Giấc mơ tháng Chạp
Tháng Chạp, đó là tháng cuối cùng của một năm Âm lịch, người ta không gọi đó là tháng mười hai mà thay bằng cái tên quá đỗi thân thương. Một tháng gợi bao nhiêu nỗi niềm, bao nhiêu lo toan, bao nhiêu cố gắng của cả một năm dài.
Những ngày đầu tháng chạp, trời vẫn lất phất những hạt mưa sa. Cái lạnh mùa đông vẫn còn kéo dài âm ỉ, người người xuýt xoa nhau thở dài trong một năm quá nhiều khắc nghiệt. Cơn rét đậm kéo dài, gió thốc qua từng con phố, gió thốc cả vào tim, vào lòng người. Rét buốt, mẹ dặn nhớ giữ ấm, người thương dặn dò nhớ giữ ấm. Giữ thế nào cho ấm nổi những cơn gió lạnh trong lòng?
Tết của người lớn, người ta càng chờ đợi đến Tết chỉ được nghỉ dài, chứ không phải để tận hưởng những cảm giác ấm áp ngày xưa nữa.
Tháng Chạp. Phố thị đông đúc và chật hẹp, chỉ có người và xe, đua nhau ồn ào và vội vã. Giật mình tự hỏi, đã sắp hết một năm rồi ư? Thời gian trôi nhanh quá đỗi, đi qua bao nhiêu vô thường mới biết mình vô nghĩa trước một đường chân chim. Bao nhiêu thanh xuân đi qua, ồn ào có, lặng lẽ có. Giờ có muốn níu giữ, cũng chẳng được nữa rồi. Phố những ngày cuối năm, tất bật đến lạ thường. Người người dường như đang chạy đua với thời gian, tất bật lo toan chuẩn bị cho một năm mới sắp đến. Chưa biết một năm sắp đến vui hay buồn, nhưng tháng Chạp là tháng người ta luôn muốn làm việc hết mình vì tất cả những gì tốt đẹp ở phía trước.
Tháng Chạp. Nhớ về những ngày còn nhỏ, theo ba ra đồng trong cái lạnh mơn man. Bao nhiêu cái lạnh khắc nghiệt của mùa đông chỉ có người nhà nông mới thấu hết khi bước chân xuống ruộng đồng mà lạnh đến nỗi hơi thở cũng pha phả làn khói mỏng trong sương sớm. Người nông dân cực nhọc phải lo cày đồng gieo sạ cho xong mới yên tâm ăn Tết. Cả một đời người nhà nông vẫn khổ như thế, cho đến những ngày cuối cùng của một năm.
Khi đã trưởng thành, rời khỏi quê hương mới thấm thía những ngày mưa sương rét buốt của tháng Chạp như thế. Rồi bất giác, mong một ngày tháng Chạp chạy về giữa cánh đồng lam lũ ngày xưa, nhúng đôi chân trần giá lạnh giữa ruộng đồng tháng Chạp để biết rằng chẳng có giá lạnh nào so được với cái lạnh mà mẹ cha đã từng chịu đựng…
Tháng Chạp về, miên man nhớ về những ngày đi chợ Tết. Lúc còn nhỏ xíu, đi chợ Tết ở quê là một cái gì đó háo hức đến lạ thường. Như bao nhiêu đứa trẻ con khác, thích thú được mẹ dẫn ra chợ sắm cho bao nhiêu quần áo mới. Chỉ biết thế là vui lắm, hạnh phúc lắm. Chợ Tết ở quê không chỉ là nơi để người ta mua sắm, mà còn là nơi trao gửi những thân tình. Đứa con xa quê cả năm về ăn Tết, mẹ bảo đi chợ cùng, cốt cũng là để hỏi han những người quen đã lâu chưa có dịp thấy mặt, cốt cũng để chúc nhau những câu tốt đẹp cho một năm sắp đến. Người nhà quê vẫn ấm áp tình nghĩa, vẫn đôn hậu như thế bao đời rồi.
Tháng Chạp về, lại nghĩ về những thân phận tha hương nơi đất khách quê người. Chắc không ai nghĩ nhiều về tháng chạp như những người đi làm ăn xa quê. Họ tất bật cả một năm chỉ đợi tháng Chạp về đoàn viên với gia đình. Người có kinh tế, làm ăn khấm khá không nói. Người cả năm long đong lận đận, thì tháng Chạp về với họ là bao nhiêu nỗi niềm mang theo. Nghe bạn tâm sự không có tiền về quê ăn tết, sao mà thấy thương. Chỉ là một hành trình từ Sài Gòn trở về quê, mà sao xa đến lạ thường! Thời buổi đồng tiền đi trước, không có tiền thì đường về nhà cũng trở nên cách biệt như thế sao? Thôi thì cứ quăng hết những sân si và sĩ diện ở trong lòng mà chạy về với mẹ cho kịp đêm 30.
