Miền quê Nghĩa Trung (huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An) là nơi tọa lạc của hai công trình Thiên chúa giáo có tông màu hồng và tím độc đáo. Trong khi nhà thờ màu hồng là hình ảnh có phần khá quen thuộc với giới yêu du lịch Việt, thánh đường Giáo Xứ Nghĩa Thành mang màu tím tại Nghĩa Trung lại đem đến cho du khách cảm giác khác lạ và ấn tượng hơn.

Toạ lạc trên ngọn đồi nhỏ được bao quanh bởi thung lũng xanh ngát, ngôi thánh đường Giáo Xứ Nghĩa Thành sơn màu tím toát lên vẻ uy nghi. Công trình này là nhà thờ giáo họ Xuân Yến, thuộc giáo xứ Nghĩa Thành. Trước đây, nhà thờ này có màu ghi đặc trưng. Sau quá trình cải tạo, tu sửa, thánh đường Xuân Yến được khánh thành vào đầu tháng 7 với màu sơn mới bao phủ công trình. Nhà thờ trông như lâu đài cổ tích khiến bạn cảm tưởng như lạc đến xứ sở kỳ diệu. Màu tím hiện đại hòa hợp và tôn lên dáng vẻ, đường nét kiến trúc cổ kính vốn có của công trình. Về màu sắc, không phải ngẫu nhiên giáo họ Xuân Yến lại chọn tông màu tím để khoác lên lớp áo mới cho ngôi thánh đường. Bên cạnh sự độc đáo, tinh tế, màu tím còn thể hiện nhiều ý nghĩa khác trong Thiên chúa giáo.

Nhà Thờ Thuận Nghĩa của giáo xứ Thuận Nghĩa được xây dựng vào khoảng năm 1902 và được nâng cấp trùng tu năm 2016. Nhà thờ có thánh đường với chiều dài 63m, chiều rộng 22m, tháp đôi cao 42m và đôm cao 37m. Sau 5 năm xây dựng và trùng tu, kinh phí xây ước chừng khoảng 25 tỷ đồng, nhà thờ Thuận Nghĩa được đánh giá là một trong những nhà thờ lớn nhất nhì ở Nghệ An.

Giáo xứ Thuận Nghĩa là giáo xứ có bề dày lịch sử hàng trăm năm với hơn 10.000 dân, chứng tỏ được sự phát triển mạnh mẽ và quy mô lớn của giáo xứ. Giáo xứ Thuận Nghĩa có một truyền thống đạo hạnh tốt đẹp đã được hun đúc và kết tinh qua bao thử thách, thăng trầm của thời cuộc, lịch sử giáo xứ được viết nên bởi những chứng nhân kiên trung trong mọi biến cố của thời cuộc, nổi bật nhất là người con ưu tú Thánh Tử đạo Phêrô Vũ Đăng Khoa.

Những công trình bằng gỗ đá này giờ đây đã mặc lấy chiều kích thánh thiêng để tính năng của nó được hòa nhập vào trang sử mới của giáo xứ, tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện và bền vững của cộng đoàn Nhà Thờ Thuận Nghĩa. Như một dấu mốc quan trọng mở ra trang sử mới, chúng ta cùng hy vọng và tin tưởng rằng, thời điểm thiêng thánh này sẽ thổi một luồng sinh khí mới, khơi dậy bước phát triển mạnh mẽ nơi đời sống đức tin của cộng đoàn giáo xứ Thuận Nghĩa, viết tiếp trang sử hào hùng của các bậc tiền nhân nơi đây.

Giáo xứ Yên Đại nằm ở phía đông bắc thành phố Vinh, một thành phố đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Trong những năm gần đây, thành phố Vinh đã đẩy mạnh việc mở rộng và phát triển thành phố sang hướng đông bắc. Điều đó đã mở ra nhiều cơ hội phát triển đời sống kinh tế xã hội cho người dân Yên Đại. Hầu hết giáo dân nơi đây sống bằng nghề kinh doanh nên đời sống vật chất đã có nhiều thay đổi đáng kể. Bên cạnh sự phát triển về đời sống vật chất thì đời sống tâm linh của bà con giáo dân cũng ngày càng thăng tiến.

