Bài tham khảo số 3
1. Đọc văn bản
a. Giới thiệu chung về hội Gióng
- Tên gọi: Lễ hội Gióng, hay còn gọi là hội làng Phù Đổng là một trong những lễ hội lớn nhất ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ.
- Thời gian:
Từ mồng 1 tháng 3 đến mồng 5 tháng 4: thời gian chuẩn bị.
Hội chính bắt đầu từ ngày mồng 6.
- Địa điểm diễn ra trên một khu vực rộng lớn, xung quanh những vết tích còn lại của Thánh tại quê hương:
Cố Viên: tức vườn cũ, nay ở giữa đồng thông Đổng Viên, tương truyền là vườn tương cà của mẹ Gióng, nơi bà giẫm phải vết chân ông Đổng, tảng đá có dấu chân kì lạ cũng ở đây.
Miếu Ban: thuộc thôn Phù Dực (tên cũ là rừng Trại Nòn), nơi Thánh được sinh ra. Đằng sau còn một ao nhỏ, giữa ao có gò, trên gò có bể con bằng đá tượng trưng cho bồn tắm và một chiếc liềm bằng đá là dụng cụ cắt rốn cho người anh hùng.
Đền Mẫu (đền Hạ): nơi thờ mẹ Gióng, xây ở ngoài đê.
Đền Thượng: nơi thờ phụng Thánh, xây cất từ vị trí ngôi miếu tương truyền có từ thời Hùng Vương thứ sáu, trên nền nhà cũ của mẹ Thánh, có tượng Thánh, 6 tượng quan văn, quan võ chầu hai bên cùng 2 phỗng quỳ và 4 viên hầu cận.
b. Các hoạt động chính của hội Gióng:
* Lễ rước
Rước cờ tới đến mẫu, rước cơm chay lên đền Thượng.
Mồng 8 rước nước từ đền Hạ về đền Thượng.
Ngày mồng 10, vãn hội có lễ duyệt quân, tạ ơn thánh.
Ngày 11 làm lễ rửa khí giới.
Ngày 12 làm lễ rước cờ báo tin thắng trận.
* Hát thờ
Địa điểm: trước thủy đình ở đền Thượng.
Loại hình chủ yếu: Hát dân ca.
* Hội trận
- Địa điểm: Một cánh đồng rộng lớn.
- Mô phỏng lại cảnh Thánh Gióng đánh giặc:
28 cô tướng từ 9 đến 12 tuổi mặc tướng phục đẹp, tượng trưng 28 đạo quân thù; 80 phù giá lưng đeo túi dết, chân quấn xà cạp là quân ta.
Đi đầu đám rước là dăm ba bé trai cầm roi rồng, mặc áo đỏ dọn đường, tượng trưng đạo quân mục đồng.
Theo sau là ông Hổ từng giúp Thánh đánh giặc.
Trong đám rước còn có ông Trống, ông Chiêng và 3 viên Tiểu Cổ mặc áo xanh lĩnh xướng.
Còn có cả đánh cờ người. Trong khi ông hiệu cờ đang say sưa múa cờ thì dân chúng xem hội chia nhau đồ tế lễ vì tin rằng chúng sẽ đem lại may mắn cho cả năm.
Điểm kết thúc: Đổng Viên.
c. Ý nghĩa hội Gióng
Giúp người xem chứng kiến được các nghi thức lễ mang tính nghệ thuật và biểu tượng cao.
Dịp để người Việt Nam cảm nhận mối quan hệ nhiều chiều: cá nhân và cộng đồng, thực tại và hư vô, thiêng liêng và trần thế…
Gìn giữ tài sản vô giá lưu truyền về sau.
2. Sau khi đọc
Câu 1. Văn bản này thuật lại sự kiện gì?
Văn bản thuật lại sự kiện về lễ hội Thánh Gióng.
Câu 2. Đoạn mở đầu của văn bản nêu rõ những thông tin gì?
