Bài văn thuyết minh về món bánh mang bản sắc văn hóa dân tộc - Bánh trung thu
Tết trung thu phải nói đến chiếc bánh nướng, bánh dẻo kì diệu cũng giống như chiếc bánh chưng trong những ngày tết nguyên đán.
Bánh dẻo có hai phần: phần áo và phần nhân. Áo bánh phải chọn gạo nếp cái hoa vàng vùng Trôi hoặc vùng Bắc Ninh, Bắc Giang. Gạo được rang rồi xay, hoặc giã nhỏ mịn, nhào với nước đường thắng ngan ngát một mùi hương bưởi. Tất cả những công đoạn kể trên đều phải do một bàn tay thợ có “nghề” đã được “hạ sơn” đảm nhiệm. Người thợ không được sai sót một khâu nào, sai một li đi một dặm. Lúc ra quân, cái bánh hiện rõ những hoa văn chìm nổi của một bông hoa nở 8 cánh hoặc 10 cánh. Khuôn mặt áo bánh dẻo mịn, bánh ngọt đậm, thơm dịu. Phần nhân bánh nhất thiết phải do thợ cả quán xuyến với những khâu quan trọng đầy bí quyết nhà nghề như: rang vừng, ủ vừng, xử lý mứt bí khẩu, mứt sen, hạt dưa, hạnh nhân, ướp nhân, tạo hương cho nhân,…
Nhân của bánh dẻo chay tịnh, nặng mùi hương đồng gió nội. Mãi về sau này thấy người ta mới phá cách cho thêm lạp sườn vào. Nhân bánh nướng được cải tiến với nhiều sáng kiến. Mỗi hiệu bánh đều muốn có phần độc đáo của mình. Vả lại bánh nướng là “em” của bánh dẻo. Nó sinh sau đẻ muộn, mới xuất hiện từ năm 1930 nên lắm trò hơn. Ngoài mứt bí, hạt dưa, nhân bánh nướng còn có thêm cả ruột quả trứng ở giữa hoặc thịt lợn quay, gà quay, lạp sườn,…gọi là nhân thập cẩm. Bánh nướng cũng có loại nhân chay bằng đậu xay mịn, dừa sợi, hạt sen.
Bánh dẻo trắng trong, bánh nướng có màu vàng sẫm và vàng nhạt do chỗ nướng già, nướng non tạo ra, thường có đường kính chừng 7-8 cm, chiều dày 2,5 -3cm. Cứ 4 cái bánh được xếp chồng lên nhau là 1kg. Ngoài giấy bọc có in nhãn hiệu thật nổi. Nhiều nhà còn đặt làm những chiếc bánh dẻo đặc biệt to bằng chiếc đĩa tây hoặc gần bằng cái mâm, trên có hình mặt trăng tròn, lưỡng long tranh trâu, song phượng,…
Nghĩa là người thợ làm cả cái việc tạo hình trên chiếc bánh. Bánh dẻo, bánh nướng trung thu nói lên cái tài hoa của người thợ. Ngay cả ở các hiệu lớn của người Hoa trước đây, thợ Việt Nam cũng chiếm 70-90%. Hàng năm, cứ đến gần Tết trung thu là các hiệu lại rộn rã cho người về các vùng lân cận mượn, đón các phường thợ làm bánh nổi tiếng ra Hà Nội vào mùa. Các chủ hiệu ưu ái họ lắm, mỗi người được chủ hiệu phát một áo choàng trắng, mũ trắng và một đôi guốc mộc. Các cửa hàng lấy làm hãnh diện đã mời được ông Toàn làng Bưởi, các ông Ba Thiện xã Cào ở tỉnh Sờn hoặc ông Lý Bắc Ninh.
Sự thật đã có 1 thời vẻ vang, các hiệu bánh Tùng Hiên, Tràng Thái, Ngọc Anh, Cự Hương, Việt Hương,…đã nổi danh xa gần, ai cũng biết tiếng. Bánh của họ đủ sức cạnh tranh với các hiệu người Hoa như Tây Nam, Mỹ Kinh. Từ cả chợ đến vùng quê, nhân dân các tỉnh khác không bao giờ quên, sản phẩm của họ với các “tạng”, cái “gu” Việt Nam. Có điều, các hiệu của người Hoa chú ý đến bao bì, quảng cáo hơn. Họ tiếp khách niềm nở với đủ những chi tiết tế nhị và tỉ mỉ.
Tết trung thu, nhà nào cũng phải có bánh dẻo. Người nghèo cũng cố mua cho con 1 vài cái bánh dẻo. Không có bánh dẻo tức là không có Tết. Người ta làm quà cho ân nhân, khách quý, bạn thân,… bằng bánh trung thu. Chiếc bánh dẻo tròn gợi hình mặt trăng thể hiện sự tròn đầy, viên mãn.
Vào những năm 1989-1990, những chiếc bánh trung thu từng tham dự hội chợ quốc tế tại Đức và Bungari, gây sự chú ý đặc biệt và được tăng huy chương độc đáo. Chúng mang mùi vị, thanh sắc Việt Nam, kèm theo cái nghệ thuật thưởng thức miếng ngon tinh tế, thanh nhã. Nó cũng là biểu tượng văn hóa của Việt Nam.
Chiếc bánh trung thu sẽ trường tồn. Chúng ta mong sao có thêm nhiều người thợ tài hoa kế tục nghệ thuật làm bánh trung thu truyền thống, không những cho mọi người mà còn cho khách nước ngoài thưởng thức mỗi khi đến mùa Tết trung thu.
