Bài thơ: Lời chào
Lời chào
Thơ: Nguyễn Khoa Điềm
Ta đã đi qua những năm tháng không ngờ
Vô tư quá để bây giờ xao xuyến
Bèo lục bình mênh mang màu mực tím
Nét chữ thiếu thời trôi nhanh như dòng sông...
Ta lớn lên bối rối một sắc hồng
Phương cứ nở hoài hoà như đếm tuổi
Như chiều nay, một buổi chiều dữ dội
Ta nhận ra mình đang lớn khôn...
*
Biết ơn những cánh sẻ nâu đã bay đến cánh đồng
Rút những cọng rơm vàng về kết tổ
Đá dạy ta với cánh diều thơ nhỏ
Biết kéo về cả một sắc trời xanh
Biết ơn mẹ vẫn tính cho con thêm một tuổi sinh thành
"Tuổi của mụ" con nằm tròn bụng mẹ
Để con quý yêu tháng ngày tuổi trẻ
Buổi mở mắt chào đời, phút nhắm mắt ra đi...
Biết ơn trò chơi tuổi nhỏ mê ly
"Chuyền chuyền một..." miệng, tay buông bắt
Ngôn ngữ lung linh, quả chuyền thoăn thoắt
Nên một đời tiếng Việt mãi ngân nga...
Biết ơn dấu chân bấm mặt đường xa
Những dấu chân trần, bùn nặng vết
Ta đi học quen dẫm vào không biết
Dáng cuộc đời in mãi dáng ta đi...
Biết ơn dòng sông dựng dáng kiếm uy nghi
Trong tâm trí một nhà thơ khởi nghĩa
Cao Bá Quát ngã mình trên chiến địa
Trăm năm rồi sông vẫn sáng màu gươm...
Trăm năm rồi ta đếm bước sông Hương
Vẫn soi thấy niềm đau và nổi giận
Khuôn mặt trẻ bỗng già trên lớp sóng
Ngẩng đầu lên, ta thấy mặt quân thù!
Nguồn: Mặt đường khát vọng, NXB Giải phóng, 1974
Đôi nét về bài thơ "Lời chào":
Bài thơ "Lời chào" của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm nổi bật trong thơ ca Việt Nam, được viết trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Bài thơ thể hiện nhiều lớp nghĩa sâu sắc về tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc, và tinh thần cách mạng. Dưới đây là đôi nét về nội dung và ý nghĩa của bài thơ:
1. Nội dung và chủ đề
Lời chào và sự kết nối với quê hương: Bài thơ mở đầu với một lời chào đơn giản nhưng mang ý nghĩa sâu sắc. Lời chào này không chỉ là một hành động giao tiếp thông thường mà còn là sự thể hiện lòng yêu mến và tôn trọng quê hương, nơi mà mỗi người đều có liên kết sâu xa và tình cảm mạnh mẽ.
Tình yêu và trách nhiệm đối với quê hương: Nguyễn Khoa Điềm thể hiện sự yêu thương và trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với quê hương, nhấn mạnh rằng tình yêu quê hương không chỉ là một cảm xúc mà còn là một nhiệm vụ cao cả. Mỗi người đều có trách nhiệm giữ gìn và phát triển quê hương mình, đồng thời góp phần vào sự nghiệp chung của dân tộc.
Khát vọng về tương lai và sự hòa bình: Bài thơ còn truyền tải khát vọng về một tương lai tươi sáng và hòa bình. Mặc dù thời điểm viết thơ là trong hoàn cảnh chiến tranh, nhưng Nguyễn Khoa Điềm vẫn giữ được niềm tin vào một ngày mai tốt đẹp hơn, nơi mà sự hòa bình và tự do sẽ được hiện thực hóa.
2. Hình ảnh và ngôn ngữ
Hình ảnh cụ thể và gợi cảm: Bài thơ sử dụng nhiều hình ảnh cụ thể và gợi cảm để diễn tả cảm xúc và ý nghĩa của lời chào. Những hình ảnh này giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận được sự kết nối với quê hương và tình cảm sâu sắc mà bài thơ muốn truyền tải.
Ngôn ngữ giản dị nhưng đầy cảm xúc: Nguyễn Khoa Điềm sử dụng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu nhưng chứa đựng nhiều cảm xúc và ý nghĩa sâu sắc. Ngôn từ trong bài thơ mang tính chân thành và chân thật, giúp truyền đạt thông điệp của bài thơ một cách hiệu quả.
3. Tính chất và cảm xúc
Tính chất lãng mạn và nhân văn: Bài thơ mang tính chất lãng mạn và nhân văn, với sự chú trọng vào tình cảm con người và những giá trị đạo đức. Nguyễn Khoa Điềm không chỉ mô tả hiện thực một cách chân thực mà còn thể hiện sự lạc quan và niềm tin vào sự tốt đẹp của con người và quê hương.
Cảm xúc chân thành và sâu lắng: Bài thơ thể hiện cảm xúc chân thành và sâu lắng về tình yêu quê hương và trách nhiệm cá nhân. Nguyễn Khoa Điềm khéo léo truyền tải những cảm xúc này qua các hình ảnh và ngôn từ, tạo nên một tác phẩm đầy cảm hứng và ý nghĩa.
4. Ý nghĩa và thông điệp
Sự tôn vinh tình yêu quê hương và trách nhiệm cá nhân: Bài thơ tôn vinh tình yêu quê hương và trách nhiệm cá nhân trong việc xây dựng và bảo vệ quê hương. Nó nhấn mạnh rằng mỗi cá nhân đều có vai trò quan trọng trong sự nghiệp chung của dân tộc.
Khát vọng về hòa bình và tương lai tươi sáng: Bài thơ truyền tải thông điệp về khát vọng hòa bình và niềm tin vào một tương lai tươi sáng hơn. Dù đối mặt với khó khăn và thử thách, sự lạc quan và niềm tin vào ngày mai vẫn là nguồn động viên lớn lao.
Tóm lại: Bài thơ "Lời chào" của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm đầy cảm xúc và ý nghĩa, phản ánh tình yêu quê hương, trách nhiệm cá nhân và khát vọng về một tương lai hòa bình. Với ngôn ngữ giản dị nhưng sâu sắc, bài thơ không chỉ ghi lại những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả mà còn truyền tải một thông điệp mạnh mẽ về tình yêu và trách nhiệm đối với quê hương.