Thời gian diễn ra sự kiện: mồng 9 tháng 4 âm lịch, bắt đầu mùa mưa dông.
Tên gọi: Lễ hội Gióng, hay còn gọi là hội làng Phù Đổng.
Quy mô: một trong những lễ hội lớn nhất ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ.
Câu 3. Hội Gióng diễn ra ở những địa điểm nào? Những địa điểm đó nhắc em nhớ đến các chi tiết nào trong truyền thuyết Thánh Gióng?
- Địa điểm diễn ra trên một khu vực rộng lớn, xung quanh những vết tích còn lại của Thánh tại quê hương:
Cố Viên: tức vườn cũ, nay ở giữa đồng thôn Đổng Viên, tương truyền là vườn cà của mẹ Gióng, nơi bà giẫm phải vết chân ông Đổng, tảng đá có dấu chân kì lạ cũng ở đây.
Miếu Ban: thuộc thôn Phù Dực (tên cũ là rừng Trại Nòn), nơi Thánh được sinh ra. Đằng sau còn một ao nhỏ, giữa ao có gò, trên gò có một bể con bằng đá tượng trưng cho bồn tắm và một chiếc liềm bằng đá là dụng cụ cắt rốn cho người anh hùng.
Đền Mẫu (đền Hạ): nơi thờ mẹ Gióng, xây ở ngoài đê.
Đền Thượng: nơi thờ phụng Thánh, xây cất từ vị trí ngôi miếu tương truyền có từ thời Hùng Vương thứ sáu, trên nền nhà cũ của mẹ Thánh, có tượng Thánh, 6 tượng quan văn, quan võ chầu hai bên cùng 2 phỗng quỳ và 4 viên hầu cận.
Câu 4. Hãy tóm tắt tiến trình diễn ra hội Gióng bằng một bảng với các nội dung: thứ tự, thời gian, không gian, sự kiện, người tham gia.
Từ mồng 1 tháng 3 đến mồng 5 tháng 4: thời gian chuẩn bị.
Mồng 6 tháng 4: Bắt đầu hội chính.
Mồng 8 tháng 4, Rước nước từ đền Hạ về đền Thượng.
Mồng 9 tháng 4, múa hát thờ, hội trận và khao quân.
Ngày mồng 10, vãn hôi có lễ duyệt quân, tạ ơn thánh.
Ngày 11 làm lễ rửa khí giới.
Ngày 12 làm lễ rước cờ báo tin thắng trận.
Câu 5. Một số hình ảnh, hoạt động trong lễ hội được tác giả bài biết giải thích rõ ý nghĩa tượng trưng. Tìm và liệt kê các hình ảnh, hoạt động đó.
Lễ rước nước từ đền Hạ về đến Thượng, ngày mồng 8: tượng trưng cho việc tôi luyện vũ khí trước khi đánh giặc
Hội trận mô phỏng cảnh Thánh Gióng đánh giặc.
28 cô tướng từ 9 đến 12 tuổi mặc tướng phục đẹp tượng trưng cho 28 đạo quân thù.
80 phù giá lưng đeo túi dết, chân quấn xà cạp là quân ta.
Dăm ba bé trai cầm roi rồng, mặc áo đỏ đi dọn đường, tượng trưng cho đạo quân mục đồng.
Cảnh chia nhau những đồ tế lễ tượng trưng cho việc xin lộc Thánh để được may mắn trong cả năm.
Ngày 12 là lễ rước cờ tượng trưng cho việc báo tin thắng trận với trời đất, thiên hạ hưởng thái bình.
Câu 6. Theo tác giả bài viết, lễ hội Gióng có ý nghĩa, giá trị gì?
Giúp người xem chứng kiến được các nghi thức lễ mang tính nghệ thuật và biểu tượng cao.
Dịp để người Việt Nam cảm nhận mối quan hệ nhiều chiều: cá nhân và cộng đồng, thực tại và hư vô, thiêng liêng và trần thế…
Gìn giữ tài sản vô giá lưu truyền về sau.
