Bài tham khảo số 2
1. Chuẩn bị
Câu hỏi trang 76 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Đọc trước truyện Chích bông ơ! Tìm hiểu thêm các tư liệu về tác giả Cao Duy Sơn.
Trả lời:
*Tiểu sử
- Nhà văn Cao Duy Sơn tên thật là Nguyễn Cao Sơn.
- Sinh ngày 28-4-1956 tại Thị trấn Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.
- Ông là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Hiện ông là Phó Chủ tịch Hội Văn học – Nghệ thuật các dân tộc Thiểu số Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Văn hóa các dân tộc.
- Ông còn là một trong tám tác giả tiêu biểu ở Đông Nam Á được Hoàng Thái tử Thái Lan Maha Vajiralongkorn cùng phu nhân đích thân trao giải thưởng.
*Giải thưởng
- Giải A Văn học Dân tộc Thiểu số của Hội Nhà văn Việt Nam 1993, với tác phẩm Người lang thang
- Giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2008 cho tập truyện ngắn Ngôi nhà xưa bên suối
- Giải thưởng Văn học ASEAN năm 2009
* Tác phẩm tiêu biểu
Tiểu thuyết
- Người lang thang
- Cực lạc
- Hoa mận đỏ
- Đàn trời
- Chòm ba nhà
Truyện ngắn
- Những chuyện ở lũng Cô Sầu
- Những đám mây hình người
- Hoa bay cuối trời
- Ngôi nhà xưa bên suối
2. Đọc hiểu
a. Trong khi đọc
Câu hỏi trang 77 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Nội dung tranh liên quan đến sự việc gì trong truyện?
Trả lời: Bức tranh liên quan đến sự việc cậu bé Ò Khìn con của Dế Vằn vô tình phát hiện một chú chim bị kẹt tròng bụi gai.
Câu hỏi trang 77 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Chú ý theo dõi chuyện đang xảy ra (hiện tại) và chuyện đã xảy ra (quá khứ)
Trả lời:
Chuyện xảy ra trong hiện tại là truyện của con trai Dế Vằn khi phát hiện ra chú chim nhỏ
Chuyện xảy ra trong quá khứ là truyện của Dế Vần hồi nhỏ và chú chim chích bông
Câu hỏi trang 77 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: "Chú bé" ở phần 2 là ai?
Trả lời: Chú bé ở phần 2 là Dế Vần.
Câu hỏi trang 77 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: " Pa" ở đây và "pa" ở đầu truyện có phải một người không?
Trả lời:
- Không cùng một người
- “Pa” ở phần đầu là Dế Vần bố của Ò Khìn
- “Pa” ở phần sau là bố của Dế Vần
Câu hỏi trang 78 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Theo em, người cha định nói với con điều gì?
Trả lời: Theo em, người cha định nói: “Con hãy đem trả nó về tổ đi, nó còn nhỏ quá, tối về mẹ nó không thấy nó sẽ rất buồn và lo lắng”
Câu hỏi trang 78 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Phần 3 kể chuyện hiện tại hay quá khứ?
Trả lời: Phần (3) kể chuyện hiện tại
Câu hỏi trang 79 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Nội dung tranh minh họa có thể hiện được phần kết thúc của truyện không?
Trả lời: Nội dung tranh minh họa có thể hiện được kết thúc của truyện. Kết thúc hai cha con thả chú chim bay đi về với mẹ của nó
Câu hỏi trang 79 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Thử nghĩ kết thúc câu chuyện theo một hương khác?
Trả lời: Hằng ngày, hai mẹ con chích bông đều bay lượn trên nương nhà Ò Khìn, hót líu lo vui vẻ như lời cảm ơn, yêu thương tới hai cha con.
b. Sau khi đọc
Câu 1 trang 79 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Truyện viết về ai, về việc gì? Theo em, Dế Vần là người thế nào?
Trả lời: Truyện viết về Dế Vần. Truyện viết về một lần cậu bé nhờ bố giúp đỡ một chú chim chích bông mắc kẹt khiến Dế Vần - người bố nhớ lại kỉ niệm xưa vô tình bắt chú chim chích bông con xa mẹ phải chết. Theo em, Dế Vần là người sống tình cảm, biết ăn năn hối hận với những việc làm sai lầm trước kia của mình
Câu 2 trang 79 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Chỉ ra điểm giống nhau giữa hai câu chuyện trong văn bản này:
a, Chuyện của người cha trong quá khứ
b. Chuyện hiện tại của hai cha con Ò Khìn
Từ đó em hiểu cách viết "truyện trong truyện" ở đây thế nào?
Trả lời:
- Chuyện của người cha trong quá khứ là bắt chú chim chích bông non và muốn giữ chúng là của riêng mình đã dẫn đến hậu quả là cái chết thương tâm của chú chim nhỏ.
- Chuyện hiện tại của cậu con trai Dế Vần cũng vậy, cậu cũng muốn bắt chim và giữ nó làm của mình
→ Cả hai cha con đều rất tinh nghịch, thích khám phá, bản chất là yêu thương loài vật.
- Truyện kể về một lần cậu bé nhờ bố giúp đỡ một chú chim chích bông mắc kẹt khiến Dế Vần - người bố nhớ lại kỉ niệm xưa vô tình bắt chú chim chích bông con xa mẹ phải chết.
Câu 3 trang 79 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Vì sao ở đầu truyện, Ò Khìn muốn pa bắt con chích nông để chơi nhưng đến cuối truyện lại thả để chim bay vút lên trời với lời thì thầm: "bay đi, bay về với mẹ mày đi"
Trả lời: Vì sau khi nghe câu chuyện của cha và sự ân hận, day dứt của cha, cậu bé để hiểu không nên bắt chim làm của riêng mình. Phải để nó được tự do, được trở về với mẹ.
Câu 4 trang 79 SGK Ngữ Văn 6 - Tập 2: Truyện muốn nhắn gửi người đọc điều gì? Đối với em điều gì gây ấn tượng sâu sắc nhất ? Vì sao?
Trả lời: Câu chuyện muốn nhắn gửi rằng cần lòng nhân hậu, luôn giúp đỡ người khác, bảo vệ động vật và không nên chọc phá tổ chim, bắt chim non, cần suy nghĩ cẩn thận trước khi làm một điều gì đó.
- Điều gây ấn tượng sâu sắc với em là cách lồng ghép hai câu chuyện một cách khéo léo tài tình, giúp người đọc thấu hiểu và thấm thía giá trị của câu chuyện.
