Archbasilica of Saint John Lateran - Rome (Công Giáo)
Archbasilica of Saint John Lateran ở Rome là nhà thờ cấp cao nhất của đức tin và là trụ sở của Giáo Hoàng. Đây cũng là nhà thờ lâu đời nhất tại nơi này và có thứ hạng cao nhất trong số bốn vương cung thánh đường lớn, là một trong 7 nhà thờ hành hương của Rome giữ danh hiệu "Archbasilica". Cấu trúc hiện tại bắt nguồn từ một loạt các cải tạo trong thế kỷ XVII-XVIII, một số ngôi mộ của Giáo Hoàng cũng được đặt bên trong thánh đường. Saint John Lateran còn chứa cái gọi là “Cầu thang Thánh”, nó được đưa đến Rome vào thế kỷ thứ IV sau công nguyên từ Jerusalem. Nhà thờ nằm bên ngoài thành phố Vatican, cách khoảng 4km về phía tây bắc. Tuy nhiên, với tư cách là tài sản của tòa Thánh, tổng vương cung thánh đường cùng các tòa liền kề với nó đều được hưởng quy chế ngoại giao từ Ý, theo các điều khoản Hiệp ước Lateran năm 1929.
Archbasilica of Saint John Lateran được thành lập năm 313 dưới thời Constantine Đại Đế. Hoàng đế Constantine với “Sắc lệnh Milan”, cho phép tự do tôn giáo trong đế chế La Mã vào năm 313, bao gồm cả Cơ Đốc giáo. Nhà thờ ban đầu được dùng làm nơi ở cho Đức Giáo Hoàng, nhưng nó đã mất chức năng này sau khi đến thời của vị Giáo Hoàng trở về từ Avignon (1309-1377), phần cũng do một số vụ hỏa hoạn. Tuy nhiên, đây vẫn là một trong 4 nhà thờ Giáo Hoàng của Rome cùng với vương cung thánh đường Thánh Peter; và 2 nhà thờ Giáo Hoàng khác là Santa Maria Maggiore và San Paolo Fuori le Mura. Điều đáng chú ý hơn hết, nơi đây chính là nhà thờ chính tòa, về mặt kỹ thuật mang lại cho nó vị thế quan trọng nhất ở Rome.Archbasilica of Saint John Lateran còn là công trình nhà thờ lâu đời nhất tại vùng đất Thánh, nhưng chỉ còn phần còn lại của bản gốc sau trận động đất nghiêm trọng vào năm 896. Mãi đến năm 1650, nó mới được kiến trúc sư Borromini xây dựng lại hoàn toàn cho Giáo Hoàng Innocent X, điều này đã mang đến cho nó diện mạo Baroque như ngày nay.
Mãi đến thế kỷ XVIII, nhà thờ mới được Alessandro Galilei tặng cho mặt tiền tuyệt đẹp với 15 bức tượng. Tàn dư thời trung cổ duy nhất của Archbasilica of Saint John Lateran là lễ rửa tội hình bát giác từ thế kỷ thứ V. Cái tên “Lateran”có nguồn gốc từ họ “Lateranus”. Đó là bởi vì nó được xây dựng trong khu vườn của cung điện cũ - thuộc sở hữu bởi gia đình hoàng gia Plautius Lateranus. Ông ấy bị kết án tử dưới thời Hoàng đế Nero vì cho phép những người theo đạo Cơ Đốc ẩn náu tại cung điện của mình, và cung điện của ông cũng bị hoàng đế Nero tịch thu. Ba thế kỷ sau, Constantine Đại Đế đã trao lại nơi này cho Giáo Hoàng Miltiades, sau đó nó được sử dụng để làm nơi ở của Giáo Hoàng.
Tại trung tâm bên trong nhà thờ Saint John Lateran là bàn thờ Giáo Hoàng được trang trí theo phong cách Gothic với các thánh tích của Thánh Paul và Peter đằng sau những thanh vàng. Nhà thờ còn có 12 bức tượng tượng trưng cho 12 môn đệ Chúa Jesus. Những bức bích họa trên trần nhà là một thiết kế của Michelangelo, nhưng chúng đã được thực hiện bởi người học việc của ông là Giacomo della Porta. Nơi đây chứa 6 ngôi mộ Giáo Hoàng gồm: Sergius IV (1009-1012), Alexander III (1159-1181), Innocent III (1198-1216), Martinus V (1417-1431), Clement XII (1730-1740) ) và Leo XII (1878 -1903). Đài tưởng niệm trên quảng trường Piazza San Giovanni ở Lateran là một trong những đài tưởng niệm lớn nhất cũng như lâu đời nhất của Rome. Đối diện với vương cung thánh đường là Scala Sancta, những bậc thang này được cho đã từng là một phần của tổng hành dinh Pontius Pilate ở Jerusalem. Người ta tin rằng chính Chúa Jesus đã đi những bậc thang đó, và sau này chúng được đưa đến Rome như một thánh tích.Archbasilica of Saint John Lateran từng xuống cấp trong thời Trung cổ, bị hư hại nặng nề bởi hai trận hỏa hoạn vào thế kỷ XIV. Nhà thờ được xây dựng lại ở cuối thế kỷ XVI dưới triều đại Giáo Hoàng Sixtus V. Cấu trúc lẫn nội thất mới được cải tạo vào cuối thế kỷ XVII, mặt tiền hoàn thành vào năm 1735 dưới thời Giáo Hoàng Clement XII. Hiệu trưởng hiện tại của Archbasilica of Saint John Lateran là Đức Hồng Y Archpriest Angelo De Donati - Tổng Đại Diện Giáo Phận Rome.
