Bài tham khảo số 11
Đánh thức trầu của Trần Đăng Khoa là bài thơ vừa cho thấy lối thơ trong sáng, hồn nhiên chân thành của trẻ thơ vừa thể hiện tình cảm yêu mến, gắn bó và trân trọng cây cối của nhân vật trữ tình. Lời đánh thức, lời gọi trầu dậy "Đã dậy chưa hả trầu? / Tao hái vài lá nhé" của cậu bé thật nhẹ nhàng để trầu thức dậy, cho cậu bé hái vài lá đủ dùng. Nghệ thuật nhân hóa thể hiện qua cách xưng "tao" của cậu bé với câu trầu, một vật vô tri; qua cách trò chuyện với cây trầu như với người đã thể hiện tình cảm trân trọng, gắn bó, yêu và quý loài cây này như một người bạn thân thiết thực thụ. Cậu bé đánh thức trầu nhẹ nhàng để trầu thức dậy, để xin trầu cho cậu hái vài cho bà và mẹ đủ dùng. Lí do đánh thức trầu của cậu cho thấy cậu bé rất quý bà, thương mẹ khi ra vườn một mình hái trầu không trong đêm tối đồng thời thể hiện trân trọng cây cối, đối xử bình đẳng với cây cối: Coi cây cối cũng như có cảm xúc, suy nghĩ, tâm hồn như con người; muốn xin mấy lá trầu thì không thể không nói chuyện với chủ nhân (là cây lá trầu). Cho thấy suy nghĩ hồn nhiên trong sáng, đáng yêu của cậu bé. Thương bà và mẹ, cậu cũng rất quí, rất thương trầu: "Đừng lụi đi trầu ơi!" Hái trầu đêm dễ làm trầu lụi nên phải đánh thức trầu, nói rõ lí do, phải hái rất nhẹ nhàng và chỉ hái vài lá đủ dùng. Vậy nên phải đánh thức, phải nói rõ lí do, phải hái rất nhẹ nhàng, và chỉ hái vài lá vừa đủ cho bà và cho mẹ. Đừng lụi đi trầu ơi là mong ước, là nguyện cầu của Trần Đăng Khoa đối với trầu. Bài thơ một lần nữa cho thấy tâm hồn trắng trong như lụa của tuổi thơ trong tình bạn – dù là bạn với cỏ cây. Với quan niệm hồn nhiên của con trẻ, giọng thơ nhẹ nhàng, gần gũi với trẻ nhỏ, hình ảnh mộc mạc, dễ hiểu, gợi hình gợi cảm; đoạn thơ cho thấy tình cảm mến yêu gắn bó của cậu bé với cây trầu, vừa hồn nhiên vừa chân thành. Đồng thời thể hiện tình cảm và cách ứng xử của những con người thôn quê đối với cây cối trong vườn, gần gũi như đối với những người bạn thâm tình.
