HPV (Human Papilloma Virus) là thủ phạm chính, chiếm 70% trong số các nguyên nhân gây bệnh ung thư cổ tử cung. Ước tính có trên 100 chủng loại virus HPV khác nhau trong số đó 40 loại có thể gây ra các bệnh ở vùng hậu môn, đường sinh dục và 15 loại nằm trong danh sách đặc biệt nguy hiểm với sức khỏe, nguy cơ gây ung thư cao nhất. Việc nhiễm virus HPV lâu ngày khiến chúng phá vỡ cấu trúc gen ở các tế bào biểu mô ở cổ tử cung làm các tế bào này biến tính hình thành bệnh ung thư. Bên cạnh gây ra bệnh ung thư cổ tử cung, virus HPV còn là thủ phạm gây bệnh sùi mào gà - một trong những căn bệnh xã hội phổ biến gây nhức nhối trong cả cộng đồng hiện nay.

Theo báo cáo “Kế hoạch hành động quốc gia về Dự phòng và Kiểm soát ung thư cổ tử cung giai đoạn 2016 - 2025” của Bộ Y tế cho biết, có đến 80% phụ nữ Việt Nam có nguy cơ nhiễm virus HPV (là nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung) ít nhất một lần trong đời. Tỷ lệ nhiễm cao nhất xảy ra ở độ tuổi 20 - 30, có thể lên đến 20 - 25%. Một con số đáng lo ngại là trung bình mỗi ngày, Việt Nam hiện có khoảng 14 ca mắc mới, trong đó 7 ca tử vong vì ung thư cổ tử cung. Con số này cao gấp 2 đến 3 lần số ca tử vong do các biến chứng liên quan tới thai sản (mang thai và sinh con). Trên phạm vi toàn cầu, số ca tử vong do ung thư cổ tử cung lớn hơn nhiều so với số ca tử vong do các nguyên nhân như HIV, lao và sốt rét kết hợp lại.

Ung thư cổ tử cung không phải là bệnh truyền nhiễm, vì vậy phụ nữ bị ung thư cổ tử cung không cần phải lo lắng về việc lây lan bệnh. Tuy nhiên, HPV - loại virus có liên quan đến khoảng 99% tất cả các trường hợp ung thư cổ tử cung, là virus truyền nhiễm. Do đó ung thư cổ tử cung không lây truyền khi đã mắc bệnh, nhưng nếu đang là virus HPV thì có thể lây. Virus HPV có thể lây qua bất kỳ loại quan hệ tình dục nào ở cả nam lẫn nữ, nhưng ở nữ, virus gây nên nguy cơ mắc bệnh nhiều hơn hơn. Các chuyên gia cho hay, việc quan hệ tình dục sớm, nhiều bạn tình, vệ sinh sau quan hệ kém, sinh đẻ nhiều, mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, hút thuốc lá, dùng thuốc tránh thai nhiều, stress... sẽ làm gia tăng khả năng nhiễm HPV.

Tình dục không an toàn, quan hệ nhiều bạn tình chính là con đường ngắn nhất để lây truyền các loại virus gây bệnh trong đó có virus HPV từ đó làm tăng khả năng tạo ung thư của virus HPV. Những nữ giới có đời sống tình dục phóng khoáng, quan hệ bừa bãi, không sử dụng bao cao su khi quan hệ nằm trong vùng nguy cơ dễ bị ung thư cổ tử cung nhất. Chính vì vậy bạn cần chung thủy một vợ một chồng, dùng biện pháp bảo vệ khi quan hệ, tuyệt đối không tiếp xúc thân mật với những người đang bị bệnh xã hội là cách tốt nhất để bảo vệ chính mình.

