Bài thơ: Mẹ và quả
Mẹ và quả
Thơ: Nguyễn Khoa Điềm
Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng
Những mùa quả lặn rồi lại mọc
Như mặt trời, khi như mặt trăng.
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.
Và chúng tôi, một thứ quả trên đời
Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái
Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?
1982
Nguồn: Thơ Nguyễn Khoa Điềm, tuyển tập 40 năm do tác giả chọn, NXB Văn học, 2012
Đôi nét về bài thơ "Mẹ và quả":
Bài thơ "Mẹ và quả" của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm nổi bật trong phong trào thơ ca kháng chiến chống Mỹ, thể hiện sâu sắc tình cảm và suy tư của tác giả về mẹ, quê hương và sự hy sinh. Bài thơ không chỉ là sự tri ân đối với mẹ mà còn là một bài học về tình yêu thương, trách nhiệm và sự cống hiến.
1. Nội dung và chủ đề
Tình mẹ và hình ảnh quả: Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh mẹ và quả, trong đó quả được coi như biểu tượng cho sự trưởng thành và thành quả từ tình yêu và công sức của mẹ. Hình ảnh mẹ gắn liền với công việc chăm sóc, nuôi dưỡng, còn quả tượng trưng cho thành quả của sự chăm sóc đó, đồng thời phản ánh sự phát triển và trưởng thành của con cái.
Sự hy sinh và tình yêu của mẹ: Bài thơ tôn vinh sự hy sinh của mẹ, người đã dành cả cuộc đời mình để nuôi dạy con cái. Nguyễn Khoa Điềm thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với mẹ, nhấn mạnh rằng tình yêu và công sức của mẹ không chỉ tạo ra những thành quả cụ thể mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến cuộc sống và tương lai của con cái.
Khát vọng về sự đền đáp và tương lai: Mặc dù tác phẩm tập trung vào sự hy sinh của mẹ, nó cũng truyền tải khát vọng về việc những nỗ lực và sự hy sinh của mẹ sẽ được đền đáp xứng đáng. Bài thơ thể hiện niềm tin vào một tương lai tốt đẹp hơn, nơi mà công lao của mẹ sẽ được ghi nhận và tôn vinh.
2. Hình ảnh và ngôn ngữ
Hình ảnh cụ thể và gợi cảm: Bài thơ sử dụng hình ảnh sinh động của mẹ và quả để tạo ra những liên tưởng mạnh mẽ về tình yêu và công sức. Những hình ảnh này giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được sự chăm sóc tận tụy của mẹ và thành quả từ sự chăm sóc đó.
Ngôn ngữ chân thành và dễ hiểu: Nguyễn Khoa Điềm sử dụng ngôn ngữ đơn giản, chân thành nhưng chứa đựng nhiều cảm xúc và ý nghĩa sâu sắc. Ngôn từ trong bài thơ dễ tiếp cận và tạo ra một kết nối mạnh mẽ với người đọc, giúp truyền tải cảm xúc và thông điệp một cách rõ ràng.
3. Tính chất và cảm xúc
Tính chất lãng mạn và nhân văn: Bài thơ mang tính chất lãng mạn và nhân văn, với sự chú trọng vào tình cảm cá nhân và giá trị đạo đức. Nguyễn Khoa Điềm không chỉ miêu tả hiện thực một cách chân thực mà còn thể hiện sự lạc quan và niềm tin vào giá trị của tình yêu và sự hy sinh.
Cảm xúc chân thành và sâu lắng: Bài thơ thể hiện cảm xúc chân thành và sâu lắng về tình yêu mẹ và sự hy sinh của bà. Nguyễn Khoa Điềm khéo léo diễn tả những cảm xúc này qua các hình ảnh và ngôn từ, tạo nên một tác phẩm đầy cảm hứng và ý nghĩa.
4. Ý nghĩa và thông điệp
Tôn vinh sự hy sinh của mẹ: Bài thơ tôn vinh sự hy sinh và tình yêu của mẹ, khẳng định vai trò quan trọng của bà trong cuộc đời mỗi con người. Nó nhấn mạnh rằng tình yêu và sự chăm sóc của mẹ là nguồn sức mạnh và động viên lớn lao trong cuộc sống.
Khát vọng về sự đền đáp và tương lai: Bài thơ truyền tải thông điệp về khát vọng và niềm tin vào một tương lai tươi sáng hơn, nơi mà những nỗ lực và hy sinh sẽ được đền đáp. Nguyễn Khoa Điềm thể hiện niềm tin rằng tình yêu và sự hy sinh của mẹ sẽ có giá trị lớn lao và được ghi nhận trong tương lai.
Tóm lại: Bài thơ "Mẹ và quả" của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm đầy cảm xúc và ý nghĩa, phản ánh tình yêu sâu sắc và sự hy sinh của mẹ. Với ngôn ngữ chân thành và hình ảnh sinh động, bài thơ không chỉ ghi lại những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả mà còn truyền tải thông điệp mạnh mẽ về tình yêu, sự hy sinh và khát vọng về một tương lai tốt đẹp.
