Bài văn nghị luận xã hội về chữ nhẫn số 1
Từ xa xưa đến nay, con người sống ở trên đời luôn chú trọng việc tu dưỡng đạo đức, phẩm cách và rèn luyện tài trí làm mục đích của cuộc sống. Trong rèn luyện phẩm chất đạo đức, ngoài các đức tính tốt đẹp như lòng khoan dung, nhân nghĩa, tinh thần dũng cảm, lòng tự trọng,... thì "nhẫn" là một trong những đức tính được chú trọng hơn cả. Chữ "nhẫn" từ lâu đã trở thành một quy tắc thiết yếu văn hóa ứng xử của người Việt, vốn là dân tộc luôn lấy tình nghĩa làm lẽ sống. Có câu: "Nhẫn một lúc sóng yên biển lặng, lùi một bước biển rộng trời cao", Khổng Tử cũng từng nói rằng: "Việc nhỏ không nhẫn, ắt làm hỏng việc lớn". Để thấy được tầm quan trọng của chữ "nhẫn" trong đời sống con người, có biết nhẫn nại thì đại sự mới thành, cuộc sống mới dễ dàng hơn.
"Nhẫn" là một chữ rất thâm thúy và sâu sắc bao hàm nhiều ý nghĩa khiến người ta phải gật đầu tâm đắc, đa số những người thành công đều khuyên rằng, trước khi muốn làm việc gì lớn lao thì phải học cho được chữ "nhẫn". Chữ "nhẫn" trong cách đối nhân xử thế giữa con người với con người là nhẫn nhịn, nhường nhịn lẫn nhau, trong mối quan hệ giữa con người mới mục tiêu, lý tưởng, với công việc, ước mơ thì người ta gọi là nhẫn nại, kiên trì. Dĩ nhiên "nhẫn" không chỉ nằm riêng trong hai loại nhẫn ấy, mà còn nhiều kiểu "nhẫn" khác, nhưng phổ biến và gần như bao trùm hết ý nghĩa của chữ "nhẫn" là hai nghĩa trên.
"Nhẫn" là một cảnh giới cao khó đạt được trong con đường tu dưỡng đạo đức và phẩm hạnh của con người, bởi nó đòi hỏi sự tĩnh tâm, không so đo tính toán, mà đa số con người ta vẫn thường trọng cái "tôi" cá nhân, thích thể hiện hơn là nhẫn nại, nhường nhịn. Trong tiếng Hán, chữ "nhẫn" được viết một cách rất tinh tế và tài tình, chữ "nhẫn" (忍) được hợp thành bởi bộ "đao" (刀) nằm bên trên bộ "tâm"(心), nghĩa rằng con người sống mà không biết "nhẫn" thì sẽ gặp đau đớn như trái tim bị thanh đao bên trên cứa cho một nhát đau thấu tâm can. Và muốn đạt được chữ "nhẫn" thì trước hết trái tim phải kiên định, vững bền, không xê dịch trước mọi sự, kể cả đó có là mối nguy hiểm tựa thanh đao kề trước tim.
Trước hết nói về chữ "nhẫn" trong mối quan hệ giữa con người với con người, đó là sự nhẫn nhịn, chịu đựng. Trong gia đình, muốn êm ấm hòa thuận thì trước hết mỗi người cần phải biết nhường nhịn nhau, vợ nhường chồng, con cái nhường cha mẹ, anh chị em cũng phải biết mà nhẫn nhịn lẫn nhau, và ngược lại. Có như thế mỗi quan hệ tình thân mới có thể tốt đẹp và vững bền được, bởi sống chung với nhau lâu ngày tất có những điều bất mãn, nhưng chúng ta không thể vì cái tôi cá nhân mà mặt nặng mày nhẹ, 3 ngày một trận cãi nhau nhẹ, 5 ngày một trận cãi nhau nặng được. Như thế thì còn đâu là tình cảm gia đình thân thuộc, đã là thân tình thì cái cốt yếu đó là phải thấu hiểu, bao dung và sẵn sàng dẹp bỏ cái "tôi" cá nhân để nhường nhịn lẫn nhau, cho êm ấm cửa nhà.
Trong các mối quan hệ khác cũng tương tự như thế, ví như trong tình cảm bạn bè, đã chơi được với nhau tất là hợp tính nhau, tuy nhiên đôi lúc chúng ta cũng sẽ có vài lần trái quan điểm hoặc không hài lòng về một điều gì đó ở bạn chẳng hạn. Thì trước tiên các bạn phải nghĩ được rằng cuộc đời chẳng dễ cho ta được một tri kỷ, cùng ta chia sẻ, vượt qua mọi khó khăn, thế nên nếu như "nhẫn" mà có được một người bạn tốt thì hà cớ chi ta lại không "nhẫn"? Trong mối quan hệ yêu đương cũng vậy, hai cá thể độc lập ban đầu thu hút lẫn nhau là vì những ưu điểm của đối phương, nhưng lâu dần những khuyết điểm cũng sẽ lộ ra, buộc chúng ta phải chấp nhận và yêu luôn khuyết điểm ấy bằng cách "nhẫn", đôi bên cùng lùi một bước, cùng thông cảm cho nhau, nếu thực sự yêu nhau và muốn mối quan hệ lâu dài. Còn nếu như liên tiếp bất đồng quan điểm, cãi vã hơn thua, ai cũng không chịu nhân nhượng, thì thật sự tình yêu ấy khó mà có thể bền lâu được.
