Bài văn phân tích nhan đề tác phẩm "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" số 3
Hồn Trương Ba, da hàng thịt là vở kịch nổi tiếng của Lưu Quang Vũ, cũng là một trong những vở kịch đặc sắc nhất của kịch hiện đại Việt Nam. Nhan đề Hồn Trương ba, da hàng thịt là một nhan đề giàu ý nghĩa, không chỉ dẫn dắt người đọc đến với câu chuyện mà còn khơi dậy được trí tò mò, khám phá của tác giả đối với vở kịch.
Hồn Trương Ba, da hàng thịt được xây dựng dựa trên một câu chuyện dân gian cổ kể về Trương Ba, một người trồng vườn có tài đánh cờ, tuy nhiên vì sự tắc trách của Nam Tào mà bị chết oan, để sửa sai Trương Ba đã được sống lại nhưng không phải trong thân xác của mình mà trong xác của người hàng thịt mới chết trước đó.
Từ khi sống trong thân xác của người hàng thịt, Trương Ba đã trải qua rất nhiều đau khổ, bi kịch khi dần thay đổi theo những thói quen, nhu cầu của người hàng thịt. Câu chuyện dân gian kết thúc ở chi tiết Trương Ba được trở về với thân xác của mình, sống cuộc sống hạnh phúc bên người thân. Vở kịch của Lưu Quang Vũ lại được phát triển từ chính phần kết thúc của câu chuyện để truyền tải những thông điệp sâu sắc về nhân sinh, về mối quan hệ giữa phần hồn và phần xác bên trong con người.
Nhan đề Hồn Trương Ba, da hàng thịt trước hết thể hiện tình trạng của Trương Ba khi được sống lại trong thân xác người hàng thịt, thể hiện sự tương phản, khác biệt giữa phần thể xác bên ngoài và linh hồn bên trong con người. Hồn Trương Ba, da hàng thịt không chỉ là những nhân vật trong câu chuyện, phản ánh bi kịch được đề cập đến trong vở kịch mà còn mang những ý nghĩa biểu tượng sâu sắc.
Hồn Trương Ba biểu tượng cho tâm hồn trong sạch, đẹp đẽ còn xác người hàng thịt lại là biểu tượng cho phần thể xác với những nhu cầu về vật chất thiết thực của con người. Trong vở kịch, hồn Trương Ba biểu tượng cho vẻ đẹp trong sáng, thanh cao còn da hàng thịt lại là biểu tượng cho cái xấu xa, dung tục, tầm thường. Tuy mang tính đối lập nhưng lại là những phần cùng tồn tại bên trong con người.
Nhan đề “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” là một đặc sắc nghệ thuật khi phản ánh được thực trạng cuộc sống của con người với mâu thuẫn giữa nhu cầu về vật chất và tinh thần. Nhan đề còn phản ánh được bi kịch của con người khi phải sống bên ngoài một đằng, bên trong một nẻo, khi những lí tưởng sống đẹp đẽ bị chi phối bởi những nhu cầu vật chất tầm thường nhưng thiết thực.
Thông qua nhan đề “Hồn Trương ba, da hàng thịt” còn thể hiện được những thông điệp sâu sắc của nhà văn Lưu Quang Vũ, đó là sự cảnh tỉnh con người khi không làm chủ được hoàn cảnh, làm chủ bản thân mà bị hoàn cảnh ấy chi phối dẫn đến sự tha hóa, biến đổi bản chất bên trong. Nhu cầu vật chất không xấu, nó là những nhu cầu thành thực, cần thiết nhất của con người nhưng không được để những bản năng xấu xa, tầm thường làm cho nhân cách tốt đẹp trở nên lệch lạc, nhòa mờ.
Được sống và làm người là cơ hội quý giá nhưng được sống với những lí tưởng của bản thân còn quý giá hơn. Sự sống chỉ thực sự có ý nghĩa nghi con người sống tự nhiên với sự hài hòa giữa các nhu cầu vật chất, tinh thần, giữa bên trong và bên ngoài của con người.
Nhan đề Hồn Trương Ba, da hàng thịt là nhan đề ý nghĩa vừa góp phần định hướng nội dung vừa chứa đựng những nội dung sâu sắc mà tác giả muốn truyền tải.