Giáo xứ Yên Đại hiện có hơn 5.000 giáo dân, thuộc ba giáo họ là Đồng Kiền, Đồng Yên và Đồng Tân. Địa bàn giáo xứ là nơi tập trung đông đảo của những người dân nhập cư. Những người nhập cư trên đại bàn giáo xứ là những lao động tại các công ty, xí nghiệp đóng trên địa bàn giáo xứ và vùng lân cận. Đặc biệt, Yên Đại là mái nhà chung của hàng ngàn bạn trẻ là sinh viên Công giáo đang theo học tại các trường đại học, cao đẳng của thành phố Vinh. Hàng tuần, cha quản xứ đã dâng nhiều thánh lễ tại nhà thờ xứ và các giáo họ nhưng do số người tham dự thánh lễ đông nên ngôi thánh đường nhỏ bé không đủ chỗ cho người tham dự.

Nhà Thờ Lộc Thủy là nhà thờ thứ năm được xây dựng của giáo họ Lộc Thủy. Nhà thờ được xây dựng trong vòng 5 năm và khánh thành năm 2000, đến nay đã được 17 năm lịch sử. Nhà thờ có kích thước chiều dài là 52m, chiều rộng 20m và cánh gà thánh giá là 27,5m, nhìn trên không trung xuống thì ngôi thánh đường của giáo xứ giống như hình thập tự la tinh.

Ngôi thánh đường của giáo xứ Lộc Thủy mang đậm nét kiến trúc của Châu Âu, nhưng vẫn giữ được những nét riêng của văn hóa Á Đông. Giữa là ngọn đôm cao 36m nâng tượng chúa Giê-Su làm vua với hai cánh tay dang ra nâng đỡ đời sống đức tin của giáo dân qua các thời kỳ. Với tháp chuông cao 51,7m nâng hình Thánh Giá nổi bật giữa nền trời xanh biếc. Bức tượng Đức Mẹ Mân Côi quan thầy của giáo xứ được đặt trên cửa chính của ngôi thánh đường Nhà Thờ Lộc Thủy và có ý nghĩa là sự che chở và bao dung của Đức Mẹ.

Nhìn lại chặng đường hơn 200 năm, khi hạt giống đức tin được gieo vào mảnh đất này. Từ một vài gia đình đến nay đã trở thành một cộng đoàn giáo xứ lớn mạnh, hy vọng rằng trong tương lai giáo xứ sẻ có nhiều thay đổi hơn nữa về đời sống vạt chất lẫn tinh thần, để mọi người trong giáo xứ trở thành chứng nhân của chúa ở đời này và hưởng hạnh phúc đời sau...

Bảo Nham là giáo xứ sở hạt Bảo Nham cách tổng giám mục khoảng 40km theo hướng Tây Bắc. Được thành lập vào năm 1887, Bảo Nham là một trong những giáo xứ được thành lập sớm nhất trong giáo phận. Nhà Thờ Bảo Nham được xây dựng hoàn toàn bằng đá, với lối kiến trúc đậm phong cách Pháp. Ngoài ra khuôn viên nhà thờ còn có một công trình độc đáo khác lạ Lèn đá Đức Mẹ Lộ Đức. Nhà thờ đá Bảo Nham được xây dựng trên một khoảng đất trống, có diện tích hơn 7.000m2 theo mô hình nhà thờ Luoxo, kiến trúc Gothic Pháp. Toàn bộ vật liệu được sử dụng để xây dựng được lấy từ vùng núi Thanh Hóa. Từng viên đá sau khi khai thác sẽ được cắt ra theo kích thước tiêu chuẩn và vận chuyển bằng đường thủy về Yên Thành, Nghệ An xây dựng.

Di chuyển vào bên trong thánh đường, du khách sẽ cảm nhận được vẻ đẹp trang nghiêm, tráng lệ với hình ảnh mái vòm nhọn hình bán viên. Để làm được hệ thống mái này, từng khối đá lớn sẽ được đẽo gọt tỉ mỉ, sau đó mang đi lắp ráp theo kỹ thuật hiện đại qua nhiều công đoạn để trở thành những vòm cuốn đầy vững chắc nhưng vẫn phải đáp ứng được yêu cầu cao về giá trị nghệ thuật. Điểm ấn tượng tiếp theo không thể bỏ qua, đó chính là từng ô cửa sổ bằng kính được họa những bức tranh mang chủ đề tôn giáo, hình các thánh và tông đồ Thiên Chúa giáo với nhiều màu sắc lung linh, huyền ảo dưới ánh mặt trời. Ngoài ra, tại Nhà Thờ Đá Bảo Nham còn được trang trí thêm rất nhiều bức tượng thú ngộ nghĩnh như một công viên thu nhỏ.

