Bài soạn tham khảo số 6
Câu 1 (trang 13, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Tóm tắt được nội dung bao quát của văn bản (Câu chuyện kể lại sự kiện gì? Xảy ra trong bối cảnh thời gian, không gian như thế nào? Có chi tiết thần kì nào?).
Lời giải
Tóm tắt: văn bản kể về hành trình đi tìm cây táo vàng của Hê-ra-clet cho nhà vua Ơ-ri-xte. Trải qua muôn vàn khó khăn và thử thách về điều kiện thiên nhiên, chống chọi với các vị thần, Hê-ra-clet đã giành lấy chiến thắng ngoạn mục.
Chi tiết thần kì: khu vườn táo vàng, Hê-ra-clet đánh chết gã khổng lồ Ăng-tê, giải cứu thần Pro-mê-tê và chi tiết Hê-ra-clet chống đỡ bầu trời.
Câu 2 (trang 13, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Nhân vật chính là ai? Có điểm gì nổi bật?
Lời giải
- Nhân vật chính: Hê-ra-clet.
Đặc điểm nổi bật:
- Con riêng của thần Dớt.
- Bị nữ thần Hê-ra (vợ thần Dớt) luôn bị thù ghét.
- Hê-ra-clet có sức mạnh cao cường, không sợ nguy hiểm, có những chiến công thắng lợi và kì tích. He-ra-clet đại diện cho kiểu nhân vật anh hùng trong thần thoại.
Câu 3 (trang 13, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Câu chuyện gửi gắm thông điệp gi?
Lời giải
Câu chuyện gửi gắm thông điệp về lòng dũng cảm, tinh thần quyết tâm bất khuất của con người. He-ra-clet là một người trần, nhưng có sức mạnh vượt trội hơn người. Anh là đại diện cho kiểu người anh hùng trong các câu chuyện thần thoại mà chúng ta thường đọc. Người viết muốn chỉ ra rằng, dù chúng ta là người phàm hay là thần, chỉ cần có lòng quyết tâm, sự dũng cảm thì mọi khó khăn, cách trở đều có thể vượt qua.
Câu 4 (trang 13, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Liên hệ, kết nối với kinh nghiệm sống của bản thân để hiểu thêm câu chuyện.
Lời giải
Liên hệ: Chúng ta cứ mải mê suy nghĩ rằng, phải là thần thì mới có sức mạnh to lớn đến như thế, hay phải là anh hùng thì mới có đủ sự quyết tâm và lòng dũng cảm. Sự thật không phải là thế. Chỉ cần chúng ta luôn có trong mình lòng can đảm, dám vượt qua khó khăn, không chùn bước thì chúng ta đã là một anh hùng. Chúng ta phân biệt được đâu là đúng là sai, chuyện tốt và chuyện xấu; dưa ra sự lựa chọn giữa cái này với cái kia, đôi khi ảnh hưởng quan trọng đến bản thân; song, khi chúng ta tự mình có sự lựa chọn để đưa ra quyết định, đã là một sự dũng cảm vô cùng lớn. Đặt ra mục tiêu và hoàn thành nó, đấy chính là sự quyết tâm. Cuộc sống luôn cứ phát triển, con người cũng thế. Chúng ta không thể cứ đứng dậm chân tại một chỗ mà luôn luôn phải tiến về phía trước. Muốn vậy, một ý chí cao, một tinh thần thép, một sự quyết tâm lớn, và lòng dũng cảm dám đi; tôi nghĩ, chúng ta đều sẽ thành công, có trong mình bài học và kinh nghiệm đáng giá.
Đọc hiểu bài Hê - ra- clet đi tìm táo vàng - Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 15, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Chủ ý điểm đặc biệt của khu vườn có cây táo vàng.
Lời giải
Đặc điểm đặc biệt:
- Khu vườn có cây táo vàng là của nữ thần Hê-ra.
- Khu vườn thâm nghiêm, cách không xa thần Át-lát giơ vai chống đội bầu trời.
- Có con rồng canh giữ. Con rồng không bao giờ ngủ.
- Ngoài con rồng, còn có 3 chị em tiên trông coi.
- Không ai biết vườn tào này ở đâu.
Câu 2 (trang 15, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Cuộc giao đấu giữa Hê-ra-clét với Ăng-tê được miêu tả như thế nào?
