Bài văn thuyết minh về chùa Hương số 9
Cùng với chùa Thiên Mụ, chùa Bái Đính chùa Hương được xem là một quần thể du lịch thu hút được đông đảo khách thập phương. Đến với Chùa Hương, du khách sẽ có cơ hội được thưởng ngoạn danh lam thắng cảnh, những tín ngưỡng văn hóa cổ truyền đặc sắc và thế giơi tâm linh trang nhã.
Chùa Hương là cách gọi chung trong dân gian nhưng xét về khía cạnh học thuật. Chùa Hương nằm trong quần thể Hương Sơn là một di tích lịch sử nằm tọa lạc tại xã Hương Sơn; huyện Mỹ Đức; Tỉnh Hà Nội. Quần thể văn hóa nổi tiếng bậc nhất này nằm trải dài ven bờ sông Đáy với nhiều động; đền; chùa khác nhau. Trong đó trung tâm đó là chùa Hương nằm tại động Hương Tích. Chùa Hương còn có tên gọi khác là chùa Trong.
Theo lịch sử ghi chép lại chùa Hương có nguồn cội từ tỉnh Hà Tĩnh được xây dựng từ cuối thế kỉ XVII, sau đó bị tàn phá trong kháng chiến chống pháp và mãi đến năm 1988 mới được phục dựng lại và trùng tu dưới đôi bàn tay của thượng tọa Thích Viên Thành. Vậy tại sao chùa Hương hiện nay lại xuất hiện ở ngoài Bắc. Điển tích ghi lại chuas Trịnh vì muốn tiết kiệm công sức tiền bạc cũng như tạo điều kiện cho các phi tần đi lễ đức phật từ bi hỉ xả đầu năm nên đã cho phép một vị hòa thượng tiến hành xây dựng một ngôi chùa trên núi Hà Sơn Bình. Và Chùa Hương ngày nay đã ra đời từ đó.
Chùa Hương bao gồm nhiều kiến trúc độc đáo, nằm rải rác trong thung lũng suối Yến, thu hút nhiều du khách ghé thăm và thưởng ngoạn. Các điểm di tích thắng cảnh có thể kể đến như: Đền Trình – Chùa Thiên Trù – Động Tiên Sơn – Chùa Giải Oan – Đền Cửa Võng -Động Hương Tích – Động Hinh Bồng – Động Đại Binh; Đền Trình – Chùa Thiên Trù – Động Tiên Sơn – Chùa Giải Oan – Đền Cửa Võng -Động Hương Tích – Động Hinh Bồng – Động Đại Binh;Đền Trình Chùa Tuyết Sơn – Chùa Bảo Đài – Động Ngọc Long – Chùa Cá
Các công trình này đều là những công trình thiên nhiên cổ, là các hang đọng thạch nhủ bắt mắt; do tạo hóa chạm khắc rất công phu, tỉ mỉ và điêu luyện đến từng chi tiết. Chùa Hương là miền đất hứa của du khách thập phương mỗi dịp tết đến xuân về. Đây cũng chính là thời gian diễn ra hội Chùa Hương. Hội Chùa Hương kéo dài từ mùng 6 tháng Giêng đến hết cuối tháng ba âm lịch nhưng hội chính diễn ra chủ yếu vào rằm tháng giêng đến 18 tháng hai. Đến với chùa Hương thời điểm này du khách sẽ được thưởng ngoại hoa mơ nở trắng rừng đầy thơ mộng; được ngồi thuyền hít hà cái dáng vẻ thanh tịnh; trầm tĩnh và hùng vĩ của núi rừng mây mù giăng kín.
Lễ hội Chùa Hương là sự kết hợp hài hòa giữa đạo giáo; phật giáo và Nho Giáo. Khai mạc lễ trẩy hội chùa Hương là tiết mục múa Lân nghệ thuật, thay lời kính chào đầy hiều khách mà bà con Hương Sơn cũng như trụ chì; tăng ni gửi đến các Phật tử gần xa. Tiếp đó là lễ chính. Lễ chính của chùa Hương nghiêng về thiền, hai tăng ni mặc áo cà sa mang đồ chay; hoa quả; đèn; nến chaỵ đàn rồi tiến cúng lên bàn lễ. Trong suốt lễ hội định kỳ sẽ có các vị trụ chì thay nhau lên gõ mõ tụng kinh tại các chùa miếu đền. Tại các bàn thờ thánh lúc nào cũng nghi ngút khói hương và có người trông nom đèn dầu; nhang khói.
