Bài tham khảo số 3
Bài thơ "Nói với con"của Y Phương bằng những cách nói, cách nghĩ, những hình ảnh mộc mạc, cụ thể của người dân tộc Tày, tác giả cho người đọc hiểu được sự nuôi dưỡng, che chở của cha mẹ đối với con và mong con sống xứng đáng với quê hương.
Đứa con sinh ra suốt một thời ấu thơ của nó. Bước đi chập chững đầu tiên của một con người thật trang trọng và cảm động. Vì nó có thể yên tâm, tin cậy trong vòng tay của cha, của mẹ. Con lớn lên từng ngày trong tình thương yêu của cha và mẹ. Bằng những hình ảnh thật cụ thể, Y Phương đã tạo được không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt. Đứa trẻ sinh ra trong gia đình hạnh phúc và lớn lên bằng sự đùm bọc, dìu dắt:
"Chân trái bước tới cha
Chân phải bước tới mẹ".
Tấm lòng của mẹ, của cha là cái đích để con hướng tới. Sự lớn lên của đứa trẻ rất đỗi hồn nhiên. Hình ảnh cụ thể mà giàu chất thơ:
"Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười".
Hai thao tác tư duy không cùng hệ thống vừa sáng tạo biết bao! Không biết đó là sáng tạo của nhà thơ hay của dân tộc Tày ở Cao Bằng, một cách nói mộc mạc vốn dĩ đã có hồn thơ. Câu thơ có được cái ấm áp, rối rít, ngọt ngào, một thứ âm vang của những người làm mẹ, làm cha ai mà không bồi hồi, xao xuyến.
Tuy vậy, dù tấm lòng của cha mẹ có độ bao dung sâu lớn đến đâu, đứa con rất cần nhưng chưa đủ. Ở đây có bầu sữa tinh thần thứ hai là quê hương. Như vậy, khổ thơ đầu của bài thơ là bức tranh gia đình đầm ấm, hạnh phúc trong sự chăm chút đứa con, đồng thời người cha nói với con lời đầu tiên, nhắc nhở con về tình cảm gia đình ruột thịt, về cội nguồn của mỗi người.
