Bài soạn "Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí" số 2
Phần I: ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỂ MỘT VẤN ĐỂ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ
Đọc các đề bài đã cho và trả lời câu hỏi.
Đề 1. Suy nghĩ từ truyện ngụ ngoon Đẽo cày giữa đường.
Đề 2. Đạo lí Uống nước nhớ nguồn.
Đề 3. Bàn về tranh giành và nhường nhịn.
Đề 4. Đức tính khiêm nhường.
Đề 5. Có chí thì nên.
Đề 6. Đức tính trung thực.
Đề 7. Tinh thần tự học.
Đề 8. Hút thuốc lá có hại.
Đề 9. Lòng biết ơn thầy, cô giáo.
Đề 10. Suy nghĩ từ câu ca dao: Công cha như núi Thái Sơn – Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
a) Các đề bài trên có điểm gì giống nhau? Chỉ ra sự giống nhau đó.
b) Mỗi em tự nghĩ ra một đề bài tương tự.
Trả lời:
a) Từ các đề 1, 3 và 10 là đề có mệnh lệnh. Các đề còn lại đều là đề mở không có mệnh lệnh. Tất cả đều đề cập đến một vấn đề thuộc phạm trù đời sống tinh thần, đạo đức.
b) Một vài đề tương tự như:
- Suy nghĩ của em về câu nói: Đoàn kết là sức mạnh.
- Bình luận câu tục ngữ: công mài sắt có ngày nên kim.
- Đức tính khiêm nhường.
Phần II: CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ
1. Tìm hiểu đề và tìm ý.
2. Lập dàn bài sơ lược.
3. Viết bài.
4. Đọc lại bài viết và sửa chữa.
Phần III: LUYỆN TẬP
Lập dàn ý cho đề 7 ở mục I.
Đề 7. Tinh thần tự học.
a. Mở bài:
- Trong nhà trường, ngoài việc tiếp thu kiến thức do các thầy cô truyền đạt, người học sinh cần có biện pháp mới có thể giỏi được.
- Một trong số những biện pháp có kết quả là phương pháp tự học.
b. Thân bài:
- Giải thích :
+ "Tự học" nghĩa là tự mình vạch ra kế hoạch, tự mình đặt ra biện pháp để giúp cho việc học tốt hơn.
+ "Tự học" là phần làm việc ở nhà trước khi vào lớp tốt hơn.
- Chứng minh: Trong thực tế có biết bao gương tự học đã làm nên danh phận như: Mạc Đỉnh Chi tự học thi đỗ Trạng nguyên, Mã Lương tự học và vẽ như thật, Bác Hồ tự học và biết nhiều thứ tiếng
- Phê phán: Những kẻ lười học, xem việc học là khổ sở, là bắt buộc nên chán học , lười học.
- Đánh giá:
+ Việc tự học ở nhà của người học sinh thường là soạn bài, làm bài, học bài, xem trước bài mới.
+ Người học lên kế hoạch cho mình, học vào lúc nào, học những gì? Cài gì trước, cái gì sau.
+ Học sinh chuẩn bị bài trước khi vào lớp sẽ dễ hiểu hơn, sẽ trả lời được các câu hỏi của thầy cô đặt ra, đồng thời tạo ra hứng thú hơn trong việc học.
+ "Tự học" là biện pháp giúp người học sinh tự tìm hiểu lấy kiến thức.
+ "Tự học" là phương pháp mới giúp học sinh năng động hơn trong học tập.
+ Đó còn là cơ sở thể hiện năng lực tư duy sáng tạo, biết sắp xếp công việc có khoa học.
+ Người học sinh có biện pháp tự học là biết làm chủ lấy mình.
c. Kết bài:
- Tinh thần tự học giúp con người nâng cao kiến thức, tự làm chủ lấy mình, tự đặt ra kế hoạch trong học tập.
- Tinh thần tự học rất cần cho tất cả mọi người.
- Mỗi học sinh cần đề ra cho mình biện pháp tự học.
