Bài soạn "Bức tranh của em gái tôi" số 5

Bố cục

– Phần 1 (từ đầu đến phát huy tài năng): tài năng của cô bé Kiều Phương được phát hiện

– Phần 2 (tiếp đến muốn cả anh cùng đi nhận): sự thay đổi trong tình cảm của người anh với em gái Kiều Phương

– Phần 3 (còn lại): người anh nhận ra những nhược điểm của mình và tình cảm trong trẻo, nhân hậu của em gái

Đọc hiểu văn bản

Câu 1: Kể tóm tắt truyện Bức tranh của em gái tôi (Tạ Duy Anh)

Trả lời:

Kiều Phương là cô bé có năng khiếu hội họa. Tài năng ấy được phát hiện khi chú Tiến Lê, một người bạn của bố đến chơi. Cả nhà ai cũng vui mừng chăm chút cho tài năng của cô bé. Thấy vậy người anh rất buồn vì cảm thấy bị coi thường , thấy mình bất tài nên luôn gắt gỏng cau có khó chịu với em. Còn cô bé vẫn hồn nhiên như trước kia. Rồi Kiều Phương đi dự trại thi vẽ thiếu nhi quốc tế. Trước khi đi cô bé có vẻ xét nét anh hơn. Trong cuộc thi ấy bức tranh của Kiều Phương đạt giải nhất. Cô bé muốn cả anh đi nhận giải với mình. Ngắm nhìn bức tranh với tựa đề Anh trai tôi người anh thấy vô cùng hối hận vì mình quá nhỏ nhen trước tâm hồn nhân hậu, hồn nhiên của đứa em gái.

Câu 2: Đọc kĩ truyện rồi trả lời các câu hỏi:

a) Nhân vật chính trong truyện là ai? Vì sao em lại cho đó là nhân vật chính?

b) Truyện được kể theo lời nhân vật nào? Việc lựa chọn ngôi kể như vậy có tác dụng gì?

Trả lời:

a. Nhân vật chính của câu chuyện là Kiều Phương, bởi vì mọi chi tiết mọi nhân vật khác đều xoay quanh làm rõ nhân vật này, ý đồ nghệ thuật của tác phẩm cũng được tác giả gói gọn trong nhân vật này

b. Truyện được kể theo lời nhân vật người anh

→ Tác dụng: đem lại giá trị khách quan cho câu chuyện

Câu 3: Em hãy cho biết:

a) Diễn biến tâm trạng của nhân vật người anh qua các thời điểm: từ trước cho đến lúc thấy em gái tự chế màu vẽ, khi tài năng hội họa của em gái được phát hiện, khi lén xem những bức tranh em gái đã vẽ và khi đứng trước bức tranh được giải nhất của em gái trong phòng trưng bày.

b) Vì sao tài năng hội họa ở em gái mình được phát hiện, người anh lại có tâm trạng không thể thân với em gái như trước kia được nữa?

c) Giải thích tâm trạng của người anh khi đứng trước bức tranh “Anh trai tôi” của em gái: Thoạt nhiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện sau đó là xấu hổ.

Trả lời:

a. Diễn biến tâm trạng người anh

– Lúc trước khi thấy em gái tự chế màu vẽ người anh rất tò mò quyết định theo dõi em

– Khi tài năng hội họa của cô bé được phát hiện người anh mặc cảm ghen tị với anh: cảm thấy mình bất tài, chỉ cần một lỗi nhỏ của nó là tôi gắt um lên,…

– Khi đứng trước bức tranh được trao giải nhất người anh ngỡ ngàng, hãnh diện rồi hối hận vô cùng vì sự nhỏ nhem của bản thân

b. Khi tài năng của em gái được phát hiện người anh không thể thân với em gái như trước kia bởi người anh tấy mình bất tài luôn bị đẩy ra ngoài thêm vào đó là sự ghen tị nhỏ nhen với em gái

c. Giải thích tâm trạng người anh khi đứng trước bức tranh:

– Ngỡ ngàng vì quá bất ngờ

– Hãnh diện bởi vì mình rất đẹp cả về lí trí lẫn tâm hồn được thể hiện trong bức tranh

– Xấu hổ do hối hận bởi mình không xứng đáng với tâm hồn và lòng nhân hậu của em gái mình

Câu 4: Em hiểu như thế nào về đoạn kết của truyện (Tôi không trả lời mẹ… lòng nhân hậu của em con đấy)? Qua đó, em có cảm nghĩ như thế nào về nhân vật người anh?

Trả lời:

– Đoạn kết của truyện người anh không trả lời câu hỏi mộc mạc của mẹ mà cậu ta lại hiểu câu nói của mẹ một cách đầy ẩn ý thể hiện sự hối hận và đã có thái độ hoàn tòan khác với người em nhân hậu

– Nhân vật người anh có tâm hồn nhạy cảm trung thực nhận ra những điều chưa tốt ở mình

Câu 5: Em có cảm nhận gì về nhân vật cô em gái trong truyện? Điều gì khiến em cảm mến nhất ở nhân vật này?

Trả lời:

– Cô em gái trong truyện rất hồn nhiên, vô tư trong sáng

– Điều khiến em cảm thấy mến nhất ở nhân vật này là lòng độ lượng và nhân hậu, chính tấm lòng này đã cảm hóa người anh

Luyện tập

Câu 1: Viết một đoạn văn thuật lại tâm trạng của người anh trong truyện khi trước bức tranh được giải nhất của em gái.

Trả lời:

Đoạn văn tham khảo

Sau lời hỏi của mẹ trong lòng tôi bỗng trào lên một cảm giác khó tả. Em tôi có một tấm lòng nhân hậu và một tâm hồn thật đẹp. Tôi trách bản thân mình quá ích kỉ, không nhận ra điều đó. Tôi cũng hãnh diện ra mặt thì ra trong lòng em tôi , tôi luôn là cậu bé trong bức tranh này: nhân hậu, hồn nhiên, trong sáng. Tôi thầm nhủ sau này sẽ thay đổi bản thân để những gì hiện hình trang vẽ của em gái tôi sẽ thành sự thực

Câu 2: Giả định một thành viên trong lớp hoặc trong gia đình em đạt được thành tích xuất sắc nào đó. Thử hình dung và tả lại thái độ của những người xung quanh trước thành tích ấy.

Trả lời:

Bài tham khảo:

Tháng trước gia đình em vừa nhận được tin vui đó là anh trai em đã vinh được nhận danh hiệu: Học sinh tiêu biểu của Thủ đô. Khi nghe anh kể, bố mẹ em cứ ngỡ anh nói đùa. Nhưng chỉ một lúc sau cô giáo chủ nhiệm của anh đã gọi điện thông báo. Cả nhà em khuôn mặt ai cũng vui mừng rạng rỡ hẳn lên. Ông bà tự hào vì con cháu chăm ngoan hiếu học. Bố mẹ vui như trẻ ra mấy tuổi bao vất vả của ngày lao động mệt nhọc đều tan biến. Mẹ xoa đầu em bảo: Cố gắng noi gương anh nha con. Em cũng rất vui cho anh. Em biết anh là động lực cho em phấn đấu hết mình. Em tự nhủ sẽ giống như anh đem về cho bố mẹ nhiều niềm vui hơn nữa.