Lời giải
- Cuộc giao đấu diễn ra vô cùng quyết liệt.
- Cụ thể: Ba lần He-ra-clet quật Ăng-tê ngã xuống đất, tướng Ăng-tê chết hẳn thế mà chỉ thoáng một cái, Ăng-tê lại bật dậy, tiếp tục giao đấu với Hê-ra-clet. Tìm được điểm mạnh của Ăng-tê chính là lá bùa hộ mệnh của Ăng-tê, Hê-ra-clet đã lừa một miếng sơ hở, gồng mình nhấc bổng Ăng-tê lên cho chân lìa khỏi mặt đất rồi xoay ngược đầu Ăng-tê xuống. Kết quả là Ăng-tê chết, không có cách nào cứu vãn được.
Câu 3 (trang 16, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Ý nghĩa của hình ảnh mang tính biểu tượng: Prô-mê-tê bị xiềng là gì?
Lời giải
Hình ảnh mang tính biểu tượng có ý nghĩa: không chịu khuất phục trước những khó khăn. Dẫu hiểm nguy, gian khổ, phải chịu nhiều đau đớn về thể xác lẫn tinh thần, thì không được đầu hàng, không được khuất phục trước những thế lực xấu xa
Câu 4 (trang 17, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Chú ý chi tiết Hê-ra-clét giơ lưng chống đỡ bầu trời thay cho thắn Át-lát.
Lời giải
Chi tiết này cho thấy, Hê-ra-clet là người có sức mạnh đáng kinh ngạc. Khi nhận lời giơ lưng ra chống đỡ bầu trời, một người phàm như He-ra-clet tuy có loạng choạng nhưng sau đó lấy lại phong độ, một mình đỡ. Chúng ta biết là bầu trời mệnh mông, rộng lớn như thế nào, vậy mà một người phàm lại có thể nâng đỡ được. Điều đó chứng tỏ, sức mạnh Hê-ra-clet quá đỗi phi thường. Từ đó cũng thấy được sức mạnh của Át-lát khi đây là công việc của anh. Đồng thời là tình bạn của hai người.
Câu 5 (trang 17, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Cuộc đấu trí giữa Hê-ra-clét và thần Át-lát có ý nghĩa gì?
Lời giải
Cuộc đấu trí làm nổi bật sự phản xạ nhanh, hiểu vấn đề nhanh hcongs trong tư duy của Hê-ra-clet. Là một người thông minh.
Câu 6 (trang 18, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Tại sao trong môn Địa lí, các tập bản đó được gọi là Át-lát?
Lời giải
Theo em, bởi vì Át-lát là người có nhiệm vụ chống đỡ cả bầu trời. Mà chúng ta biết rằng, bản đồ địa lí như bầu trời thu nhỏ vậy. Có lẽ thế mà người ta gọi tập bản đồ Địa lí là Át-lát, chính là bởi nguyên do trong câu chuyện thần thoại.
Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 18, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Văn bản Hê-ra-clét đi tìm táo vàng gồm bốn phần, mỗi phần kể về sự kiện gì? Các đoạn tóm tắt nội dung lược trích cho biết Hê-ra-clét đã phải trải qua những cuộc thử thách nào nữa?
Lời giải
Nội dung mỗi phần:
- Phần 1: sơ lược về những quả táo vàng: nguồn gốc và đặc điểm.
- Phần 2: cuộc giao đấu giữa Hê-ra-clet và Ăng-tê.
- Phần 3: hành trình Hê-ra-clet giải phóng cho Pro-mê-tê.
- Phần 4: gặp thần Át-lát, gánh giúp bầu trời để Át-lát lấy quả táo vàng.
Ngoài các phần, các đoạn tóm tắt nội dung lược trích còn có: giao đấu với hai cha con thần Chiến tranh A-rét, đi tìm thần biển, lên tận miền cực Bắc, băng qua vùng sa mạc, đến Ai Cập chiến đấu với những kẻ bắt anh làm vật hiến tế.
Câu 2 (trang 18, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Chỉ ra những chi tiết hoang đường, tưởng tượng trong đoạn trích. Em hiểu ý nghĩa của mỗi chi tiết ấy như thế nào?
Lời giải
Những chi tiết hoang đường:
- Cây táo vàng của nữ thần Hê-ra.
