Bài văn mẫu số 9
Nguyễn Trãi một tác giả văn học với nhiều tác phẩm nổi tiếng, nhà quân sự kiệt xuất trong lịch sử dân tộc. Đóng góp của ông là rất lớn cho nước nhà. Trên phương diện tác giả văn học ông có tác phẩm Bình Ngô đại cáo đề cao nhân nghĩa và lòng yêu nước thương dân.
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.
Mở đầu Bình ngô đại cáo là tư tưởng nhân nghĩa với mục đích vì nhân dân, “trừ bạo” với mục đích vì nhân dân mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân và từ đó nước nhà mới thịnh trị.
Tiếp theo bài cáo của tác giả đề cao những đời vua nước ta từ nhà Triệu, Đinh, Lý, Trần xưng vương xưng bá tại phía Nam song hành cùng với Hán, Đường, Tống, Nguyên phía Bắc tất cả núi non bờ cõi đã chia,phong tục cũng khác đó chính là sự khẳng định chủ quyền lịch sử, dân tộc. Tác giả đặt các đời vua của nước Nam ngang hàng với các đời vua phương Bắc như là sự tự hào cho các giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc.
Những kẻ xâm phạm độc lập chủ quyền của một quốc gia chắc chắn sẽ gánh chịu thất bại thảm hại.
“Lưu Cung tham công nên thất bại
Triệu Tiết chí lớn phải vong thân
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô
Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã
Việc xưa xem xét
Chứng cứ còn ghi”.
Lưu Cung, Triệu Tiết, Toa Đô, Ô Mã đều là những tướng lĩnh nổi tiếng ở các thời kì khác nhau trong lịch sử Trung Hoa đều mang quân sang xâm lược nước Đại Việt nhỏ bé và chuốc lấy thất bại ghi danh ngàn đời. Đó chính là minh chứng cho một quốc gia có chủ quyền và sẵn sàng đánh bại mọi kẻ thù to lớn.
Một quốc gia “nhân nghĩa” dùng sức mạnh của lòng dân để đánh thắng những kẻ thù đông đảo, mạnh mẽ và “phi nhân nghĩa”. Tác giả Nguyễn Trãi đã nêu lên nhiều dẫn chứng cụ thể, xác đáng sử dụng lời lẽ hào hùng thể hiện niềm tự hào to lớn về đất nước, dân tộc từ ngàn đời.
Trong bài cáo toát lên giọng điệu hùng tráng, oai nghiêm khi nói về độc lập chủ quyền của quốc gia. Thể hiện lòng yêu nước sâu sắc của tác giả, trải qua hàng ngàn năm lòng yêu nước là thứ tồn tại theo thời gian trong mỗi con người nước Việt.
Nếu như đoạn 1 đề cao sự nhân nghĩa và khẳng định chủ quyền dân tộc thì đoạn 2 của tác phẩm Bình ngô đại cáo chủ yếu tố cáo những tội ác của giặc Minh trong thời gian chúng đô hộ nước ta.
Tác giả đề cập đến thời gian nhà Hồ suy yếu, giặc Minh lợi dụng danh nghĩa “phù Trần diệt Hồ” gây chia rẽ trong nước, gây bạo loạn và mục đích cướp đất nước ta.
“Nhân họ Hồ chính sự phiền hà
Để trong nước lòng dân oán hận
Quân cuồng Minh đã thừa cơ gây hoạ
Bọn gian tà còn bán nước cầu vinh”.
Giặc ngoại xâm thật thâm độc, chính sách cai trị tàn bạo, vô nhân tính chẳng khác nào hành động diệt chủng như giết hại nhân dân “Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn- Vùi con đỏ xuống hầm tai vạ”, ra sức thu thuế khóa mục đích chiếm càng nhiều tài sản càng tốt, sử dụng con người khai thác tài nguyên đến nguy hiểm tính mạng “ép xuống biển mò ngọc” đối mặt với mối nguy từ các cá mập, thuồng luồng, “vào núi đãi cát tìm vàng” nơi chốn rừng thiêng nước độc và rất nhiều người đã bỏ mạng.
Không chỉ với con người mà chúng còn “Tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ” phá hoại môi trường nặng nề.
Tất cả đều khiến rất nhiều gia đình ly tán chia lìa, xã hội tan thương, nhân dân rơi vào tình cảnh túng quẫn cùng cực.
Nguyễn Trãi trong đoạn 2 Bình ngô đại cáo đã tố cáo tội ác man rợ của giặc Minh nhiều đến nỗi “trúc Nam Sơn không ghi hết tội” “nước Đông hải không rửa sạch mùi”, qua đó tỏ thái độ căm phẫn, uất ức bọn xâm lược đó cũng chính là nỗi đau nhân dân tầng lớp nghèo khổ trong xã hội. Chứng kiến những điều tàn bạo, phi đạo lý đó lẽ nào trời đất dung thứ cho chúng?
Lẽ nào trời đất dung tha
Ai bảo thần dân chịu được?
Đoạn 2 Bình ngô đại cáo chính là lời tố cáo mạnh mẽ sự tàn bạo, độc ác mà giặc Minh đang giày xéo trên đất nước. Khi có sự áp bức chắc chắn sẽ có đấu tranh, khởi nghĩa và có thể khẳng định chính nghĩa chắc chắn sẽ giành thắng lợi sau cùng.
Với những hình ảnh thơ độc đáo cùng ngôn ngữ sắc sảo, giọng điệu linh hoạt, hai đoạn thơ mở đầu tác phẩm “Bình Ngô đại cáo” không chỉ nêu lên cho người đọc thấy được luận đề chính nghĩa, chân lí độc lập của dân tộc ta mà qua đó người đọc còn thấy được những tội ác không thể nào tha thứ được của kẻ thù.
