Đền Mẫu Tây Thiên
Đền Mẫu Tây Thiên là nơi thờ Quốc Mẫu Tây Thiên, một trong hai vị Quốc Mẫu của Việt Nam là vương phi được sắc phong vào đời vua Hùng Vương thứ 7 và là một vị thần chủ của Tây Thiên, nữ chúa vùng đất Tam Đảo.
Theo truyền thuyết Tương truyền rằng bà có tên thật là Lăng Thị Tiêu được sinh ra từ khí thiêng của ngọn Tam Đảo thôn Đông Lộ, xã Đại Đình, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc. Bà giáng trần đầu thai vào một nhà hiếm muộn con. Từ nhỏ bà đã bộc lộ vẻ xinh đẹp, nết na, khả năng tài giỏi thông minh của mình. Đến 20 tuổi cô đã là một nữ anh hùng, hào kiệt, là bậc quần thao hào kiệt bậc nhất. Thời bấy giờ, giặc phương Bắc sang xâm lăng, dân tình vô cùng hoang mang và hoảng sợ. Vua Hùng ngay lập tức sai người đi loan báo khắp nơi tìm người tài giúp vua cứu nước.
Khi nghe thấy tin cầu, nàng đã đứng ra kêu gọi, huy động các tràng trai khỏe mạnh, đủ sức đánh giặc trong vùng, tất cả được 3000 vị tướng sỹ về tại Phong Châu, Việt Trì yết kiến Hùng Vương. Hùng Vương thấy nàng là một vị anh hùng hào kiệt có tài năng xuất chúng nên liền giao cho chỉ huy 10 vạn tinh binh và 3000 kỵ binh đi đánh giặc. Đánh quân giặc đại bại, nàng cùng các binh sĩ khải hoàn về kinh, được nhà vua phong thưởng nàng là “Tam Đảo Sơn Trụ Quốc Mẫu Đại Vương”. Vào một ngày đẹp trời, bỗng có đám mây ngũ sắc xuất hiện, hạ xuống trước đền Tây Thiên, sứ giả xuất hiện và rước nàng về trầu trời, ngày đó là ngày 15/2.
Người dân thấy sự việc tấu lên với vua và vua liền truyền lệnh phong nàng là “Tam Đảo sơn trụ Quốc Mẫu Đại vương đệ nhất thượng đẳng thần”. Chúa Đệ Nhất Tây Thiên là một trong các vị chúa bói vô cùng linh thiêng. Chúa là người ban lộc bói toán và cúng lễ.
Địa chỉ: Sơn Đình, Đại Đình, Tam Đảo, Vĩnh Phúc