Bài tham khảo số 6
Tác giả Nguyễn Quang Thiều đã xây dựng thành công nhân vật Mon và Mên trong truyện ngắn "Bầy chim chìa vôi". Mon, Mên hiện lên với sự hồn nhiên, trong sáng của trẻ thơ cùng tấm lòng yêu thương động vật và trân trọng sự sống.
Mon là một cậu bé tuy nhỏ tuổi, nhưng lại có trái tim yêu thương động vật vô cùng mạnh mẽ và to lớn. Tình cảm ấy được thể hiện rõ nét qua từng hành động và lời thoại của em. Như khi thấy bố bắt được con cá bống, Mên đã lén bắt cá và thả đi. Dù em khá sợ bố, nhưng cũng chẳng hề hấn gì tới việc em “giải cứu” cho chú cá cả. Tình yêu thương động vật của Mon, thể hiện rõ nhất là đối với tổ chim chìa vôi non ở bãi cát giữa sông. Giữa đêm mưa gió, em tỉnh giấc không ngủ được vì lo cho bầy chim non. Bao suy nghĩ của em đều xoay quanh những chú chim ấy, lo chúng bị ướt, lo chúng bị nhấn chìm. Là một đứa trẻ, những suy nghĩ của em dễ bị phân tán, nhưng rồi em vẫn quay về tiếp tục hỏi anh Mên về đàn chim non. Chính em còn quyết tâm rủ anh Mên cùng nhau đi ra bờ sông giữa đêm mưa gió, bất chấp nguy hiểm để “mang chúng nó vào bờ”. Sự quyết tâm ấy của Mon khiến em vô cùng nể phục. Bởi ẩn sau một cơ thể bé nhỏ lại là một tinh thần dũng cảm và trái tim to lớn đến thế.
Bên cạnh đó, nhân vật Mon cũng là một người em trai hết sức yêu quý và tin tưởng anh mình. Trong truyện ngắn, hầu hết các lời thoại của nhân vật đều bắt đầu bằng cụm từ “Anh ơi”, “Anh Mên”. Lúc nào Mon cũng gọi anh của mình bằng sự tin yêu và gắn bó. Trong tình huống khó khăn, em đặt trọn niềm tin ở anh trai mình, và rất mong có anh ở bên, cùng đồng hành. Điều đó khiến em vô cùng cảm động trước tình cảm anh em thân mật của Mon dành cho Mên.
Nhân vật Mên được miêu tả đầu tiên là thông qua chi tiết nhỏ trong đoạn hội thoại với em trai Mon. Trước câu hỏi của em trai, Mên cũng gắt gỏng bởi thời gian không còn sớm. Đứa em trai lại đặt quá nhiều câu hỏi khiến người anh trai càng mất kiên nhẫn. Tuy vậy, khi nghe tới câu nói, có thể những con chim nhỏ sẽ không vượt qua được, Mên cũng vô cùng lo lắng cho những sinh mạng nhỏ đó. Cuối cùng, vượt qua sự buồn ngủ và khó khăn trong cơn mưa bão, cậu chàng cũng cùng em trai ra bờ sông.
Qua chi tiết này, ta thấy được Mên là một người bên ngoài tuy cứng rắn, thực chất lại là người có tình thương: thương em trai, cũng thương những loài động vật nhỏ. Trong khung cảnh tối tăm, ngoài trời thì mưa không dứt, Mên dũng cảm lao mình ra bên ngoài để cứu tổ chim non. Khi bình minh vừa hé, những chú chim cất cánh rộn ràng, nhân vật chàng trai gắt gỏng ban đầu lại thấy được sự dịu dàng kì lạ. Tâm hồn mong nhanh ấy được thể hiện rõ nhất qua đôi mắt long lanh hướng theo bầy chim nhỏ. Đến đây, người đọc phải thốt lên ngạc nhiên, hóa ra Mên là một người giàu tình thương đến vậy.
Thông qua những hành động, những cảm xúc nhỏ của nhân vật Mên, tác giả đã thành công khắc họa một cậu chàng tuy hơi cáu gắt nhưng lại biết lắng nghe, giàu tình thương vật, thương người. Lời kể vô cùng chân thực, ngôn từ cũng gần gũi với người đọc. Đặc biệt, những mẩu chuyện vô cùng trong sáng giúp gợi nhớ tuổi thơ, cũng ca ngợi tấm lòng thiện lương bắt đầu từ việc nhỏ nhất của con người.
