Bài văn nghị luận về câu nói "Phong cách chính là người" của Buy-phông số 4
Văn chương là hành trình đi từ trái tim đến những trái tim qua ngòi bút của người sáng tác. Cái còn đọng lại từ tác phẩm suy cho cùng chính là nét nổi bật riêng biệt của mỗi tác giả. Phong cách trong văn chương vì lẽ đó mang ý nghĩa vô cùng quan trọng. Bàn về phong cách, nhà văn nổi tiếng người Pháp Buy-phông nhận định “phong cách chính là người”. Đây là ý kiến đúng đắn.
Phong cách là gì? Phong cách có thể hiểu là phong thái, là phong độ, là nét đặc sắc riêng của mỗi người. Nó là đặc điểm để phân biệt giữa người này với người kia, thể hiện qua nhiều khía cạnh khác nhau. Trong cuộc sống thường ngày có phong cách thời trang, phong cách sống, phong cách nghệ thuật,... Phong cách trong văn chương là một trong những yếu tố quan trọng nhất của tác giả. Nó thể hiện qua việc lựa chọn chủ đề, truyền tải nội dung và phương thức thể hiện của nhà văn, nhà thơ.
Buy-phông lại khẳng định “Phong cách chính là người” là hoàn toàn đúng đắn. Quan sát xung quanh, bạn có thể nhận thấy, không có bất kì ai hoàn toàn giống nhau. Đặc biệt là tính cách. Do điều kiện hoàn cảnh và trình độ nhận thức khác nhau, đam mê sở thích khác nhau nên phong cách của mỗi người luôn có sự khác biệt. Văn chương cũng như vậy. Văn học trải qua rất nhiều thời kỳ khác nhau, tính từ thời điểm hình thành đến nay đã đi qua rất nhiều thế hệ nhà văn, nhà thơ. Mỗi thời kì lại có những đặc điểm gắn với những sự kiện khác nhau. Trưởng thành trong điều kiện lịch sử khác biệt và đi theo những khuynh hướng sáng tác khác biệt, phong cách văn chương của mỗi người tất yếu sẽ có nhiều khác biệt. Và sự khác biệt ấy chính là yếu tố làm nên những tên tuổi nổi tiếng.
Có thể thấy rõ điều này qua sự nghiệp và cuộc đời nhiều nhà văn như Nguyễn Tuân, Nam Cao, Xuân Diệu, Huy Cận… Trước tiên, về phong cách nội dung. Nguyễn Tuân được mệnh danh là người suốt đời kiếm tìm cái đẹp với phong cách tài hoa, uyên bác, ông thường nhìn mọi sự vật, sự việc dưới góc độ của sự tài hoa, nghệ sĩ. Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, Nguyễn Tâm hướng ánh nhìn vào sự tài hoa của những nhà Nho hết thời. Sau Cách mạng, ông lại say mê và trân trọng sự tài hoa của con người Việt Nam trong lao động, sản xuất… Còn Nam Cao lại được mệnh danh là nhà văn của người nông dân Việt Nam, luôn đau đáu với đề tài về những người nông dân nô lệ bị tha hóa về tinh thần, nhân phẩm hay những nhà trí thức Việt Nam quằn quại trong nỗi đau vì bị “áo cơm ghì sát đất”… Xuân Diệu - ông hoàng thơ tình lại luôn chọn đề tài tình yêu cho những tác phẩm của mình.
Trong phong cách nghệ thuật, mỗi nhà văn cũng có những nét độc đáo rất riêng thể hiện đa dạng ở nhiều phương diện: phương thức biểu hiện, lựa chọn thủ pháp nghệ thuật, cách tổ chức kết cấu, ngôn ngữ… Nhà thơ Tố Hữu thường chọn thể thơ lục bát, giọng điệu tâm tình ngọt ngào để thể hiện tình cảm tha thiết, chân thành của nhân vật trữ tình. Nam Cao lại gây ấn tượng bởi lối kể chuyện đảo trình tự tuyến tính hiện đại hay cách liên kết đoạn văn rất tài tình… Nguyễn Minh Châu lại khám phá nhân vật dưới cái nhìn đa diện, nhiều chiều, lời văn nhiều triết lí sâu sa, xây dựng tình huống truyện hết sức tài tình. Và còn rất nhiều nhà văn, nhà thơ với phong cách độc đáo khác.
Phong cách của mỗi tác giả sẽ gây ấn tượng đặc biệt đến độc giả khi đọc một truyện ngắn, thưởng thức một bài thơ. Đồng thời, chỉ những nhà văn, nhà thơ có tài năng thực sự mới có thể định hình phong cách riêng của mình. Phong cách bộc lộ những quan niệm cá nhân về văn học của tác giả. Vì thế qua phong cách nội dung và nghệ thuật, người đọc có thể cảm nhận được con người tác giả. Như Nam Cao, trong từng trang văn tưởng chừng như lạnh lùng lại ẩn giấu tấm lòng đồng cảm và tình yêu thương đến nhói buốt của một tấm lòng nhân ái. Nhắc đến Nam Cao đời thực, những người bạn của ông đều nhớ đến dáng vẻ trầm lặng, ít nói, nhưng thực chất, ẩn đằng sau lại là một tinh thần sôi nổi, quyết liệt.
Từ những lí do đó, chúng ta có thể khẳng định rằng phong cách chính là người. Phong cách tạo nên sự khác biệt cho con người, tạo nên dạng “vân chữ” không thể trộn lẫn cho những người cầm bút. Mỗi nhà văn cần tạo lập phong cách cho riêng mình để ghi lại dấu ấn cá nhân trong lòng độc giả và trong nền văn học. Giống như ai đó từng khẳng định “Anh sẽ không là gì cả nếu không có giọng nói của riêng mình”.