Giáo xứ Đồng Lèn được kể như là vùng đất nằm sát với địa đầu miền Tây Bắc tỉnh Nghệ An. Nơi đây đã có một mốc lịch sử ghi đậm dấu ấn về những việc làm mở rộng cương giới và lĩnh vực hoạt động cho giáo phận. Miền đất Tây bắc Phủ Quỳ xa xôi hẻo lánh của tỉnh Nghệ An, vùng núi tiếp giáp xứ Thanh, là vùng rừng thiêng nước độc, dân cư thưa thớt, nhưng lại là nơi được nhìn nhận là mảnh đất phì nhiêu trổ sinh hạt giống đức tin và có cơ hội thuận tiện để phát triển truyền bá Đạo Chúa sang tận nước Lào.

Nhà Thờ Đồng Lèn được xây dựng vào năm 2007. Nhà thờ có những kiến trúc lạ và đẹp mắt, phía trước ngôi thánh đường mới xây là tượng đài Chúa Giêsu vua cao 4m, ngự giữa hồ nước hình chữ nhật rất đẹp. Phong cảnh xung quanh nhà thờ rất gần với thiên nhiên, tạo cho những người đến đây một cảm giác thoải mái, yên bình. Bên trái Nhà Thờ Đồng Lèn là tượng đài Đức Mẹ Mân Côi cao 4m, mới hoàn thành và cũng được Đức Cha Phaolô làm phép vào ngày 25/10/2007 bức tường bao chung quanh khuôn viên nhà thờ có chu vi hàng nghìn mét với chiều cao hơn 2m được xây kiên cố. Bên trong nhà thờ tất cả đều được sơn trắng tạo không gian mang phong cách nhẹ nhàng, ngay chính giữa là bức tượng thánh giá của Chúa Giêsu nghiêm trang.

Nhà Thờ Mành Sơn là nhà thờ khác biệt nhất so với những nhà thờ khác trong tỉnh Nghệ An. Được xây dựng lần hai vào năm 2000, công trình này là sự cố gắng và đóng góp của người dân Giáo xứ với lối kiến trúc cực độc đáo, lấy màu vàng làm chủ đạo, nhà thờ mang đậm phong cách Á Đông. Nhìn tổng quan về nhà thờ có 3 gian: hai gian chính và một gian phụ, nơi đây luôn là nơi quy tụ của những người con theo đạo Thiên Chúa. Giáo xứ Mành Sơn là một trong những giáo xứ khá lâu đời, được thành lập từ năm 1914, sự phát triển và lớn mạnh giáo xứ đến nay đã góp phần lớn vào kinh tế và du lịch của địa phương nói riêng và cả tỉnh nói chung.

Các linh mục quản xứ và phụ trách tại Nhà Thờ Mành Sơn: cha Phương, cha Hòa, cha Coulo (cố Nhơn), cha Lantrade (cố Lãng), cha Lịch, cha Giuse Quy, cha Thới, cha Phanxicô Xaviê Khiêm, cha Phêrô Phạm Đình Hậu, cha Phaolô Trần Ngọc Đại, cha Antôn Nguyễn Đình Thăng, cha Phêrô Lê Vinh Phúc, cha Phêrô Lê Nam Cao, cha Antôn Nguyễn Văn Thanh, cha Giacôbê Nguyễn Quang Lành.

Ngược dòng thời gian trở về những năm đầu thế kỷ XX, khi bối cảnh cuộc sống khắp nơi trên đất nước đang đầy rẫy những khó khăn, thiếu thốn về mọi mặt. Một số gia đình ở giáo xứ Thuận Nghĩa (Quỳnh Lưu, Nghệ An) đã tìm đến mảnh đất Nghĩa Đàn xa xôi để làm trang trại sinh sống. Khi biết nơi “rừng thiêng nước độc” này có thể phát triển về việc nuôi trồng, nhiều gia đình từ các xứ Thanh Dạ, Nghi Lộc cũng di cư đến đây. Từ đó, trên mảnh đất này hình thành hai xóm đạo (Cồn Cả và Vĩnh Giang) với khoảng 50 hộ gia đình thuộc giáo xứ Thuận Nghĩa. Cùng với thời gian, nhờ lượng người di cư và việc truyền đạo đã làm số nhân danh trên mảnh đất này dần tăng lên.