Thuốc lá là tác nhân hàng đầu gây ra nhiều bệnh ung thư nguy hiểm cho con người, nhất là ung thư phổi, ung thư vòm họng, ung thư gan…Tuy nhiên, ít ai biết rằng thuốc lá và khói thuốc lá còn là nhân tố có thể làm tăng ba lần nguy cơ ung thư cổ tử cung ở nữ giới, đặc biệt là những người nhiễm virus HPV. Theo các chuyên gia y tế, hút thuốc lá có liên hệ chặt chẽ với ung thư cổ tử cung. Mặc dù nguyên nhân chủ yếu gây ung thư cổ tử cung là do virus HPV, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy một số loại HPV có thể kết hợp với các chất độc hại gây ung thư trong thuốc lá tạo điều kiện cho sự phát triển của các tế bào ung thư.

Không chỉ vậy, đối với những người hút thuốc lá thụ động (hít phải khói thuốc từ người khác) cũng có nguy cơ ung thư cổ tử cung cao hơn người khác. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Mỹ cho thấy hít phải khói thuốc hơn 3 giờ một ngày có thể tăng 3 lần nguy cơ ung thư cổ tử cung. Các nhà nghiên cứu đã kết luận rằng để ngăn ngừa ung thư cổ tử cung, phụ nữ nói chung, đặc biệt là những người bị nhiễm HPV không nên hút thuốc hoặc nên bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt.

Hiện nay vấn đề này vẫn chưa được khẳng định chắc nịch. Tuy nhiên đã có một vài bằng chứng cụ thể chỉ ra rằng nếu trong gia đình bạn đã từng có người bị ung thư cổ tử cung thì nguy cơ bạn phải đối mặt với căn bệnh này cũng cao hơn so với những gia đình không có tiền sử mắc bệnh.

Ung thư cổ tử cung thường không di truyền. Nguyên nhân ung thư cổ tử cung là do HPV - loại papillomavirus ở người gây ra. Tuy nhiên một số nghiên cứu cho rằng có mẹ mắc ung thư cổ tử cung thì con có khả năng mắc bệnh này cao hơn bình thường.

Hệ miễn dịch giống như bức tường thành bảo vệ bạn trước sự tấn công của các mầm bệnh trong đó có các virus gây ra bệnh ung thư cổ tử cung. Nếu hệ miễn dịch quá yếu hoặc vì một lý do nào đó dẫn đến suy giảm miễn dịch thì khả năng mắc ung thư cổ tử cung là rất cao. Nữ giới đang bị nhiễm HIV hoặc sử dụng một số loại thuốc gây ức chế hệ miễn dịch chính là con mồi béo bở của bệnh ung thư cổ tử cung. Hệ miễn dịch cơ thể có vai trò quan trọng trong việc chống lại tác nhân gây bệnh xâm nhập cũng như khả năng tiêu diệt tế bào ung thư, tiền ung thư. Vì thế, bảo vệ sức khỏe và tăng cường hệ miễn dịch là cần thiết để giảm nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.

Các chuyên gia đã xác định nguyên nhân chủ yếu gây căn bệnh này là virus thể u nhú HPV (Human Papilloma Virus). Có đến 99% trường hợp ung thư cổ tử cung có nhiễm virus này, trong đó HPV type 16 và 18 là phổ biến hơn, chiếm khoảng 70% các trường hợp. Con đường lây lan chủ yếu của virus HPV là qua đường tình dục với nhiều hình thức như: quan hệ qua âm đạo, hậu môn, quan hệ tình dục bằng tay, bằng miệng… Những tiếp xúc trực tiếp da - da cũng có thể gây lây nhiễm virus HPV. Một con số có thể khiến bạn kinh ngạc là khoảng 80% phụ nữ sẽ mắc virus HPV ít nhất một lần trong đời tại một thời điểm nào đó.

