Chọn nguyên liệu
Bước chọn nguyên liệu là một khâu hết sức quan trọng quyết định đến chất lượng và màu sắc của chiếc bánh. Muốn có một chiếc bánh ngon thì phải chọn được nguyên liệu ngon:
- Chọn gạo: Gạo nếp để gói bánh chưng ngon phải là loại nếp mùa hay nếp cái hoa vàng, hạt bóng mẩy và đều nhau. Gạo ngâm khoảng 10 - 12 giờ bằng nước lạnh sau đó vo qua, để ráo nước và xóc muối trắng lượng vừa phải cho thêm vị đậm đà. Đặc trưng của bánh chưng là vị mặn của gạo nếp, vị thơm của đỗ, vị thơm và béo ngậy của thịt... vì vậy cần chú ý cho lượng muối vừa đủ với số lượng gạo và đồng đều với đỗ, thịt. Nếu bạn muốn gạo nếp được xanh, và thơm hơn bạn có thể dùng lá nếp xay nhỏ lấy nước cốt màu xanh để ngâm gạo nếp. Gạo nếp được ngâm nước lá nếp sẽ trở nên thơm và xanh cực đẹp khi gói bánh chưng đấy.
- Chọn đậu: Đỗ xanh là phần nhân nằm gần tâm bánh chưng (phần thịt). Bạn có thể mua đỗ đã tách vỏ hoặc chưa tách vỏ. Nếu mua đỗ đã tách vỏ bạn chỉ cần ngâm đỗ, nhưng đỗ chưa tách thì bạn cần ngâm để đỗ tróc vỏ và đãi sạch vỏ đỗ. Dù phải tách vỏ và mất thời gian nhưng một trong những bí quyết để gói bánh chưng ngon là bạn nên dùng đỗ xanh còn nguyên vỏ để có độ thơm, ngon và vệ sinh. Mầu vàng óng của hạt đỗ tượng trưng cho một năm mới tràn trề tài lộc, thịnh vượng. Lưu ý khi chọn đậu là chọn đậu xanh nguyên vỏ sẽ ngon hơn loại đãi sẵn rồi. Hạt đậu đều không bị sâu mốc.
- Chọn thịt và gia vị: Để gói bánh chưng ngon không thể thiếu thịt và hành khô. Hành khô bóc sạch vỏ, thái nhỏ. Hạt tiêu tự xay hoặc mua tại chợ. Nhân bánh là thịt lợn có cả nạc và mỡ (thường là thịt ba chỉ). Mỡ thịt để cho bánh béo ngậy như sự khỏe mạnh của gia chủ, nạc đỏ hồng mang nhiều niềm vui cho năm mới. Thịt thái miếng to đều, ướp gia vị vừa đủ, rắc ít hạt tiêu để thêm hương nồng nàn và đặc biệt sau khi bánh chín sẽ có mùi thơm và vị cay nhẹ. Để bánh ngon thì phải chọn miếng thịt nửa nạc nửa mỡ để giữ được vị béo ngậy cho chiếc bánh. Thịt cắt khúc to đều, ướp gia vị vừa đủ, trộn lẫn cùng với hành tăm cả lá cả củ, tiêu hạt để có mùi thơm và ngon khi nấu xong.
- Chọn lá dong: Bí quyết luộc bánh chưng xanh và ngon đơn giản nhất là ở khâu chọn lá dong. Nên chọn lá dong có kích thước vừa phải, không to cũng không nhỏ quá. Bề mặt lá láng bóng, xanh đậm, cuống nhỏ, không non mà cũng đừng quá già. Lá dong đem về rửa sạch bằng nước lấy khăn mềm lau nhẹ để sạch bụi bẩn, nấm mốc, sau đó phơi ở nơi khô ráo, thoáng gió. Chú ý không để dưới nắng mặt trời, lá sẽ bị héo, úa.Khi gói cần tùy thuộc vào thời tiết để xác định số lượng lá gói, trời mát mẻ thì nên dùng 6 lá, còn trời nóng cần dùng đến 10 lá để khâu bảo quản bánh sau khi nấu được lâu hơn. Tùy số lượng lá mà canh thời gian nấu cho thật chuẩn. Đây là phần quan trọng quyết định màu sắc chiếc bánh. Bạn phải chọn loại lá không được già quá, không được non quá. Nếu lá già hay non quá khi nấu lên sẽ không giữ được màu xanh tự nhiên của bánh. Chọn loại lá có màu xanh thẫm, bóng đẹp và cuống lá nhỏ. Lá bánh có kích thước vừa phải thì khi gói bánh sẽ dễ và đều đẹp hơn.