- Khi giao đấu với Ăng tê, bị Hê-ra-clet quật ngã tưởng chừng chết nhưng được thần đất tiếp thêm sức mạnh, tiếp tục vực dậy.
- Buồng gan của thần Pro-te-me ban ngày bị con ác diều hâu ăn đi, ban đêm mọc lại nguyên vẹn.
- Thần Át-lát một mình chống đỡ cả bầu trời, Hê-ra-clet cũng có thể làm được điều đó.
Ý nghĩa: khiến câu chuyện trở nên hấp dẫn, li kì, cho thấy được sức mạnh của mỗi nhân vật, và sau mỗi lần vượt qua, sự nể phục của bạn đọc dành cho Hê-ra-clet lại nhiều hơn.
Câu 3 (trang 18, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Nhân vật Hê-ra-clét trong đoạn trích là người như thế nào? Hãy phân tích đặc điểm của nhân vật này qua một số biểu hiện cụ thể.
Lời giải
Hê-ra-clet là người anh hùng hội tụ cả sức lẫn trí, là người có quyết tâm cao và lòng yêu thương.
Biểu hiện:
- Khi đối mặt với những thử thách trên đường đi tìm cây táo vàng, giao đấu với thần Ăng-tê, giải phóng thần Pro-mê-tê, chống đỡ bầu trời giúp thần Át-lat, nhân vật chính hiện lên đều phi thường. anh vượt qua hết tất cả, giành lấy sự chiến thắng, mặc dù đó là mối quan hệ giữa người với thần. Điều đó không làm ảnh hưởng đến Hê-raclet. Tuy chỉ là người phàm, sức mạnh anh có thể ví tựa như thần, thậm chí có thể hơn.
- Trong các cuộc đấu sức, có những cuộc đấu trí đầy khôn ngoan. Chính nhờ trí tuệ thông minh, nhanh nhẹn mà anh đã vượt qua một cách nhanh chóng.
- Hê-ra-clet đi qua những vùng đất thiên nhiên khắc nghiệt đầy thử thách.
- Hê-ra-clet giải phóng thần Pro-mê-tê
Câu 4 (trang 18, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Đoạn trích phản ánh nhận thức và cách lí giải của con người thời cổ đại về điều gì? Theo em, ngày nay câu chuyện Hê-ra-clét đi tìm táo vàng có còn sức hấp dẫn không? Tại sao?
Lời giải
Phản ánh: dựa trên trí tưởng tượng bay bổng, tư duy trong sáng, con người thời cổ đại đã miêu tả một cách chi tiết, lí giải về nguồn gốc đặc điểm của mọi sự vật.
Theo em, câu chuyện vẫn còn sức hấp dẫn. Bởi vì, tuy là nhân vật được xây dựng trên trí tưởng tượng nhưng có tính hợp lí, logic, hơn hết, nội dung câu chuyện mang một ý nghĩa sâu sắc, bài học về sự quyết tâm, lòng dũng cảm…
Câu 5 (trang 18, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Chi tiết, hình ảnh nào của văn bản Hê-ra-clét đi tìm táo vàng để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Hãy vẽ hoặc mô tả bằng lời chi tiết, hình ảnh đó.
Lời giải
Chi tiết Hê-ra-clet giải cứu thần Pro-mê-tê để lại ấn tượng sâu sắc cho em. Ngẫm tưởng, sau những lần gặp gỡ và tiếp xúc với các vị thần, rất nhiều thần tìm đến Hê-ra-clet chỉ với mục đích xấu, tuy nhiên, khi gặp thần Pro-mê-tê trong hoàn cảnh đau thương ấy, Hê-ra-clet bằng chính trái tim nhân hậu của mình giải cứu Pro-mê-tê.
Câu 6 (trang 18, SGK Ngữ Văn 10, tập 1)
Đề bài: Có một số câu chuyện trong thần thoại Hy Lạp về sau trở thành điển tích văn học hoặc biểu tượng văn hoá. Trong đoạn trích này có câu chuyện nào như vậy?
Lời giải
Thần Át-lát, vị thần chống đỡ cả bầu trời, về sau, xuất hiện trên thế giới tượng người đàn ông một chân quỳ xuống đất, hai tay đỡ lấy bầu trời.
