Bài soạn tham khảo số 3

1. Chuẩn bị

Câu hỏi trang 48 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Khi đọc văn bản nghị luận các em cần chú ý:

+ Nhan đề thường cho biết nội dung đề tài của bài viết.

+ Ở văn bản này, người viết định bảo vệ hay phản đối điều gì? Để bảo vệ hay phản đối ý kiến đó, người viết đã nêu lên những lí lẽ và bằng chứng nào?

+ Vấn để bài viết nêu lên có liên quan gi đến cuộc sống hiện nay và với bản thân?

Trả lời:

- Ở văn bản này, người viết lên tiếng nhằm bảo vệ tất cả các loại động vật trên trái đất.

- Để bảo vệ ý kiến của mình tác giả đã nêu ra những lí lẽ cụ thể và những dẫn chứng xác thực.

+ Chỉ ra mối quan hệ giữa các loài động vật với con người đặc biệt là với trẻ em

+ Tầm quan trọng của các loài động vật trong cuộc sống con người.

+ Đưa ra những hiểu biết về thế giới động vật, có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, môi trường sinh tồn của con người.

+ Hiện trạng đáng báo động về các loài động vật hiện nay.

- Vấn đề bài viết nêu ra ở đây có liên quan trực tiếp tới cuộc sống, động vật có vai trò vô cùng quan trọng với hệ sinh thái, môi trường sống, thực trạng môi trường sống của các loài động vật đang bị đe dọa nghiêm trọng chúng ta cần chung tay bảo vệ môi trường đó ngay từ bây giờ.

Câu hỏi trang 48 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Đọc trước văn bản Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Liên hệ với những hiểu biết của em để đọc hiểu và tìm ra những thông tin liên quan tới bài viết này.

Trả lời:

- Một số thông tin học sinh có thể tham khảo

Sự suy giảm động vật là sự mất mát của các loài động vật trong một cộng đồng sinh thái. Trong vòng 40 năm, số động vật hoang dã giảm đến 58% do các hoạt động của con người, dự báo mức giảm này sẽ tăng lên 67% vào năm 2020. Tỉ lệ suy giảm các loài trên toàn hành tinh đang ở mức vượt ngưỡng an toàn. Động vật ở đồng cỏ, thảo nguyên và cây bụi là những khu vực bị ảnh hưởng tồi tệ nhất, tiếp theo là ở rừng rậm. Nguyên nhân từ các hoạt động của con người, bao gồm hoạt động khai hoang để lấy đất trồng trọt, hoạt động buôn bán.

Nguồn: Sưu tầm

Tình trạng nguy cấp với các loài động vật hoang dã hiện nay.

Theo ước tính hiện nay có gần 1.600 loài có nguy cơ bị tuyệt chủng cần được bảo vệ. Có đến gần ½ sinh vật trên trái đất cư trú và sinh trưởng ở những khu rừng nhiệt đới. Tuy nhiên, hàng năm diện tích rừng nhiệt đới đang bị thu hẹp hàng trăm nghìn ha và nhiều loài động vật hoang dã (ĐVHD) đã bị tuyệt chủng do mất nơi sinh sống.

Sự biến mất của một số loài ĐVHD không chỉ do môi trường sống bị phá hủy mà còn do con người trực tiếp gây ra. Hoạt động săn bắt, vận chuyển, buôn bán trái pháp luật các loài ĐVHD đã làm cho số lượng của chúng trong tự nhiên bị suy giảm nhanh chóng.

Tại Việt Nam, theo Cục Kiểm lâm (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), trong những năm qua công tác quản lý, bảo vệ các loài nguy cấp, quý hiếm đã đạt nhiều kết quả tích cực, số vụ vi phạm về ĐVHD đã giảm qua các năm. Tuy nhiên, tình hình vẫn diến biến phức tạp, nhiều vụ việc nghiêm trọng với thủ đoạn ngày càng tinh vi, theo thống kê chưa đầy đủ, trong hai năm 2018 và 2019, lực lượng kiểm lâm toàn quốc đã xử lí hơn 560 vụ vi phạm pháp luật về quản lý, bảo vệ động vật rừng.