Còn trong mối quan hệ giữa con người với lý tưởng, với mục tiêu và ước mơ trong cuộc sống thì "nhẫn" tức là nhẫn nại, kiên trì. Như Khổng Tử đã dạy: "Việc nhỏ không nhẫn, ắt làm hỏng việc lớn", hay trong cuốn sách kinh điển của Nho giáo là Thượng Thư cũng đã chép lại lời của Chu Thành Vương dặn dò Quân Trần rằng: "Nhất định phải Nhẫn thì việc mới thành. Tấm lòng bao dung thì mới có đức hạnh cao thượng". Các bậc thánh nhân đã dạy thì ắt chẳng sai bao giờ, làm việc gì cũng vậy trước hết phải đặt ra mục tiêu rồi kiên trì thực hiện một cách từ từ, bài bản phải có thời gian nung nấu thì mới có thể có thành quả tốt đẹp được. Ví như một người chữ vốn xấu nổi tiếng như Cao Bá Quát, cũng phải kiên trì, nhẫn nại tập tành, khổ luyện hàng năm trời mới được những nét chữ rồng bay phượng múa, được tiếng thơm muôn đời, chứ đâu phải ngày một ngày hai.
Rồi nói đơn giản như việc học một ngôn ngữ mới cũng vậy, người ta học là học ngày này qua tháng khác, học năm này qua năm nọ thậm chí là học cả đời, cần mẫn, kiên trì và nhẫn nại, mới được cái kết quả là nói tiếng nước bạn như người bản xứ, chứ đâu phải nháo nhào học kiểu nước rút thì tôi nói thật bạn không có được thành quả như người khác cũng là đáng lắm. Lại nói ví dụ về một cô nàng hơi thừa cân một chút, cô quyết định ăn kiêng và tập luyện để giảm cân, nhưng lại chẳng có tính nhẫn nại gì, mới được đâu 1 tuần thấy mình chẳng xuống cân nào, đã chán nản bỏ cuộc và cuối cùng cái ước mơ về một thân hình đẹp mãi mãi vẫn là điều xa vời. Trong làm ăn kinh doanh cũng thế, bạn tập tành kinh doanh ắt sẽ vướng nhiều khó khăn, thời gian đầu có thể sẽ lỗ vốn, nhưng bạn không nên vì thế mà bỏ cuộc, mà phải kiên nhẫn nhìn nhận lại vấn đề, phát hiện chỗ chưa ổn để sửa chữa, cứ nhiều lần thất bại thì chắc chắn có một ngày bạn sẽ thành công.
Nhiều người nói rằng "nhẫn" là biểu hiện của sự nhu nhược, hèn nhát không dám bộc lộ quan điểm cá nhân, là sự trốn tránh dư luận. Đó là một quan điểm hết sức sai lầm, bởi suy xét các mặt, chữ "nhẫn" chỉ đem lại điều lợi chứ không hại. Khi con người ta học được chữ "nhẫn", cũng tức là khi cái tâm đã tịnh, đã nhìn rõ quy luật của đời người không phải là sự hơn thua, tranh giành mà là hiểu rõ đúng sai, phân biệt thị phi. Là biết đặt cái "tôi" của mình qua một bên, để im lặng quan sát và lắng nghe được nhiều hơn, biết vì cái lớn mà bỏ qua cái nhỏ, biết bảo vệ bản thân khỏi những tác động tiêu cực từ bên ngoài, tâm hồn bạn sẽ không còn bị ảnh hưởng bởi những điều vụn vặt từ cuộc sống. Tấm lòng bạn khi ấy sẽ thật kiên định, vững bền hướng về những giá trị lớn, hướng về ước mơ, về một cuộc sống tốt đẹp, khác hẳn những con người nông nổi, bốc đồng, ưa so đo. "Nhẫn" là biểu hiện của một nhân cách đẹp, một tâm hồn thanh cao, là bao hàm của những phẩm chất đạo đức khác như lòng tự trọng, nhân nghĩa, khoan dung,...
Sống ở trên đời, dù bạn là ai cũng hãy cố rèn cho mình được chữ "nhẫn" trong nhân cách và coi nó là tôn chỉ của cuộc sống. "Nhẫn" sẽ là sức mạnh của bạn, là đôi cánh giúp bạn vươn tới thành công một cách thuận lợi hơn, cũng là liều thuốc khiến cuộc sống của bạn bớt đi được nhiều phiền muộn vì sự hơn thua nhàm chán của đời người.
