Bài tham khảo số 1 - Mùa hoa mận (Chu Thuỳ Liên)
Khi đến với vùng rừng núi Tây Bắc, ta bắt gặp hình ảnh trong trắng của hoa mơ, hoa mận. Đó không chỉ là tín hiệu của mùa xuân mà còn là tín hiệu của quê hương. Với những người con xa quê, khi nhìn thấy sắc trắng của hoa mơ hoa mận cũng cảm thấy bồi hồi, xao xuyến. Bài thơ mùa hoa mận được tác giả Chu Thùy Liên sáng tác năm 2007 đã thể hiện nỗi nhớ sâu sắc về quê hương buôn làng của những con người đi xa.
Bài thơ với ba khổ thơ nhưng mỗi khổ thơ đã bắt đầu bằng hình ảnh hoa mận nở trắng muốt Cành mận bung cánh mướt. Với sắc trắng tinh khôi của hoa mận nở khắp vùng trời Tây Bắc, dường như là tín hiệu của mùa xuân và cũng từ đây nó chính là cái cớ để nhà thơ tuôn trào những cảm xúc về quê hương mình. Dưới tán mận, dưới sắc trắng tinh khôi của hoa mận, đó là toàn bộ những hoạt động bình dị của người dân hiện ra thân thương
Cành mận bung cánh muốt
Lũ con trai háo hức chơi cù
Lũ con gái rộn ràng khăn áo
Bóng bay nâng ước mơ con trẻ
Có lẽ khi xuân về, niềm vui háo hức nhất có lẽ là lũ trẻ nhỏ. Chúng rộn ràng sung sướng vì được mặc áo mới. Được chơi những trò chơi dân gian, con trai thì háo hức chơi cù, con gái rộn ràng khăn áo. Niềm vui ấy như lan tỏa sang không khí xung quanh, các từ láy "háo hức", "rộn ràng" giúp cho ý thơ tươi vui rộn rã. Ta như thấy được nụ cười trong trẻo của lũ trẻ và dường như những cành mận cũng vui với lũ trẻ chứng kiến biết bao ước mơ theo con đường trưởng thành của chúng.
Cành mận bung cánh mướt
Giục mẹ xôn xang lá gạo
Giục cha vui lòng căng cánh nỏ
Giục người già bản hối hả làm đu
Không khí sinh hoạt thật vui tươi, nhộn nhịp, tất bật và khẩn trương. Dưới tán mận mẹ vội vàng rửa lá, ngâm gạo để chuẩn bị thổi xôi, làm bánh dâng tổ tiên mong cho một vụ nổ ấm no. Cha đi căng cánh nỏ, người già hối hả làm đu để chuẩn bị cho những trò chơi dân gian vào năm mới. Động từ giục xuất hiện liên tiếp ở ba dòng thơ gợi một không gian khẩn trương, rộn rã, tưng bừng cả buôn làng. Từ già đến trẻ đều háo hức phấn khởi chờ đón một mùa xuân mới.
Cành mận bung trắng muốt
Nhà trình tường ủ hương nếp
Giục lửa hồng nở hoa trong bếp
Cho người đi xa nhớ lối trở về
Trong những ngôi nhà truyền thống của người dân tộc, mùi hương lúa nếp tỏa ra thơm lừng dân làng thổi xôi làm cơm, ủ men ,Thịt lợn, làm bánh. Căn bếp tràn ngập không khí ánh lửa bập bùng. Không khí thật ấm cúng, hạnh phúc làm sao. Tác giả đã thật tinh tế khi viết giục lửa hồng nở hoa trong bếp giúp chúng ta cảm nhận được hương vị của mùa xuân đã lan tỏa khắp các ngõ ngách của buôn làng. Với màu trắng của hoa mận cánh trắng tinh khôi sắc trắng và trùm cả cưỡng con đường trên suối, bàn làng, làm cho quê hương tươi đẹp hơn. Chính màu sắc ấy cũng dấy lên trong lòng những người xa quê cảm xúc bồi hồi, nhớ thương da diết. Ai đi xa chẳng mong nhớ về, nhất là khi năm mới đến, con người ta lại càng da diết nỗi nhớ quê hương hơn. Hoa mận chính là sự hoài niệm và cũng là tín hiệu dẫn lối con người ta trở về với quê hương, nơi ta sinh ra và gắn bó suốt những năm tháng tuổi thơ.
Với thể thơ năm chữ không gieo vần, không nặng nề về hình thức, mạch của cảm xúc của nhà thơ chi phối đến mạch chung của bài thơ. Với những nét vẽ tinh tế, nhà thơ đã giúp chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp cùng không khí rộn ràng cùng quê hương vào những ngày năm mới.