Thống kê của Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nan cho thấy, từ năm 2015 đến 2019, các cơ quan chức năng đã tịch thu hơn 36 tấn ngà voi, gần 700 kg sừng tê giác và hơn 37 tấn tê tê (bao gồm cá thể sống và vảy).

Điển hình, ngày 25/1/2019, hơn 50 kkg ngà voi và 1,5 tấn vẩy tê tê đã được phát hiện và thu giữ trong công-ten-nơ gỗ tại cảng Hải Phòng. Ngày 27/7/2019, lực lượng bảo vệ pháp luật đã bắt giữ 130 kg sừng tê giác tại sân bay Nội Bài. Trước đó, ngày 18/4/2019, cơ quan chức năng của tỉnh Hưng Yên cũng bắt giữ 39 cá thể tê tê do các đối tượng đang vận chuyển, tiêu thụ.

Trong giai đoạn giãn cách xã hội để phòng chống dịch covid-19 tại Việt Nam, nhiều vi phạm liên quan đến buôn bán ĐVHD trên mạng internet cũng đã bị các cơ quan chức năng phát hiện và xử lý triệt để. Trong đó, nhóm loài: voi, tê tê, tê giác, các loài rùa nước ngọt, rùa biển và các loài mèo lớn là những loài bị buôn bán phổ biến nhất.

2. Đọc hiểu

a. Trong khi đọc

Câu hỏi trang 49 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Ý chính của phần (1) là gì?

Trả lời:

- Mối quan hệ mật thiết giữa động vật với con người đặc biệt với trẻ em. Động vật là một kí ức sinh động, hấp dẫn với bất kì ai.

Câu hỏi trang 49 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Câu nào trong phần (3) cho thấy con người liên quan đến động vật

Trả lời:

- “ Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi”.

- “Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người, nếu mất đi bất kì một loài nào cũng có thể tạo ra một vết khuyết trong hệ sinh thái là môi trường sinh tồn của con người”

Câu hỏi trang 49 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2 Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?

Trả lời:

Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ cần phải bảo vệ môi trường sinh tồn của các loài động vật, vì nó vô cùng quan trọng với cuộc sống của mọi người đặc biệt là với trẻ em, nó là những kí ức tuổi thơ tươi đẹp, tuyệt vời nhất.

Câu hỏi trang 50 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2 "Môi trường sinh tồn" là gì?

Trả lời:

Môi trường sinh tồn là một hệ sinh thái bao gồm các động vật, sinh vật, yếu tố vật lí, ở đó con người cùng nhau sinh sống và tồn tại

Câu hỏi trang 50 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2 Phần (4) nói về thực trạng nào đáng báo động?

Trả lời:

- Phần (4) nói đến tình trạng môi trường của các loài động vật đang bị đe dọa, chiến lĩnh, phá hoại

- Các loài động vật thì bị ngược đãi, săn bắt

Câu hỏi trang 50 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Ý chính của phần 5 là gì?

Trả lời:

- Con người cần thấu hiểu động vật, để bảo vệ môi trường sống của động vật thế mới xứng đáng là chủ nhân của muôn loài.

b. Sau khi đọc

Câu 1 trang 50 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:

a) “Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,..."

b) “Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người”

c) "Mỗi loài động vật tồn tại... là kết quả của tạo hoá trong hàng tÏ năm...”

d) *...không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn”

Trả lời:

- Tổ tiên: Danh từ , tổng thể nói chung những người coi là thuộc những thế hệ đầu tiên, qua đời đã lâu, của một dòng họ hay một dân tộc, trong quan hệ với các thế hệ sau này

- Trực tiếp: Tính từ, có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc, không qua khâu trung gian

- Gián tiếp: Tính từ , không có quan hệ thẳng với đối tượng tiếp xúc mà phải qua khâu trung gian

- Tạo hoá: Danh từ , đấng tạo ra muôn vật với mọi sự biến hoá, đổi thay, theo quan niệm duy tâm

- Tuyệt chủng: Động từ, bị mất hẳn nòi giống.

