Hướng dẫn phân tích bức tranh thiên nhiên trong "Đoàn thuyền đánh cá" của Huy Cận
Để phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" của Huy Cận, chúng ta có thể theo dõi các bước sau:
1. Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
- Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới. Thơ ông thường mang tính triết lý sâu sắc và gắn bó với thiên nhiên, con người Việt Nam.
- Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" được sáng tác vào năm 1958, khi Huy Cận có chuyến đi thực tế tại vùng biển Quảng Ninh. Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên và tinh thần lao động của người dân chài.
2. Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài thơ
a. Thiên nhiên trong cảnh hoàng hôn (khổ 1)
- Mở đầu bài thơ là hình ảnh hoàng hôn rực rỡ trên biển:"Mặt trời xuống biển như hòn lửa,Sóng đã cài then, đêm sập cửa."
- Hình ảnh mặt trời được so sánh như hòn lửa đỏ rực đang lặn xuống biển, tạo nên một cảnh tượng tráng lệ, hùng vĩ.
- Biển cả lúc này như một không gian rộng lớn, bao la và đầy bí ẩn. Hình ảnh “sóng cài then, đêm sập cửa” mang tính ẩn dụ, khiến thiên nhiên như đang khép lại một ngày và chuẩn bị bước vào thế giới của màn đêm.
b. Thiên nhiên biển đêm (khổ 2)
- Khi màn đêm buông xuống, thiên nhiên biển cả hiện lên với vẻ đẹp huyền ảo:"Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trăng,Cái đuôi thuyền phóng ra ánh trăng."
- Ánh trăng chiếu sáng mặt biển, làm cho không gian trở nên lung linh, huyền ảo. Hình ảnh thuyền và mặt trăng như đang đuổi bắt nhau trên biển, tạo nên một bức tranh thiên nhiên thơ mộng và sống động.
c. Thiên nhiên phong phú và giàu có (khổ 3)
- Hình ảnh thiên nhiên còn được miêu tả qua những đàn cá lấp lánh dưới ánh trăng:"Cá nhụ, cá chim cùng cá đé,Cá song lấp lánh đuốc đen hồng."
- Biển cả được ví như một kho báu vô tận, với những loài cá quý hiếm. Ánh sáng của đuốc đen hồng làm nổi bật vẻ đẹp lấp lánh của đàn cá, tạo nên một khung cảnh đầy màu sắc và sức sống.
d. Thiên nhiên trong cảnh bình minh (khổ cuối)
- Cuối cùng, bức tranh thiên nhiên hiện lên với vẻ đẹp rực rỡ của bình minh:"Mặt trời đội biển nhô màu mới,Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi."
- Mặt trời nhô lên từ lòng biển, mang theo ánh sáng của một ngày mới. Hình ảnh này biểu trưng cho sự sống, niềm vui và hy vọng.
3. Đánh giá tổng quát
- Bức tranh thiên nhiên trong "Đoàn thuyền đánh cá" là một bức tranh hoàn mỹ, nơi thiên nhiên hiện lên vừa tráng lệ, hùng vĩ, vừa thân thuộc và gắn bó mật thiết với con người.
- Thiên nhiên không chỉ là phông nền cho lao động mà còn là nguồn cảm hứng, niềm tự hào của con người. Huy Cận qua đó thể hiện tình yêu sâu sắc với quê hương đất nước và niềm tự hào về cuộc sống lao động của người dân chài.
