Bài soạn "Phong cách Hồ Chí Minh" - Bài 1
Tóm tắt:
Cuộc đời Hồ Chí Minh đầy truân chuyên. Người đã tiếp xúc với nhiều nền văn hóa trên thế giới và thành thạo nhiều ngôn ngữ. Động lực thúc đẩy Hồ Chí Minh tìm hiểu sâu sắc về các dân tộc và văn hóa thế giới xuất phát từ khát vọng cứu nước.
Tuy là một người uyên bác nhưng Người có một phóng cách sống vô cùng giản dị từ nơi ở, nơi làm việc đơn sơ, trang phục giản dị, ăn uống đạm bạc, đến cách sống thanh cao và có văn hóa. Viết về cách sống của Bác, tác giả liên tưởng đến các vị hiền triết ngày xưa: Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bác sống giản dị, thanh cao không phải để khác đời, hơn đời. Đó là lối sống thanh cao, một cách di dưỡng tinh thần và quan niệm về lối sống đẹp.
Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu ... rất hiện đại): Hồ Chí Minh tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.
- Phần 2 (tiếp ... hạ tắm ao) : Vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh.
- Phần 3 (còn lại) : Ý nghĩa phong cách Hồ Chí Minh.
Đọc hiểu văn bản:
Câu 1 (trang 8 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Vốn tri thức văn hóa sâu rộng của Hồ Chí Minh: tiếp xúc, am hiểu văn hóa các dân tộc thế giới, nói viết thành thạo nhiều ngôn ngữ (Pháp, Anh, Hoa, Nga ... )
- Lí do:
+ Tính ham học hỏi, đến đâu cũng học hỏi tìm hiểu.
+ Đặt chân đến nhiều nước phương Đông, phương Tây, làm nhiều nghề, có dịp tiếp xúc văn hóa nhiều nơi.
+ Tiếp thu một cách có chọn lọc, biết phê phán những cái tiêu cực.
Câu 2 (trang 8 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Biểu hiện của lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông của Bác Hồ:
- Nơi ở và làm việc mộc mạc đơn sơ: nhà sàn nhỏ ít phòng, ít đồ đạc ở cạnh ao.
- Trang phục giản dị: bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp cao su.
- Ăn uống đạm bạc: món ăn dân dã không cầu kì như cá kho, rau luộc, cà muối ...
Câu 3 (trang 8 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Lối sống của Bác là sự kết hợp giữa giản dị và thanh cao. Đây không phải lối sống tự tìm niềm vui trong cảnh nghèo. Từ cách bài trí cho đến ăn ở, sinh hoạt đều thể hiện sự thanh thản, tự tại. Cuộc sống ví như những nhà hiền triết ẩn dật Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm ... nhưng không phải một cách tự thần thánh hóa ...
Câu 4 (trang 8 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Cảm nhận về những nét đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh:
- Có sự kết hợp hài hòa, trọn vẹn giữa văn hóa dân tộc và văn hóa nhân loại.
- Có sự học tập không ngừng, tiếp thu có chọn lọc.
- Lối sống giản dị mà thanh cao trong mọi mặt : nhà ở, trang phục, ăn uống, tư trang.
Luyện tập:
(trang 8 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1): Tìm đọc và kể lại ....
Một số câu chuyện về lối sống giản dị mà cao đẹp của Chủ tịch Hồ Chí Minh :
+ Bài thơ “Tức cảnh Pác Bó”, những câu chuyện khi Bác ở Pác Bó.
+ Việc chi tiêu của Bác Hồ :
Các đồng chí ở gần Bác đều cho biết Bác rất tiết kiệm. Có đôi tất rách đã vá đi, vá lại mấy lần Bác cũng không dùng tất mới. Bác nói:
- Cái gì còn dùng được nên dùng. Bỏ đi không nên...
Khi tất rách chưa kịp vá, anh em đưa đôi mới để Bác dùng, Bác xoay chỗ rách vào bên trong rồi cười xí xóa:
- Đấy, có trông thấy rách nữa đâu...
Có quả chuối hơi nẫu, anh cán bộ chê không ăn, Bác lấy dao gọt phần nẫu đi, bóc ăn ngon lành, rồi nói:
- Ở chiến khu có được quả chuối này cũng đã quý...