Các nhà khoa học không khẳng định stress gây ung thư. Tuy nhiên, tình trạng căng thẳng kéo dài có thể gây suy yếu hệ miễn dịch, gây ra các tình trạng bệnh lý khác và làm suy giảm sức khỏe, tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người bị stress mãn tính thường gặp vấn đề về tiêu hóa, khả năng sinh sản, tiết niệu và suy yếu hệ thống miễn dịch. Nhóm người này cũng dễ bị nhiễm virus như cúm hoặc đau đầu, khó ngủ, lo âu, trầm cảm... Sự liên hệ giữa căng thẳng tâm lý và bệnh ung thư có thể phát sinh trong một số trường hợp. Ví dụ: Người bị stress thường phát triển những hành vi nhất định như hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn quá nhiều, ít vận động... làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư. Bên cạnh đó, nhóm đối tượng này cũng thường có chất lượng cuộc sống kém hơn khi điều trị ung thư.

Những nữ giới thường xuyên sống trong căng thẳng, stress kéo dài, lo âu thấp thỏm cũng dễ bị ung thư cổ tử cung hơn người bình thường. Chính vì vậy bạn cần duy trì tâm trạng lạc quan, yêu đời, tránh lo âu muộn phiền để có cuộc sống tươi vui và không bị ung thư cổ tử cung. Những người phụ nữ làm việc quá nhiều, tần suất căng thẳng triền miên hoặc không có thời gian nghỉ ngơi là nhóm đối tượng dễ bị ung thư cổ tử cung nhất. Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu của Mỹ cũng khẳng định stress làm phát tán tế bào ung thư theo nhiều cách khác. Cụ thể: Các nội tiết tố do stress tạo ra làm bất hoạt quá trình anoikis (quá trình tiêu diệt và ngăn ngừa sự lây lan của tế bào ung thư). Bên cạnh đó, tình trạng căng thẳng mãn tính cũng thúc đẩy sản xuất các yếu tố tăng trưởng làm tăng nguồn cấp máu, làm tăng tốc độ phát triển của khối u ác tính.

Cổ tử cung dài khoảng 5cm, nằm giữa tử cung và âm đạo, là bức tường phòng thủ đầu tiên chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Đầu mở của cổ tử cung thông với âm đạo, được bao phủ bởi một lớp mô mỏng, lớp mô này được tạo thành từ các tế bào. Ung thư cổ tử cung là một bệnh lý ác tính của tế bào gai hoặc biểu mô tuyến cổ tử cung, hình thành khi các tế bào ở cổ tử cung phát triển bất thường, tạo ra khối u trong cổ tử cung, nhân lên vô kiểm soát và xâm lấn khu vực xung quanh, thậm chí di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể.

Những người bị mắc một số bệnh phụ khoa như viêm cổ tử cung, viêm lộ tuyến cổ tử cung, viêm vùng chậu, viêm âm đạo, bị các bệnh xã hội như lậu, giang mai, sùi mào gà nếu không chữa trị kịp thời bệnh có thể chuyển mãn tính hoặc di căn thành các tế bào gây ung thư cổ tử cung. Do đó, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và tính mạng, chị em cần nâng cao hiểu biết về cách phòng tránh và điều trị các bệnh phụ khoa hay bệnh xã hội nếu không may gặp phải để loại bỏ nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.

Để tránh các sự cố ngoài ý muốn khi thực hiện tư tưởng tình dục phóng khoáng như hiện nay thì thuốc tránh thai được xem là giải pháp tối ưu nhất, tiết kiệm nhất và hiệu quả nhất. Chính điều đó dẫn đến thực trạng chị em dùng thuốc tránh thai vô tội vạ, lạm dụng mà không hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa mà không hề biết rằng loại thuốc này sử dụng sai cách tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư cổ tử cung rất lớn. Đã có rất nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh nguyên nhân chính dẫn đến bệnh ung thư cổ tử cung là do nhiễm virus HPV. Tuy nhiên, ngoài nguyên nhân chính này, các chuyên gia cũng cảnh báo nhiều tác nhân khác cũng khiến gia tăng khả năng mắc căn bệnh nguy hiểm này. Một trong số đó chính là việc lạm dụng thuốc tránh thai.

