Câu đố thông dụng khi dạy tiếng Việt

Câu đố dùng trong môn tiếng việt chủ yếu dành cho các tiết dạy học vần, chính tả, luyện từ và câu, là câu đố về thanh và chữ, về vần nhằm giúp học sinh thêm ghi nhớ các thanh, các chữ, phân biệt được các âm vần dễ lẫn trong tiếng việt. Đó là những câu đố đổi thanh, đổi dấu, đổi vị trí.

+ Đố về thanh:

Đang ở dưới bếp
Giúp việc nấu ăn
Chẳng may bị nhầm
Thành giường trẻ nhỏ
Chỉ vì ai đó
Đánh mất dấu huyền

(nồi – nôi)

+ Đố về chữ:
Để nguyên tên một loài chim
Bỏ sắc thường thấy ban đêm trên trời.
(sáo – sao)

Để nguyên vằng vặc trời đêm
Thêm sắc màu phấn cùng em tới trường.
(trăng – trắng)



Để nguyên loại quả thơm ngon
Thêm hỏi co lại chỉ còn bé thôi.
Thêm nặng mới thật lạ đời
Bỗng nhiên thành vết xoong nồi nhọ nhem.
(nho – nhỏ – nhọ)



Bình thường dùng gọi chân tay
Muốn có bút vẽ thêm ngay dấu huyền
Thêm hỏi làm bạn với kim
Có dấu nặng, đúng người trên mình rồi.
(chi – chì - chỉ – chị)



Sinh ra đã biết bay rồi
Bỏ đầu thì trọc, bỏ đuôi thì nghèo.

(khói)



Cắt đuôi đồng nghĩa với thừa
Cắt đầu đồng nghĩa với vừa lòng anh
Để nguyên thành quả ngọc lành
Mùa hè nóng bức chúng mình muốn ăn

(dưa)



Ngược xuôi nối lại đôi bờ
Sớm chiều trên bến người chờ đợi sang
Đội thêm chiếc mũ nhẹ nhàng
Thành thầy dạy học trong làng ngày xưa.

(đồ - đò)

Những câu đố về chữ giúp học sinh suy luận, phát triển óc tưởng tượng phong phú. Giáo viên cần đưa ra đúng lúc, đúng thời điểm trong tiết học.

+ Đố về tên con vật chứa tiếng bắt đầu bằng (l) hay (n):

Những câu đố này thường lồng vào tiết học chính tả nhằm giúp học sinh phân biệt đúng âm tránh lẫn lộn.
Mẹ thì sống ở trên bờ
Con sinh ra lại sống nhờ dưới ao
Có đuôi bơi lội lao xao
Mất đuôi tức khắc nháy nhao lên bờ.

(Nòng nọc)

+ Đố về tên các con vật chứa tiếng có vần en hoặc eng:

Chim gì liệng tựa con thoi
Báo mùa xuân đến giữa trời say sưa.

(én)

+ Đố về vần ênh:
Cái gì cao lớn l...kh...

Đứng mà không tựa ngã k... ngay ra

(Thang)

Câu đố về tiếng việt lý thú, hấp dẫn với học sinh tiểu học. Có những câu đố về nghĩa biểu vật của từ:
Cánh gì ngô lúa tốt tươi
Cánh gì trên biển người người đều nghe
Cánh gì làm việc mải mê
Cánh gì lộng gió đi về ngoài khơi
Cánh gì tâm sự cùng người
Cánh gì chao giữa ngọt lời mẹ ru.

Nguồn: Sưu Tầm