Đền và chùa Thọ Vực
Đền và chùa Thọ Vực thuộc xã Xuân Phong, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định, là công trình tín ngưỡng đã được xếp hạng di tích lịch sử kiến trúc cấp quốc gia theo quyết định số 65-VH/QĐ ngày 16/01/1995. Đền và chùa Thọ Vực không chỉ là quần thể di tích có giá trị về mặt văn hóa tín ngưỡng, kiến trúc nghệ thuật, mà còn có ý nghĩa về mặt lịch sử. Trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc thời kỳ tiền khởi nghĩa, di tích đền và chùa Thọ Vực là nơi hội họp, nơi hoạt động và trú ẩn của các tổ chức Cộng sản trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Trải qua thời gian, đền và chùa Thọ Vực vẫn là quần thể công trình tín ngưỡng linh thiêng được nhân dân địa phương tôn tạo gìn giữ.
Đền Thọ Vực được xây dựng từ lâu đời, để làm nơi phụng thờ 5 vị thánh - thần, gồm: Hai vị Thần Hoàng làng và các vị Nam Hải Đại Vương (Thục Phán An Dương Vương thứ 18), thánh Trân Thái Chưỡng phu nhân (đệ tam cung phi), tướng công Đông Hải. Trong tín ngưỡng dân gian ở địa phương, đây là những người có công ngăn trừ tai họa, khai thiên lập địa, tiếng thiêng hiển hách và luôn phù trợ cho cuộc sống muôn người yên ấm. Đền Thọ Vực đã trải qua nhiều lần trùng tu, lần tôn tạo quy mô nhất là vào năm Tự Đức 1848, đền được xây dựng hoàn chỉnh bằng gỗ lim, lợp ngói nam. Đến năm 1924, đền Thọ Vực một lần nữa được xây dựng lại to cao như ngày nay, chất liệu gạch ngói bê tông, công trình do cụ Hàn Hiệt thiết kế và thi công.
Chùa Thọ Vực được xây dựng và hoàn thành vào tháng 3 năm 1724 niên hiệu Bảo Thái. Cũng sang đầu thế kỷ 20, Hòa thượng Thích Tâm Tín đã đứng ra quyên góp tài vật xây dựng chùa khang trang như ngày nay. Riêng tam quan chùa đã bị đổ trong trận bão ngày 24/6/1929, Hòa thượng đã cho xây dựng lại, cao lên 3 tầng. Đền và chùa Tho Vực là một quần thể di tích có quy mô thiết kế theo kiến trúc cổ truyền. Các họa tiết, văn bia, câu đối và phù điêu cổ kính. Đặc biệt nơi đây còn gìn giữ được nhiều đồ thờ tự, tượng pháp có giá trị nghệ thuật cao, được làm bằng gỗ, đồng, gang… đây là những di vật quý mà ít nơi nào bảo lưu được.