Ngày 16/1/1918 sau khi làm đơn và được sự chấp thuận của Đức Cha André Léonce Eloy Bắc, hai xóm đạo được chính thức tách lập thành giáo xứ Cồn Cả với khoảng 500 nhân danh. Nhà thờ giáo xứ Cồn Cả (giáo xứ sở hạt Phủ Quỳ) là nhà thờ nổi tiếng ở Nghệ An. Với kích thước chiều dài 57m, chiều rộng 17m, Nhà Thờ Cồn Cả được đánh giá là một trong những nhà thờ lớn tại giáo hạt Thuận Nghĩa. Nhà thờ mới được xây dựng năm 2010, mang phong cách hiện đại với mái vòm cao lấy ánh sáng họa tiết cầu kỳ. Chính điện được trang trí sặc sỡ, với ảnh của chúa và các vị thánh được bài trí theo phong cách châu Âu. Giáo xứ Cồn Cả hiện có gần 5.000 giáo dân, với 6 giáo họ là Văn Cả (trị sở), Đập Đanh, Đồng Lào, Sông Lim, Hồng Lộc và Tân Xuân.

Nhà Thờ Xuân Mỹ mới xây dựng và đưa vào sử dụng từ tháng 5/2011. Nhà thờ có vẻ đẹp như một cung điện, bên ngoài nguy nga tráng lệ. Đây là ngôi thánh đường thứ ba trong lịch sử giáo xứ Xuân Mỹ với hơn ba năm xây dựng. Kích thước nhà thờ dài 49m, lòng nhà thờ rộng 20m, cánh thánh giá rộng 30m, đôm cao 45m bên cạnh ngọn tháp 48m. Giáo xứ Xuân Mỹ hiện có 478 gia đình với 2.260 giáo dân cư trú tại 4 họ đạo.

Khi ngắm nhìn ngôi thánh đường sừng sững, nguy nga này, đã không ít kẻ qua người lại phải trầm trồ, kinh ngạc mà thốt lên “Việc Chúa làm cho người Xuân Mỹ vĩ đại thay”. Quả thực, ngôi thánh đường này là dấu chứng của một bàn tay thiết kế vĩ đại, bàn tay đã đồng hành, gìn giữ biết bao thế hệ con cái Xuân Mỹ thực hiện hết cuộc vượt qua này đến cuộc vượt qua khác. Đồng thời cũng ghi dấu một bàn tay, khối óc tài tình của vị chủ chăn đương nhiệm, người đã có công rất lớn để làm cho sự tôn nghiêm và tráng lệ này được thành hình như ngày hôm nay. Như xưa dân Israel, đã cất cao lời ca khải hoàn tạ ơn Thiên Chúa vì kỳ công giải thoát vĩ đại, hai tiếng Xuân Mỹ cũng đang kêu mời tất cả chúng ta, những người con của đất mẹ Xuân Mỹ, cùng dốc hết niềm tri ân cảm mến mà dâng lên Thiên Chúa quan phòng những lời tán tụng chân thành, đầy tràn cảm xúc.

Nhà thờ chính tòa Xã Đoài (tên chính thức: Nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Lên Trời) là nhà thờ chính tòa của Giáo phận Vinh, tọa lạc tại xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Và còn là một trong những nhà thờ lớn và cổ xưa của giáo phận Vinh. Nhà thờ chính tòa Xã Đoài cách thành phố Vinh 8 km và cách Hà Nội 283 km. Nhà thờ được xây dựng từ năm 1846, cung hiến lần đầu năm 1979 và cung hiến trọng thể vào năm 2014. Nhà thờ được thiết kế theo phong cách Gothic châu Âu, chịu ảnh hưởng của công trình Nhà thờ Đức Bà Paris (Pháp). Bên ngoài nhà thờ tuy không cao lớn nguy nga như những nhà thờ khác nhưng nó lại tạo ấn tượng bởi kiến trúc vòm thấp ở gian trước, thánh đường bên trong vòm cao rộng và rất thoáng. Những ai yêu thích kiến trúc theo phong cách Châu Âu không thể bỏ qua địa chỉ này.

Nhà Thờ Xã Đoài nằm ở phía đông của dòng sông Chợ Cầu nên khí hậu ôn hòa, mát mẻ. Nhà thờ được kiến trúc theo phong cách cổ xưa, với những họa tiết hài hòa và độc đáo. Có chỗ để xe chu đáo và những sân khấu sinh hoạt ngoài trời. Vào những ngày đặc biệt, lượng khách tương đối đông đúc và náo nhiệt.