Dàn ý phân tích tư tưởng đất nước của nhân dân
I. Mở bài
- Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Khoa Điềm và tác phẩm Đất nước.
- Dẫn dắt để giới thiệu vấn đề cần giải thích: Tư tưởng Đất nước của nhân dân.
II. Thân bài
1. Quan điểm đất nước qua mỗi thời đại
- Thời trung đại: Đất nước là của vua, lãnh thổ gắn với quyền cai trị của vua (Nam quốc sơn hà, Bình Ngô đại cáo)
- Thời cận đại: “Dân là dân nước, nước là nước dân” (Phan Bội Châu), nhưng còn mang nặng tư tưởng phong kiến phương Đông và hệ tư tưởng tư sản.
- Thời hiện đại: Đất nước của nhân dân, của quảng đại số đông quần chúng.
2. Chứng minh tư tưởng Đất Nước của Nhân Dân
a. Chiều rộng địa lí
- Không gian thân thương gắn với những kỉ niệm của tình yêu đôi lứa:
- “Đất là nơi em đến trường
- Nước là nơi em tắm
- Đất Nước là nơi ta hò hẹn”
- Đất Nước là không gian sinh tồn của cộng đồng người Việt qua các thế hệ được tạo lập từ thuở sơ khai với truyền thuyết:
- “Đất là nơi chim về
- Nước là nơi rồng ở...”
b. Chiều dài của lịch sử
- Đất nước được làm nên bởi những con người bình dị vô danh nhưng lại hết sức lớn lao phi thường.
- Những con người vô danh ấy đã làm nên giá trị vật chất và giá trị tinh thần truyền lại cho con cháu:
- “hạt lúa”: là biểu tượng của những giá trị vật chất và biểu tượng của nền văn minh lúa nước.
- “truyền lửa”: ngọn lửa của văn minh, của nhiệt tình cách mạng và của lòng yêu nước và niềm tin.
- “giọng nói”: là ngôn ngữ của một dân tộc, là linh hồn, sự tồn tại của một quốc gia, giá trị tinh thần quý giá.
c. Chiều sâu văn hóa
- Những truyền thống lâu đời:
- tục ăn trầu của bà.
- thói quen bới tóc của mẹ.
- say đắm và thủy chung trong tình yêu.
- biết quý trọng nghĩa tình.
- quyết liệt với kẻ thù.
- Tư tưởng độc đáo: “Để Đất Nước này là Đất Nước của Nhân Dân/Đất Nước của Nhân Dân, Đất Nước của ca dao thần thoại”.
3. Nghệ thuật
- Giọng điệu thủ thỉ tâm tình.
- Những hình ảnh quen thuộc gần gũi.
- Sử dụng chất liệu văn hóa dân gian: ca dao, tục ngữ, hình ảnh…
III. Kết bài
Khẳng định tư tưởng đất nước của nhân dân thể hiện giá trị nhân văn cao đẹp.