Bài văn thuyết minh về món bánh mang bản sắc văn hóa dân tộc - Bánh cáy Thái Bình
Bánh cáy, món đặc sản truyền thống của vùng Thái Bình, không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một phần không thể thiếu trong nền văn hóa ẩm thực và trong ngày Tết của người dân địa phương. Bánh cáy thường được gắn liền với làng Nguyễn (xã Nguyên Xá, thị trấn Đông Hưng, tỉnh Thái Bình). Nhiều nơi trên khắp miền Bắc cũng có bánh cáy, nhưng để thưởng thức miếng bánh cáy thơm ngon và nổi tiếng nhất, bạn cần tới Thái Bình quê lúa. Truyền thuyết kể rằng loại bánh này được sáng tạo bởi bà Nguyễn Thị Tần, một phụ nữ có công trong việc chăm sóc hoàng thái tử Lê Duy Vỹ (con trai của vua Lê Hiển Tông) khi hoàng thái tử bị truy sát bởi Trịnh Sâm. Bà Tần đã chăm sóc cho hoàng thái tử và làm bánh cáy để nuôi thái tử trong thời gian ông bị giam giữ.
Loại bánh cáy này ban đầu chưa có tên, nhưng do vùng quê của bà Nguyễn Thị Tần ở Thái Bình nằm gần biển và có nhiều con cáy, nên người ta đặt tên cho nó là "bánh cáy" vì màu sắc của bánh giống với màu sắc của con cáy. Vào những ngày Tết truyền thống, bánh cáy luôn có mặt trên bàn thờ tổ tiên, thể hiện lòng biết ơn và tôn vinh ông bà, tổ tiên. Màu đỏ của bánh cáy cũng được xem là mang lại sự ấm áp, tươi vui và may mắn trong năm mới.
Để làm một chiếc bánh cáy thơm ngon và đặc trưng của Thái Bình, cần phải qua nhiều bước công phu và có bí quyết riêng. Nguyên liệu chính để làm bánh cáy là gạo nếp cái hoa vàng, một loại gạo đặc biệt của vùng đất Thái Bình, nơi có thổ nhưỡng và khí hậu phù hợp cho loại gạo này. Gạo này sau khi rang nóng thường mang một mùi thơm đặc trưng.
Khâu làm "con cáy" là bước quan trọng và cần kỹ thuật. Để làm con cáy, người làm bánh phải kết hợp gạo nếp, gấc, và nha bánh, sau đó đun nóng để tạo ra hỗn hợp kết dính còn gọi là "nha bánh." Khâu này đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm của nghệ nhân làm bánh, vì cần phải kiểm soát nhiệt độ đúng cách để nha bánh có độ đàn hồi và độ dẻo cần thiết.
Sau khi có nha bánh, người làm bánh phải kỹ lưỡng trong việc nhồi bánh và cắt thành từng miếng. Trên bánh cáy thường được rải một lớp vừng và dừa khô cắt nhỏ để tạo thêm hương vị đặc biệt và sự bùi bùi độc đáo của bánh cáy. Thú vị hơn, việc thưởng thức bánh cáy trở nên đặc biệt khi trời se se lạnh, có mưa phùn, và bạn có cơ hội thưởng thức miếng bánh cáy nóng hổi vừa mới ra lò, kèm theo một ly nước chè tươi. Khi đó, bạn có thể cảm nhận được hương thơm dẻo của gạo nếp, vị cay cay của gừng, và mùi thơm của dầu chuối, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đặc biệt của vùng đất Thái Bình.