Tháng Chạp. Tôi đang ngồi giữa căn phòng lạnh lẽo xứ người.
Chợt thấy len trong nỗi i nhớ...
Ai như tôi kia, đứng giữa con đường nhỏ hai bên hàng rào dâm bụt đỏ, gió thổi qua tai tiếng mẹ gọi cơm chiều.
Ai như tôi, lang thang tìm những chú cỏ gà dọc theo bờ ruộng. Nắng mùa đông he hé, mùi ruộng đồng len lén thấm vào tôi.
Ai như tôi, nhảy lò cò một mình trên sân vắng. Mảnh sành mòn nhẵn, tôi thò tay qua vai tìm hoài không thấy. Mẹ gọi vào thắp đèn, chiều nhờ nhợ như phủ đầy sương.
Bây giờ tháng Chạp. Tôi ngồi mặc cho thương nhớ trộn những sáng chiều mưa nắng vào nhau.
Tháng Chạp. Tôi nhớ con mèo nhỏ co ro nơi góc bếp. Nó lúc nào trông cũng buồn buồn. Tôi nhớ căn nhà dưới bằng lá dừa nước, trống hoác trống huơ, ngồi chỗ nào gió cũng rúc vào nheo nhéo thịt da. Tôi nhớ chái bếp lạnh ngắt những chiều mưa mẹ đi làm về muộn. Tôi nhớ đàn gà bị dịch nằm chết rải khắp vườn, những con gà trống mào đỏ chót mẹ dành bán Tết.
Tôi lại nhớ chiếc bánh bò trắng tinh bà nội hay mua mỗi khi xuống nhà cô Hai ở chơi về. Chiếc bánh nhỏ, nhưng thơm lạ lùng, lại ngọt nữa. Tôi vốn hảo ngọt, lại giống bà nội nhất nhà, nên cái gì ngon nhất bà đều dành tôi hết. Vậy mà, đã hơn 20 năm, tôi không được ăn cái bánh bò nào bà nội mua nữa. Nội tôi đi thanh thản vào chiều đông lạnh rất sâu, khi thằng cháu biền biệt tha hương chốn Sài Gòn hoa lệ.
Tôi nhớ quán nhà bà bảy với đủ thứ hàng hóa. Mẹ thỉnh thoảng sai tôi chạy đi mua 200 đồng nước mắm, hay 500 dầu lửa. Tôi thì thích ngồi trên cái băng ghế cũ kỹ ngắm những cây kẹo the màu xanh, kẹo que sọc vàng sọc đỏ bà chưng trong chiếc tủ gỗ lưới sắt. Những gói kẹo me, bánh sữa, bà móc lủng lẳng trên dây, như tha thiết gọi mời. Nhưng chẳng mấy khi tôi có tiền mua, cứ ngắm chán rồi về. Để thỉnh thoảng lại được thỏa thuê bóc kẹo ăn, tỉnh giấc thấy tay mình sờ sờ chiếc chiếu. Chao ôi là những giấc mơ tuổi nhỏ ngọt ngào!
Tôi lại nhớ con đường sau nhà, con đường tôi hay đi một mình vào những sáng dung dăng. Tôi tạt vào hàng rào vườn ông Năm kiễng chân kéo cành hoa dâm bụt để vặt từng bông mà hút mật. Những bụi cây quen, giờ tháng Chạp, như khoác lên màu nắng mới lung linh. Tôi hái vài bông lục bình, mấy chiếc lá về cắm vào chiếc chậu nhỏ. Tôi cứ đi qua đi lại nhìn bình hoa độc đáo của mình mà lặng lẽ tự hào.
Tháng Chạp là tháng giáp Tết, tháng của những xôn xao. Nhưng sao ùa về trong tôi lúc này lại là một tháng Chạp khác. Tháng Chạp hắt hiu, nỗi nhớ cứ âm ỉ trong tôi qua tháng qua ngày.
Thì cũng có sao, tháng nào mà chẳng nhớ chẳng thương, khi đã chọn nơi không phải quê nhà làm chốn ngụ. Khi đã là dòng sông miết mải bãi bồi.
Thì cứ hát lên âm thầm trong đêm vắng. Rằng tháng Chạp về, sống lại ấu thơ…
Tháng Chạp về, ngồi ở một quán cà phê trên cao giữa thành phố, nghe gió thốc vào lòng. Thành phố rộng và cô đơn giữa những ồn ào cuối năm. Ánh đèn điện lung linh nhưng vẫn mờ ảo, như chính cảm xúc của một con người. Mờ, nhạt và hoang. Có những lo lắng cũng chỉ để đó mà thôi. Thời gian không thể níu giữ những điều tốt đẹp ở trong lòng.
Vậy nên, muốn gọi tên tháng Chạp đừng trôi. Muốn gọi tên tháng Chạp chầm chậm thôi...
Lâm Hùng