Câu 2 trang 50 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.

Trả lời:

- Chúng ta cần đối xử thân thiện với môi trường vì “Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người, nếu mất đi bất kì một loài nào cũng có thể tạo ra một vết khuyết trong hệ sinh thái là môi trường sinh tồn của con người”

Câu 3 trang 50 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?

Trả lời:

- Tác giả thế hiện thái độ bất bình, lo ngại khi con người không đối xử thân thiện với động vật,

- Thái độ ấy được thể hiện rõ ở câu văn: “Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn/ Nhiều loài thậm chí thường xuyên bị con người ngược đãi, săn bắt vô tổ chức và tàn phá không nương tay.”

Câu 4 trang 51 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lí lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ ấy

Lí lẽ

Bằng chứng

Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao

Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy , lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vó, được mẻ tôm, mẻ cá nào đem về chế biến thành những món ăn thanh đạm của thôn quê

Trả lời:

Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao

Buổi sáng tinh mơ, gà trống gáy vang ò ó o gọi xóm làng thức dậy , lũ chim chích vui trên cành cây, đàn bò chậm rãi ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vó, được mẻ tôm, mẻ cá nào được đem về chế biến thành những món ăn thanh đạm của thôn quê

Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ

Đứng nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi

Loài người kì thực cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật mà thôi

Nhìn cảnh khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng những ngón tay khéo léo, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy

Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người

Câu 5 trang 51 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?

Trả lời:

- Văn bản trên giúp em hiểu rằng động vật có vai trò vô cùng quan trọng với môi trường sống của con người. Mỗi loài động vật có trên trái đất này đều là kết quả tạo hóa hàng tỉ năm trong tự nhiên nên chúng ta cần chung tay bảo vệ các loài động vật.

- Chúng ta cần phải thân thiết bảo vệ các loài động vật vì:

Đa dạng sinh học

Hiện có khoảng 10 tới 15 triệu loài sinh vật sinh sống trên hành tinh. Tất cả các cá thể sống đều là một phần của mạng lưới phức tạp, cân bằng một cách tinh vi gọi là sinh quyển. Ngược lại, sinh quyển của trái đất của tạo nên bởi vô số các hệ sinh thái bao gồm các loài động thực vật và môi trường sống tự nhiên của chúng. Sự biến mất của một loài sẽ gây nên phản ứng dây chuyền, ảnh hưởng tới rất nhiều loài khác. Đặc biệt đối với các loài có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái thì sự tuyệt chủng của chúng có thể dẫn đến những hậu họa khó lường chẳng hạn như sói xám được cho là một trong những loài động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái. Mỗi loài đều có những giá trị ẩn sâu bên trong. Việc làm biến mất một loài sinh vật được ví như xé những trang giấy ra khỏi cuốn vở nhưng chưa kịp đọc.

Về y học

Trong cuộc đấu tranh sinh tồn với những loài sinh vật khác, nhiều loài động vật hoang dã đã tự tìm ra nhiều cách để kháng vi khuẩn và các tế bào gây ung thư. Chúng có thể tạo ra các phân tử mới lạ mà các nhà hóa học chưa từng biết tới. Việc tìm hiểu và nghiên cứu về đặc tính này của các loài có thể giúp các nhà khoa học tìm ra những phương pháp chữa bệnh mới, hiệu quả. Trong cơ thể của nhiều loài động thực vật còn chứa các chất hóa học hữu ích, phục vụ cho việc sản xuất dược phẩm. Nhiều loại thuốc kháng sinh, chất chống ung thư, thuốc giảm đau và thuốc chữa bệnh máu khó đông hiện nay có nguồn nguyên liệu là từ động vật hoang dã.