Chùa Hương không chỉ là một quần thể tín ngưỡng tâm linh mà còn là điểm hội tụ nhiều di sản văn hóa phi vật thể. Với khung cảnh thanh tịnh; núi non trùng điệp; du khách đến đây sẽ được hòa mình vào những điệu hát trầu văn ngọt ngào; được thưởng thức nhiều lễ hội truyền thống dân tộc đặc sắc như: Đua thuyền; rước rồng; rước kiệu; leo núi;…
Do tổng thể chùa Hương trải rộng và dài; hài hòa đan xen núi rừng nên du khách có thể lựa chọn cho mình những phương tiện phù hợp để tiện di chuyển: di chuyển bằng đò để cảm nhận cái thanh thanh man mát của dòng nước hay di chuyển bằng cáp treo phòng tầm mắt trên cao để chiêm ngưỡng và trọn hết bức tranh núi rừng sinh động.
Chùa Hương là nơi giao thoa đất trời; tụ hội linh thiêng vạn vật. Chùa Hương gồm hàng chục ngôi chùa thờ Phật; đền thờ thánh; các ngôi đình thờ tín ngưỡng nông nghiệp. Đa số các phật tử vượt ngàn dặm xa về đây để xin chút lộc thành cầu cho bình an; may mắn; hạnh phúc và sức khỏe cho gia đình vào năm mới. Chùa Hương còn nổi tiềng về mặt cầu tự con cái. Các cặp đôi hiếm muộn thường đến đây để xin bên trên rủi lòng xót thương ban cho một mụn con tâm tình. Nếu muốn cầu con trai ta đặt lễ lên bàn Lầu cậu; nếu muốn cầu con gái ta đặt lễ và thành tâm tại lầu cô.
Ai đi trẩy hội Chùa Hương
Làm ơn gặp khách thập phương hỏi dùm
Mớ rau sắn, quả mơ non
Mơ chua sắn ngọt biết còn thương chăng?
Về chùa Hương xin đừng bỏ qua dư vị đâm đà của mơ rau sắn; vị chua chua rôn rốt, vàng ươm của những quả mơ non được trồng tại các sườn núi và thung lũng. Hay mỏi mệt, dừng chân ta cũng có thể tranh thủ thưởng thức bát chè mài thanh thanh man mát; và gói gém một chút bánh củ mài; môt chút chè Lam đặc sản nơi đây về làm quà. Chính cái vẻ đẹp hiền hòa của cảnh vật và con người Chùa Hương đã khơi nguồn cảm hứng cho nhiều đề tài văn học xưa và nay. Với tâm hồn lãng mạn bảng lảng cùng gió sương Hương Tích,Tản Đà đã từng ví:
“Chùa Hương trời điểm lại trời tô
Một bức tranh tình trải mấy Thu
Xuân lại xuân đi không dấu vết
Ai về ai nhớ vẫn thơm tho.
Nước tuôn ngòi biếc trong trong vắt
Đá hỏm hang đen tối tối mò.
Chốn ấy muốn chơi còn mỏi gối
Phàm trần chưa biết, nhắn nhe cho.”
Hay nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp đã từng họa tô bức tranh núi rừng nơi đây bằng những nét vẽ trân thực, sinh động; âm thanh ánh sáng quyện hòa
“Réo rắt suối đưa quanh/
Ven bờ ngọn núi xanh
Nhịp cầu xa nho nhỏ
Cảnh đẹp gần như tranh
Sau núi oản -gà-xôi
Bao nhiêu là khỉ ngồi
Đến núi con voi phục
Thấy đủ cả đầu đuôi
Chùa lấp sau rừng cây
(Thuyền ta đi một ngày)”
Xứng đáng với bút đề của vua Trịnh Sâm “Thiên Hạ đẹp nhất trời Nam”; chùa Hương qua hàng ngàn năm trường tồn vẫn giữ nguyên cái dáng vẻ trầm mặc; cổ kính và linh thiêng mà tạo hóa ban tặng. Chùa Hương là biểu tượng cho thuân phong mỹ tục đẹp đẽ dân tộc; là sự thanh thản; ước mơ vươn tới cái đẹp; cái hạnh phúc trong tâm hồn mỗi người du khách ghé thăm.
