Câu 4

Câu hỏi: Kỹ năng giao tiếp là gì? Có những nhóm kỹ năng giao tiếp nào?

Gợi ý trả lời:

Khái niệm:

• Kỹ năng giao tiếp là khả năng nhận biết nhanh chóng những biểu hiện bên ngoài và đoán biết diễn biến tâm lý bên trong của đối tác giao tiếp, đồng thời biết sử dụng phương tiện ngôn ngữ, phi ngôn ngữ, biết cách định hướng để điều khiển, điều chỉnh quá trình giao tiếp đạt hiệu quả.

Các nhóm kỹ năng giao tiếp:

• Nhóm kỹ năng định hướng: bao gồm:
  • Kỹ năng tri giác (quan sát): kỹ năng này được biểu hiện ở khả năng dựa vào tri giác ban đầu về các biểu hiện bên ngoài (như: Hình thức, động tác, ngôn ngữ, cử chỉ, điệu bộ và các sắc thái biểu cảm) mà phán đoán tâm lý. Người có kỹ năng giao tiếp tốt có thể dễ dàng phát hiện những diễn biến tâm lý
    của đối tượng giao tiếp.
  • Kỹ năng chuyển từ tri giác vào việc nhận biết các đặc điểm về nhu cầu, động cơ, sở thích, cá tính của đối tượng giao tiếp.
  • Rèn luyện các kỹ năng định hướng trong giao tiếp:
    • Hiểu rõ về các biểu hiện bên ngoài về “ngôn ngữ của cơ thể” mà nó nói lên cái tâm lý bên trong của họ.
    • Rèn luyện khả năng quan sát con người.
      
    • Biết tích lũy kinh nghiệm trong quá trình sống.
    • Quan sát thực nghiệm bằng các tranh ảnh, băng hình.
    • Tham khảo kinh nghiệm dân gian, hiểu biết về nhân tướng học cũng rất có ích
      trong việc định hướng.
• Nhóm kỹ năng định vị:
  • Là nhóm kỹ năng có khả năng xác định đúng vị trí giao tiếp để từ đó tạo điều kiện cho đối tượng chủ động. Thực chất đây là kỹ năng biết cách thu thập và phân tích, xử lý thông tin.
  • Nhóm này bao gồm:
    • Khả năng nhận biết vị trí trong giao tiếp
      
    • Khả năng xác định được không gian, thời gian giao tiếp phù hợp
    • Khả năng xác định nội dung giao tiếp
  • Rèn luyện các kỹ năng định vị:
    • Rèn tính chủ động và điều tiết các đặc điểm tâm lý của bản thân.
      
    • Đánh giá đúng thông tin của mình và của đối tượng giao tiếp.
• Nhóm kỹ năng điều khiển quá trình giao tiếp:
  • Biểu hiện ở khả năng lôi cuốn, thu hút đối tượng giao tiếp, biết duy trì hứng thú, sự tập trung chú ý của đối tượng.
  • Nhóm kỹ năng này bao gồm:
    • Kỹ năng làm chủ trạng thái cảm xúc, tình cảm khi tiếp xúc. Đó là khả năng tự kiềm chế, không thể hiên sự vui quá, buồn quá, sự thích quá hay không thích.
    • Kỹ năng làm chủ các phương tiện giao tiếp, trong đó chủ yếu là phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ...
  • Rèn luyện kỹ năng điều khiển quá trình giao tiếp:
    • Hiểu rõ đối tượng giao tiếp: Sở thích, thói quen, thú vui... của đối tượng giao tiếp.
    • Nâng cao trình độ văn hóa, trình độ lý luận, trình độ nghề nghiệp và bồi dưỡng phẩm cách của mình.
    • Luôn chân thành cư xử với người khác, cởi mở, tự tin, khôi hài, dí dỏm và cảm thông.
    • Luôn tự chủ, bao dung và độ lượng.
    • Phải biết tự kiềm chế bản thân. Trong bất kỳ tình huống nào cũng phải cân nhắc thận trọng lời nói, cử chỉ và hành động của mình.