Bài tham khảo số 5
Va-ren từng là đảng viên của Đảng xã hội Pháp nhưng lại phản bội lí tưởng và đường lối của Đảng. Hắn được cử sang Đông Dương để lãnh đạo và nắm quyền làm ông chủ toàn quyền. Trong bối cảnh đó nhân dân ta đang đấu tranh gay gắt đòi phải thả Phan Bội Châu đang bị bắt giữ ở trong tù ra. Nhầm xoa dịu tình hình và trấn an dư luận nên Va-ren hứa sẽ đảm đương vụ việc và xử lí một cách công bằng nhanh gọn nhất. Tác phẩm đã khắc hoạ cuộc trò chuyện giữa Va-ren và nhà yêu nước Phan Bội Châu. Hắn đi vào nhà giam và đứng trước xà lim, thuyết phục nịnh nọt để nhà cách mạng của chúng ta phải từ bỏ suy nghĩ chống Pháp, từ bỏ đừng lối cách mạng của mình. Tuy nhiên trong suốt buổi Phan Bội Châu chỉ im lặng không nói một lời và tỏ thái độ khinh bỉ với ông toàn quyền Đông Dương kia. Qua đó thể hiện được bản chất mưu mô, bẩn thỉu của Va-ren, đại diện cho Đương Dương rộng lớn; và sự bất khuất, tinh thần đáng ngưỡng mộ của nhà cách mạng Phan Bội Châu tiêu biểu cho khí phách dân tộc.
