Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam
Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam ra đời trong hoàn cảnh lịch sử đặc biệt. Tháng 11 năm 1940, Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 7 họp tại Đình Bảng - Bắc Ninh đã nhấn mạnh: chính sách của Đảng hiện tại là chính sách cứu quốc. Đồng thời, Hội nghị Trung ương Đảng cũng chỉ rõ: Việt Nam thanh niên cứu quốc từ nay bao gồm toàn thể thanh niên từ 18 đến 22 tuổi đấu tranh đánh Pháp, đuổi Nhật. Tháng 1 năm 1941, Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam.
Tháng 5 năm 1941, Hội nghị trung ương Đảng lần thứ 8 họp tại Pắc Bó – Cao Bằng do Nguyễn Ái Quốc chủ trì đãnêu lên quyết tâm sắt đá về vấn đề giải phóng dân tộc, không thể để nhân dânchịu mãi kiếp trâu ngựa. Để tập hợp động viên các tầng lớp nhân dân đứng lên đánh đuổi phát xít Pháp – Nhật, Hội nghị quyết định thành lập Việt Nam Độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt Minh) và các Hội cứu quốc, trong đó có Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam.
Nhiệm vụ trọng tâm của Đoàn Thanh niên Cứu quốc chính là cao trào đấu tranh giải phóng dân tộc. Trong suốt chặng đường dài từ 1941 – 1956, Đoàn đã đóng góp to lớn, kể cả hi sinh xương máu, cùng dân tộc vùng dậy trong Cách mạng Tháng Tám, lập nên Nhà nước Dân chủ Cộng hòa – Nhà nước Dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á. Tháng 2 năm 1950, Đại hội Đoàn Thanh niên Cứu quốc được triệu tập tại căn cứ địa Việt Bắc gồm 400 đại biểu của 3 miền đất nước. Tiếp sau đó, Đoàn đã đi tiếp chặng đường 9 năm kháng chiến Điện Biên đầy gian khổ hi sinh để làm nên chiến thắng giải phóng hoàn toàn miền Bắc (7-1954), xây dựng hậu phương, chi viện cho giải phóng miền Nam.
