Đoàn thuyền đánh cá
Tác giả: Huy Cận
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé,
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
Biển cho ta cá như lòng mẹ,
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng,
Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Đôi nét về bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá":
Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" được Huy Cận viết vào giữa năm 1958, khi cuộc kháng chiến chống Pháp đã kết thúc thắng lợi, miền Bắc được giải phóng và bắt tay vào công cuộc xây dựng cuộc sống mới. Huy Cận có chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. Từ chuyến đi ấy, hồn thơ của ông mới thực sự nảy nở trở lại và dồi dào cảm hứng về thiên nhiên đất nước, về lao động và niềm vui trước cuộc sống mới. Bài "Đoàn thuyền đánh cá" được sáng tác trong thời gian ấy và in trong tập thơ "Trời mỗi ngày lại sáng"(1958). Bằng đôi mắt quan sát sắc sảo, trí tưởng tượng phong phú, một trái tim nhạy cảm, một tài năng nghệ thuật điêu luyện nhà thơ Huy Cận đã vẽ lên một khung cảnh lao động tuyệt vời trên biển, thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người trên biển qua đó bộc lộ niềm tin, niềm tự hào của nhà thơ trước đất nước, trước cuộc sống.
Nội dung và ý nghĩa:
Tôn vinh lao động và con người: "Đoàn thuyền đánh cá" mô tả hình ảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi và hoạt động lao động của ngư dân trên biển. Bài thơ không chỉ ghi lại cảnh vật cụ thể mà còn tôn vinh sự cần cù, vất vả và tinh thần lao động của những người dân chài.
Hình ảnh thiên nhiên và biển cả: Huy Cận sử dụng hình ảnh thiên nhiên một cách sinh động và hùng vĩ, phản ánh mối quan hệ gắn bó giữa con người và biển cả. Những hình ảnh như "đoàn thuyền", "đoàn thoi", "cá bạc" được mô tả với sự chi tiết và sắc sảo, tạo nên một bức tranh thiên nhiên rộng lớn và sống động.
Tư tưởng nhân văn và chủ nghĩa anh hùng: Bài thơ không chỉ đơn thuần là một bức tranh miêu tả cảnh vật và lao động mà còn mang trong mình tư tưởng nhân văn và chủ nghĩa anh hùng. Huy Cận thể hiện sự ngưỡng mộ và tự hào đối với những người lao động, đồng thời phản ánh niềm tin vào sức mạnh và phẩm giá của con người trong cuộc sống.
Phong cách nghệ thuật:
Ngôn ngữ và hình ảnh: Ngôn ngữ thơ của Huy Cận tinh tế và biểu cảm, với nhiều hình ảnh phong phú và gợi cảm. Các hình ảnh như "thuyền ra khơi", "biển cả", "cá bạc" không chỉ mô tả thực tại mà còn gợi lên cảm xúc và suy tư sâu sắc. Huy Cận thường sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh và ẩn dụ để làm nổi bật ý nghĩa và cảm xúc.
Nhịp điệu và âm hưởng: Nhịp điệu trong bài thơ thường đều đặn và hòa quyện với âm hưởng của thiên nhiên. Điều này tạo ra một cảm giác hài hòa và yên bình, phù hợp với bối cảnh và chủ đề của bài thơ. Âm hưởng của bài thơ thể hiện sự trang trọng và tự hào về lao động và cuộc sống.
Cấu trúc và cách thể hiện: Bài thơ được tổ chức theo một cấu trúc rõ ràng, với các phần mở đầu, phát triển và kết thúc hợp lý. Cách thể hiện này giúp làm nổi bật các ý tưởng chính và cảm xúc của tác giả, đồng thời tạo nên một tổng thể thống nhất và dễ tiếp cận.
Tổng kết: "Đoàn thuyền đánh cá" của Huy Cận là một tác phẩm thơ ca nổi bật, thể hiện sự tôn vinh lao động và cuộc sống của những người dân chài ven biển. Bài thơ không chỉ tạo ra một bức tranh sinh động về thiên nhiên và công việc mà còn mang trong mình những tư tưởng nhân văn và chủ nghĩa anh hùng. Với ngôn ngữ tinh tế, hình ảnh rõ nét và âm hưởng hòa quyện, bài thơ tạo nên một ấn tượng sâu sắc và đáng nhớ trong lòng người đọc.
