Bài soạn tham khảo số 3
Hướng dẫn soạn bài
Bố cục:
- Hai câu thơ đầu: Suy ngẫm của tác giả về vận nước.
- Hai câu thơ sau: Triết lý "vô vi" của tác giả.
Câu 1 (trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Trong câu thơ đầu, nhà thơ đã mượn hình ảnh thiên nhiên – những cây leo quấn quýt để nói về vận nước. Nghệ thuật so sánh ở đây được sử dụng hợp lí, làm nổi bật sự bền chặt, thịnh vượng dài lâu của đất nước.
Câu 2 (trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Bài thơ ra đời sau khi vua Lê Đại Hành đánh đuổi quân Tống xâm lược và kết thúc cuộc nội chiến nước ta. Lúc này nhà vua muốn xây dựng lại đất nước, đem lại bình yên cho thiên hạ. Bài thơ đã thể hiện thế sự của đất nước lúc này: đất nước thống nhất, chủ tướng tài giỏi, quân dân một lòng. Tác giả thể hiện niềm tin đối với vương triều mới sẽ bền chặt, thịnh vượng.
Câu 3 (trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Tác giả khẳng định “vô vi trên điện các – chốn chốn dứt đao binh”:
- “Vô vi” theo Lão Tử là thuận theo tự nhiên, không làm gì trái với quy luật tự nhiên. Vô vi trong bài thơ này được hiểu theo học thuyết Nho giáo, tức là người đứng đầu (nhà vua) phải dùng đức để cảm hóa lòng dân, không làm điều gì trái với lẽ thường để “quốc thái dân an” sẽ được dân tin tưởng, tuân theo. Cứ theo lối sống ấy, trăm họ sẽ thuận ý, đất nước sẽ không còn chiến tranh.
Câu 4 (trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Hai câu thơ cuối đề cập đến ước muốn được sống một cuộc sống thái bình, phản ánh truyền thống yêu chuộng hòa bình – một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta.