Theo đó, một nguyên cứu do cơ quan nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) ở Lyon, Pháp và tổ chức nghiên cứu Ung thư Anh tiến hành cho thấy, so với nhóm không bao giờ dùng thuốc, nguy cơ ung thư cổ tử cung ở những phụ nữ có dùng thuốc ngừa thai cao hơn 10% nếu thời gian dùng là 5 năm hoặc ít hơn, cao hơn 60% nếu dùng đến 9 năm và tăng gấp đôi nếu dùng thuốc quá 10 năm. Cùng quan điểm trên, PGS-TS Phạm Duy Hiển - nguyên Phó giám đốc Bệnh viện K Trung ương cho biết, những phụ nữ nhiễm HPV tránh thai bằng đường uống từ 5 đến 9 năm có tỷ lệ mắc cao gấp 3 lần những phụ nữ không dùng. Đối với những phụ nữ uống thuốc tránh thai trên 10 năm có tỉ lệ mắc cao gấp 4 lần so với những phụ nữ không dùng.

Với lối sống thoáng hiện nay thì việc sinh con sớm đang trở thành vấn đề báo động đối với các bậc làm cha làm mẹ và cả xã hội. Việc sinh con quá sớm trước 17 tuổi khi mà các bộ phận trong hệ cơ quan sinh sản chưa phát triển đầy đủ, người sinh con không được trang bị đúng các kiến thức sinh sản, vệ sinh hậu sản sẽ dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa hoặc ung thư cổ tử cung rất lớn.

Ở tuổi dậy thì, cơ thể vẫn chưa phát triển đầy đủ, do đó, phụ nữ mang thai ở tuổi vị thành niên sẽ có nguy cơ đối diện với nhiều vấn đề về sức khỏe, tâm lý cũng như các vấn đề về cuộc sống. Đồng thời còn có nguy cơ đối mặt với các vấn đề nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng như ung thư cổ tử cung. Do đó, các bậc cha mẹ cần quan tâm con gái một cách sát sao, động viên, chỉ dạy cho con những biện pháp tránh thai an toàn để con không mắc vào bi kịch này.

Viêm cổ tử cung mãn tính là bệnh lý phụ khoa mà hiện nay tỉ lệ mắc phải căn bệnh này của các chị em phụ nữ ở nước ta là con số báo động. Đặc biệt, nếu viêm cổ tử cung không được các chị em phát hiện sớm và có phương pháp điều trị kịp thời theo hướng dẫn của các bác sĩ thì nguyên cơ dẫn đến tình trạng ung thư cổ tử cung ngày càng cao. Nếu như viêm cổ tử cung cấp tính có biểu hiện không rõ ràng, thường giống với các bệnh lý phụ khoa thông thường khác thì tình trạng mãn tính sẽ gây ra những biểu hiện rõ ràng hơn như khí hư bất thường, có mùi tanh hôi có những trường hợp còn lẫn máu; vùng kín sưng đau, tấy đỏ; ra máu bất thường ở âm đạo...

Bệnh này thường gặp ở những chị em đang trong độ tuổi sinh sản. Nếu để bệnh tiến triển đến giai đoạn mãn tính sẽ làm tăng tình trạng vô sinh, hiếm muộn, thậm chí nguy hiểm hơn là ung thư cổ tử cung. Nhiều trường hợp bệnh phát hiện khá muộn, và đã chuyển biến chứng ung thư cổ tử cung thì việc điều trị càng khó khăn hơn bao giờ hết. Do đó, trong trường hợp chị em phụ nữ nghi ngờ có dấu hiệu của việc viêm cổ tử cung hay đã mắc bệnh thì cần đến các cơ sở y tế kịp thời đến được hương dẫn khám và chữa bệnh bởi những bác sĩ, chuyên gia y tế hàng đầu để ngăn ngừa biến chứng sức khỏe, thâm chí là gây tử vong.