Giao mùa
Đầu hạ thời tiết đỏng đảnh như cô thiếu nữ, ngày nóng hầm hập vậy mà nửa đêm bầu trời thu sao, gió nổi lên rồi sấm chớp mỗi lúc một dày, mạnh. Và mưa xối xả. Đang nằm quạt tay phải quờ quạng tìm tấm chăn mỏng đắp ngang người mới chìm được giấc ngon.
Sáng ra, những cái cây sau bao ngày chịu nắng hạn uể oải héo rũ như cụ già tám chín mươi xuân nay được tưới tắm bởi nước trời bỗng xanh tươi hồi sinh thuở hai mươi sung sức nhất, những cây lúa ủ rũ những ngày nắng nóng bỗng mỉm cười sau trận mưa đầu mùa. Mưa sẽ làm cây lúa có đủ sức để chuyển chất dinh dưỡng từ đất lên nuôi bông hạt chắc cho mùa ấm no. Mưa làm những cây mạ non thêm cứng cáp để sẵn sàng cho vụ hè thu. Mưa thúc giục chùm vải trên cành nhanh chín hơn, mưa xuống ngoài đồng ruộng tấu lên bản hòa ca của những loài côn trùng, ếch nhái. Từ tiếng dế nỉ non đêm ngày đến tiếng ếch nhái, ễnh ương, chão chuộc gọi bạn tình đến mùa sinh sản. Mỗi khi bước chân qua bờ ao, bờ ruộng những con ếch nhái lại tránh người nhảy xuống nước chui rúc vào vũng bùn nào đó ẩn nấp. Không ngoai khi ai đó gọi tiết giao mùa là mùa vui tai.
Sau cơn mưa trời lại nắng, nhưng giọt mưa còn đọng lại trên cành cây, kẽ lá khi hạt nắng xuyên qua lung linh như hạt ngọc. Vạn vật như tươi mới sau cơn mưa chuyển mùa. Tôi bỗng nhớ đến câu nói của bà “nước ở dưới gốc thường xuyên, không bằng nước thiên nhiên của ông trời tắm tưới cho cây”. Bằng sao được khi mưa nắng giao hòa, cân bằng âm dương, sinh sôi nảy nở.
Trận mưa to đầu mùa hạ, nước từ khắp nơi đổ về dòng sông ngầu đỏ, những loài cá chui ra khỏi hang vui đùa với nước. Người gọi nhau í ới ra sông đánh bắt cá, người cầm đó, người cầm nơm, lưới, vợt… để bữa cơm có thêm món cá. Trên những khúc sông ánh đèn sáng loang loáng trên mặt nước. Trận mưa đầu mùa năm nào tôi cũng đem về một giỏ các loại cá. Bà lựa ra từng loại cá để nấu, rán để cho ra những món cá ngon, hợp khẩu vị nhất. Món cá rô đồng của bà mới ngon tuyệt làm sao. Nhưng bây giờ cá hiếm lắm rồi, để có được cá người ta dùng độc dược, xung điện để đánh bắt thì làm sao cá còn có thể sinh sản. Những con cá không bị chết bởi độc dược, xung điện cũng sống một cách dặt dẹo khó mà sinh sản.
Mỗi năm mưa chuyển mùa trên những dòng sông, cánh đồng, dòng suối không còn có nhiều người đánh bắt cá như trước. Đã nhiều năm cái giỏ của tôi treo trên bếp lửa không buồn gỡ xuống. Tiếng sấm, chớp giật không còn thôi thúc bước chân người ra đánh bắt cá tôm. Nó dội vào trong lòng tôi nỗi buồn khó tả. Cá tôm ngày một ít, ếch nhái cũng không có nhiều để ăn sâu bọ bảo vệ cây lúa lớn lên. Mưa chuyển mùa những con giun, nhái bò ra mặt đường bị hóa kiếp bởi những bánh xe ô tô vội vã trong cơn mưa xối xả. Mưa chuyển mùa làm vạn vật tươi tốt, tôm cá, ếch nhái, giun dế vào mùa sinh sản tấu lên bản hòa ca vui tai ru con người giấc ngủ đêm hè.
Nông Quốc Lập
