Bài tham khảo số 4
Câu 1 (trang 29 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Quan niệm sáng tác của Hồ Chí Minh
+ Hồ Chí Minh coi văn học là một vũ khí chiến đấu phụng sự cho sự nghiệp cách mạng: mỗi nhà văn là một nhà chiến sĩ.
+ Hồ Chí Minh luôn chú trọng tính chân thật và tính dân tộc của văn học
• Nhà văn phải miêu tả cho hay, cho chân thật, hùng hồn, hiện thực phong phú của đời sống và phải giữ tình cảm chân thật.
• Nhà văn phải có ý thức đề cao tinh thần, cốt cách trong dân tộc mình.
• Nhà văn phải tìm tòi sáng tạo.
+ Khi cầm bút bao giờ Bác cũng xuất phát từ mục đích, đối tượng tiếp nhận để quyết định nội dung và hình thức của tác phẩm
- Quan điểm sáng tác trên đã chi phối đặc điểm sự nghiệp văn học của Bác đem tới những tác phẩm có tư tưởng sâu sắc, có hình thức biểu hiện sinh động, đa dạng.
Câu 2 (trang 29 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Văn chính luận
+ Những thập niên đầu thế kỉ XX: những bài văn chính luận mang bút danh Nguyễn Ái Quốc viết bằng tiếng Pháp đăng trên báo Người cùng khổ, nhất là Bản án chế độ thực dân Pháp (1925).
+ Bản tuyên ngôn độc lập
+ Những văn kiện viết trong kháng chiến: Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946), Không có gì quý hơn độc lập tự do (1946),.....
- Truyện và kí
+ thời gian ở Pháp: Lời than vãn của bà Trưng Trắc, Vi hành, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu (1925)...
+ thời gian hoạt động cách mạng sau này: Nhật ký chìm tàu (1931), Vừa đi đường về kể chuyện (1963)...
- Thơ ca
+ Tập thơ Nhật ký trong tù gồm 134 bài
+ Tập Thơ Hồ Chí Minh gồm 86 bài
+ Tập Thơ chữ Hán Hồ Chí Minh gồm 36 bài.
Câu 3 (trang 29 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Mang tính độc đáo
+ Văn chính luận thường ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng thuyết phục
+ Truyện và kí rất hiện đại, có tính chiến đấu mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng sắc bén.
+ Thơ ca tuyên truyền cách mạnh gần gũi với ca dao, giản dị, dễ nhớ.
- Có tính đa dạng:
+ Bác viết nhiều thể loại
+ Bác viết bằng nhiều thứ tiếng: tiếng Pháp, tiếng Hán, tiếng Việt,…
- Lại có tính thống nhất
+ Cách viết ngắn gọn trong sáng, giản dị.
+ Sử dụng linh hoạt các bút pháp nghệ thuật khác nhau.
+ Hình tượng nghệ thuật vận động hướng về ánh sáng tương lai.
Luyện tập
1. Gợi ý tham khảo
- Màu sắc cổ điển mang đậm phong vị cổ điển trong Đường thi
+ Thể thơ: tứ tuyệt Đường luật
+ Hình ảnh: cánh chim, chòm mây là những hình ảnh quen thuộc trong thơ cổ
+ Thời điểm: chiều tà, hoàng hôn xuống
+ Tâm trạng: bâng khuâng, cô đơn trên con đường xa, nỗi buồn xa xứ.
- Màu sắc hiện đại:
+ Hình tượng trữ tình: con người đầy sức xuân mải mê lao động để cải tạo và xây dựng cuộc sống hạnh phúc cho mình..
+ Âm điệu: ấm áp, sôi nổi, tin tưởng.
+ Hình ảnh: bếp lửa hồng xoá đi tất cả sự âm u, lạnh lẽo (2 câu sau).
+ Tâm trạng tác giả: hào hứng, hướng về sự sống trong tương lai vào ánh sáng.
2. Bài học thấm thía khi học đọc những bài thơ trong tập Nhật kí trong tù
- Vượt lên hoàn cảnh, khẳng định giá trị, phẩm chất tốt đẹp
- Tinh thần lạc quan, tình yêu cuộc sống
- Tình thương người lòng nhân đạo
- Lòng yêu nước sâu sắc
