Hội Cổ Loa

Cổ Loa là khu di tích lịch sử vô cùng nổi tiếng, thuộc huyện Ðông Anh, ngoại thành Hà Nội. Đây được coi là một vùng thành trì lớn, là một dấu tích vật chất về kiến trúc quân sự và thành cổ cách đây khoảng hơn 2 thiên niên kỷ. Tuy nơi đây là minh chứng cho một câu chuyện buồn về sự mất cảnh giác để nước rơi vào tay giặc, song trải qua biết bao nhiêu thăng trầm của lịch sử, thành Cổ Loa vẫn luôn là niềm tự hào của người Việt Nam về lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc.

Hàng năm cứ đến ngày Mồng 6 tháng Giêng, nhân dân Cổ Loa và khách du lịch trên khắp mọi miền Tổ quốc lại trở về đây để dâng hương tưởng niệm vua An Dương Vương, tổ chức trọng thể lễ hội đền Cổ Loa với các cuộc thi và trò chơi dân gian.

Ngay từ sáng sớm Mùng 6, các chức sắc của tám làng đến nhà ông tiên chỉ của làng Văn Thượng - ngôi làng có đặc quyền soạn thảo văn tế, để rước văn tế. Nơi đây có một cái giá văn dán sẵn bài tế. Tiên chỉ và các chức sắc với áo mũ nghiêm chỉnh đến trước giá văn làm lễ. Đám rước văn gồm có phường bát âm đi đầu, đến các chức sắc và 8 ông tiên chỉ của 8 làng cùng các dân đinh khiêng giá văn tế, kiệu long đình, cờ lọng đi ra đền An Dương Vương tức đền Thượng. Sân đền được bài trí cờ quạt vô cùng rực rỡ cho cuộc tế thần. Ngoài cửa đền, có ngựa hồng, ngựa bạch (bằng gỗ) đứng chầu, còn hai bên đường đi vào đền là các giá gỗ cắm cờ quạt và lộ bộ bát bửu (các đồ thờ cúng làm theo kiểu dáng tám loại vũ khí). Kiệu của tám xã được xếp theo đúng thứ tự quy định. Trước đền đặt một hương án lớn, phía trên để hộp kính đựng đôi hia vàng và các đồ thờ. Trước hương án lớn là một hương án nhỏ hơn trên bày những khí giới của vua Thục như cung, kiếm, tên, nỏ. Tiếp đó trải một hàng chiếu cạp điều để làm chỗ tế thần. Khi đám rước tới, long đình được đặt trước hai hương án, cuộc tế thần được tiến hành trong nền nhạc của phường bát âm. Tiên chỉ làng Văn Thượng là chủ tế. Sau cuộc tế, đến lượt dân làng vào làm lễ. Cuộc lễ kéo dài đến gần trưa hôm ấy mới xong.

Sau đó chuyển sang cuộc rước thần. Ði đầu là cờ quạt rồi đến long đình cùng các lộ bộ bát bửu. Tiếp theo là phường bát âm và các quan viên đội mũ tế áo thụng, đai hia, tay bưng các vũ khí của nhà vua. Liền sau đó là chức sắc và trai đinh xóm Chùa thuộc làng Cổ Loa khiêng long đình trên có bài vị của nhà vua. Rồi đến chức sắc và dân của các làng khác, mỗi làng rước kiệu của mình, với cờ quạt, phường bát âm riêng. Toàn bộ đám rước rất dài, lại đi rất chậm, đàn sáo tưng bừng, nhộn nhịp.

Đó là phần lễ, còn phần hội thì kéo dài tới ngày rằm tháng Giêng với nhiều trò vui. Tối ở đình làng có đốt pháo hoa, hát ca trù, hát tuồng. Ban ngày, các cụ ông chơi bài, đánh cờ. Các cụ bà đi lễ đình lễ chùa. Thanh thiếu niên nam nữ có trò chơi: đánh đu, đấu vật, kéo co, leo dây, bắn cung nỏ, cờ người, thổi cơm thi, chọi gà, đánh đáo mẹt... Trong những ngày hội Cổ Loa, nhân dân quanh vùng cùng khách thập phương đến xem thật đông, coi đây là dịp vui xuân có ý nghĩa.

Thờ: An Dương Vương
Địa điểm: Xã Cổ Loa
Thời gian: Từ 4 đến 15 tháng Giêng
Ngày hội chính: Mùng 6 tháng Giêng