Bài soạn tham khảo số 4

Bố cục

3 phần

• Phần 1 (từ đầu đến “rồi sẽ liệu”): Tâm tư của quản ngục khi biết Huấn Cao sẽ bị áp giải đến
• Phần 2 (tiếp theo đến “trong thiên hạ”): Sự biệt đãi Huấn Cao của viên quản ngục và thái độ của Huấn Cao
• Phần 3 (còn lại): Cảnh cho chữ

Nội dung bài học

Truyện ngắn khác họa thành công hình tượng nhân vật Huấn Cao, một con người tài hoa, khí phách và thiên lương, qua đó, khẳng định sự bất tử của cái đẹp và bộc lộ lòng yêu nước kín đáo

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 114 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

• Tình huống truyện: Cuộc gặp gỡ giữa Huấn Cao và viên quản ngục trong chốn ngục tù
• Tác dụng: thúc đẩy cốt truyện phát triển, giúp nhân vật bộc lộ tính cách

Câu 2 (trang 114 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

Vẻ đẹp độc đáo của hình tượng Huấn Cao:

• Một người nghệ sĩ tài hoa : có tài viết chữ “rất nhanh và rất đẹp”.
• Một con người có khí phách hiên ngang bất khuất
• Một nhân cách, một thiên lương cao cả: Chỉ cho chữ những người biết trân trọng cái tài và quý cái đẹp.

Quan niệm của Nguyễn Tuân: Cái tài phải đi đôi với cái tâm, cái đẹp và cái thiện không thể tách rời.

Câu 3 (trang 114 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

Nhân vật quản ngục có:

• Tấm lòng biệt nhỡn liên tài
• Sự khát khao và trân trọng cái đẹp

Câu 4 (trang 114 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

• Phân tích cảnh cho chữ:

Thời gian: đêm trước khi Huấn Cao ra pháp trường chịu án chém, khi chỉ còn “vẳng có tiếng mõ trên vọng canh”

Địa điểm: trại giam tỉnh Sơn

Không gian: buồng tối chật hẹp, ẩm ướt...

• Đây là "cảnh tượng xưa nay chưa từng có" vì:

• Thân phận và hành động của người cho chữ và nhận chữ đặc biệt:
• Xây dựng được các cặp phạm trù đối lập nhau

Câu 5 (trang 114 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

• Bút pháp xây dựng nhân vật: lãng mạn lí tưởng hóa, miêu tả nhân vật giàu sức tạo hình
• Bút pháp miêu tả cảnh vật: tương phản đối lập
• Ngôn ngữ: giàu tính tạo hình, trang trọng, từ Hán Việt.
• Luyện tập(trang 115 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):
• Cảm nghĩ về nhân vật Huấn Cao trên 3 luận điểm chính sau:
• Một người nghệ sĩ tài hoa
• Một con người có khí phách hiên ngang bất khuất
• Một nhân cách, một thiên lương cao cả