với hoa vàng, với cỏ xanh và với nhịp sống ngày một tươi sáng./.
Nguyễn Sỹ Đoàn
